Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση ρίχνουν αισθητά τον πήχυ της ανάπτυξης για την Ελλάδα και αναβαθμίζουν τις προβλέψεις για τον πληθωρισμό, με την Κομισιόν πάντως να επισημαίνει ότι τα μέτρα στήριξης, η αύξηση του κατώτατου μισθού και οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών κατά την περίοδο της πανδημίας περιορίζουν σε έναν βαθμό το πλήγμα στην κατανάλωση και κατά συνέπεια στο ΑΕΠ.
Στις εαρινές προβλέψεις της η Επιτροπή υπολογίζει ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα αναπτυχθεί με ρυθμούς 3,5% για το 2022. Πρόκειται για σημαντική αναθεώρηση σε σχέση με τις χειμερινές προβλέψεις του Φεβρουαρίου (4,9%) και τις φθινοπωρινές του περσινού Νοεμβρίου (5,2%). Όσον αφορά στον πληθωρισμό, αναμένει τον εναρμονισμένο δείκτη στο 6,3% φέτος (έναντι προηγουμένης εκτίμησης για 3,2%).
Για το 2023 ο πήχυς της ανάπτυξης τοποθετείται στο 3,1% (έναντι 3,5% στις χειμερινές προβλέψεις και 3,6% στις φθινοπωρινές) και του πληθωρισμού στο 1,9% (από 1,1% στις εκτιμήσεις του Φεβρουαρίου).
Σημειώνεται ότι 8 κράτη – μέλη της Ευρωζώνης αναμένεται να παρουσιάσουν ταχύτερη ανάπτυξη από την Ελλάδα φέτος. Η ισπανική οικονομία προβλέπεται να αναπτυχθεί με ρυθμούς 4% και η πορτογαλική με 5,8%.
Παράγοντες στήριξης και εμπόδια
Το πραγματικό ΑΕΠ της Ελλάδας αναπτύχθηκε κατά 8,3% το 2021 χάρη στην καλύτερη των προσδοκιών τουριστική σεζόν και με την ιδιωτική καταναλάωση να έχει σχεδόν πλήρως ανακάμψει, υπενθυμίζει η Κομισιόν. Στήριγμα στην οικονομία πρόσφεραν επίσης η σημαντική αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων και η περαιτέρω ανάκαμψη των εξαγωγών, ενώ η χώρα επωφελήθηηκε και από την ανάκαμψη της ΕΕ και των άλλων εμπορικών εταίρων της. Ωστόσο καθώς η Ελλάδα και η Ευρωζώνη ετοιμάζονταν να αφήσουν πίσω τους την κρίση της πανδημίας, χτύπησε την πόρτα τους η ενεργειακή κρίση και ο πόλεμος, που «αναμένεται να εντείνουν τις πληθωριστικές πιέσεις και να λειτουργήσουν ως βαρίδι στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών».
Παρόλα αυτά «τα μέτρα στήριξης από την κυβέρνησης, οι αυξήσεις του κατώτατου μισθού και οι αποταμιεύσεις που συγκεντρώθηκαν κατά την πανδημία αναμένεται να αντισταθμίσουν εν μέρει τις αρνητικές επιπτώσεις στην ιδιωτική κατανάλωση» αναφέρεται στην έκθεση. Από την άλλη η απομάκρυνση από το ρίσκο, σε συνδυασμό με τα επίμονα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα μπορεί να καθυστερήσουν την έναρξη νέων επενδυτικών project, προειδοποιεί η Κομισιόν, αν και προσθέτει ότι η οικονομία θα συνεχίσει να επωφελείται από την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Η αύξηση των εξαγωγών προβλέπεται να παραμείνει ισχυρή, χάρη στον τουρισμό, που θεωρείται «ανθεκτικός» δεδομένου του μικρού μεριδίου των αγορών της Ρωσίας, Ουκρανίας και Λευκορωσίας στις συνολικές αφίξεις.
Επιστροφή σε πρωτογενή πλεονάσματα
Η Κομισιόν προβλέπει σημαντική βελτίωση στα δημοσιονομικά μεγέθη της Ελλάδας.Για φέτος αναμένει μείωση του δημοσιονομικού ελλείματος στο 4,3% του ΑΕΠ από 7,4% το 2021. Για το 2023 βλέπει περαιτέρω συρρίκνωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 1% του ΑΕΠ και πρωτογενές πλεόνασμα 1,3% του ΑΕΠ.
Το δημόσιο χρέος αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 186% του ΑΕΠ το 2022 και κοντά στο 180% το 2023. Δημοσιονομικοί κίνδυνοι παραμένουν πάντως και έχουν να κάνουν με την πιθανή ενεργοποόιηση κρατικών εγγυήσεων που εκδόθηκαν στο πλαίσιο των μέτρων στήριξης, τις νομικές προσφυγές κατά της ΕΤΑΔ και την επικείμενη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τα αναδρομικά των συνταξιούχων.
Η εικόνα στην Ευρωζώνη
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία προκαλεί πόνο και καταστροφή και ρίχνει βαριά στη σκιά στην ευρωπαϊκή οικονομία, επισημαίνει η Κομισιόν. Τα σοκ που προκαλεί ο πόλεμος έρχονται να προστεθούν σε προκλήσεις που ήδη αντιμετώπιζε η ΕΕ και οι οποίες αναμενόταν να υποχωρήσουν. Η αύξηση στις τιμές ενέργειας και ευρύτερα των εμπορευμάτων, οι πιέσεις στα logistics και την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα και η αβεβαιότητα οδηγούν σε αισθητή υποτίμηση των προβλέψεων για την ανάπτυξη.
Η Κομισιόν υπολογίζει πλέον ότι η Ευρωζώνη θα αναπτυχθεί με ρυθμούς μόλις 2,7% φέτος και 2,1% το 2023, όταν οι χειμερινές προβλέψεις έκαναν λόγο για ανάπτυξη 4% και 2,7% αντίστοιχα.
Ο πληθωρισμός αναμένεται να σκαρφαλώσει στο 6,1% φέτος ενώ και το 2023 θα επιμείνει αρκετά πάνω του στόχου, στο 2,9%.
