Τα όσα είδαν το φως της δημοσιότητας τελευταία για το έργο EuroAsia Interconnector είναι ανησυχητικά. Όχι, διότι δεν αναμέναμε δυσκολίες και αναποδιές για ένα τόσο μεγαλεπήβολο έργο, αλλά γιατί πιστεύαμε ότι η κατασκευή του είναι δεδομένη και οριστική. Τώρα, με όσα ήρθαν στο φως φαίνεται να αμφισβητείται από κάποιους η βιωσιμότητα, ακόμα και η ολοκλήρωση του. Δηλαδή, περίπου βλέπουμε το ίδιο έργο με το άλλο μεγάλο ενεργειακό έργο τον EastMed, που φαίνεται ότι μπήκε οριστικά στο συρτάρι.
Όπως όλοι γνωρίζουμε, ο σχεδιασμός του EuroAsia Interconnector προβλέπει τη διασύνδεση των εθνικών δικτύων ενέργειας του Ισραήλ, της Κύπρου και της Ελλάδας (Κρήτη) με την Ευρώπη.
Με βάση τα επίσημα στοιχεία θα είναι η μεγαλύτερη, με 1.208 km και βαθύτερη έως 3.000 m διασύνδεση HVDC στον κόσμο. Με την ολοκλήρωση του έργου αναμένεται ότι θα τερματιστεί η ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου, θα διασφαλιστεί η ασφάλεια του εφοδιασμού για το Ισραήλ, την Κύπρο και την Ελλάδα και θα δημιουργηθεί μια αξιόπιστη πράσινη διασύνδεση για την Ευρώπη. Ακόμα, θα μειωθούν σημαντικά οι εκπομπές CO2 και θα εξυπηρετηθεί το όραμα της “Πράσινης Συμφωνίας” της Ε.Ε.
Ο EuroAsia Interconnector χαρακτηρίστηκε από όλους ως ένα κορυφαίο Ευρωπαϊκό Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) και συμπεριλήφθηκε και στις πέντε λίστες PCI από το 2013. Έχει μάλιστα ονομαστεί ως ο “κεντρικός διάδρομος” της Ε.Ε. που διασυνδέει την Ευρώπη με την Ασία.
Η Ε.Ε., έχει ήδη εγκρίνει την επιχορήγηση του έργου αυτού με το τεράστιο ποσό των 657 εκατ. ευρώ και με άλλα 100 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Όπως γίνεται φανερό, τα οφέλη για την Κύπρο δεν περιορίζονται μόνο στον τομέα της ενέργειας, αλλά επεκτείνονται και καλύπτουν τα εθνικά συμφέροντα, ενισχύουν τη γεωστρατηγική θέση της χώρας, δημιουργούνται προοπτικές για επενδύσεις στην οικονομία, διευρύνουν την ασφάλεια της περιοχής και ειδικότερα καθιστούν την Κύπρο ένα σημαντικό κόμβο στα ενεργειακά της ΝΑ Μεσογείου, κάτι που επιδιώκουμε από χρόνια.
Αυτό το έργο, με αυτές τις προοπτικές, αρχίσαμε τελευταία να το αμφισβητούμε. Ξεκινώντας με επιχειρήματα του ότι δεν τηρήθηκαν κάποιες ημερομηνίες ορόσημο και προχωρώντας στο ότι το κόστος κατασκευής του αυξήθηκε, καταλήξαμε σήμερα να μιλάμε για το κατά πόσον το έργο είναι βιώσιμο και εάν τα εμπλεκόμενα κράτη θα πρέπει να εισέλθουν στο μετοχικό κεφάλαιο αυτής της τεράστιας επένδυσης.
Είναι προφανές ότι τα επιχειρήματα αυτά προβληματίζουν και ανησυχούν. Και αυτό γιατί
η βιωσιμότητα του έργου υποτίθεται ότι έχει κριθεί από την ίδια την Ε.Ε. όταν μελετούσε τις διάφορες πτυχές του. Τόσο η Πρόεδρος την Κομισιόν και η Επίτροπος Ενέργειας, όσο και άλλοι αξιωματούχοι της ΕΕ, έχουν επανειλημμένα εκθειάσει με δημόσιες δηλώσεις τους το όλο έργο και τα οφέλη του για τις εμπλεκόμενες χώρες, για την περιοχή μας και για την ίδια την Ευρώπη.
Η δική μας κυβέρνηση, τόσο ο Ν. Αναστασιάδης, όσο και ο Ν. Χριστοδουλίδης, τόνισαν πολλές φορές τη μεγάλη σημασία αυτού του έργου για την Κύπρο και τις ενεργειακές στοχεύσεις της.
Όσον αφορά το επιπλέον κόστος του έργου, πέραν της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) στην οποία φαίνεται ότι θα απευθυνθεί ο φορέας υλοποίησης του έργου, υπάρχουν πληροφορίες για ενδιαφέρον και από ιδιώτες επενδυτές που θέλουν να συμμετάσχουν στη χρηματοδότηση του.
Τα θέματα που αφορούν τα ορόσημα και τις όποιες καθυστερήσεις για την προώθηση του έργου, φαίνεται ότι ξεπερνούνται, ενώ η συμμετοχή του κράτους στην όλη επένδυση δεν αποτελεί αντικίνητρο για την υλοποίηση του. Άλλωστε, ο κρατικός ΑΔΜΗΕ της Ελλάδας εισήλθε στο μετοχικό κεφάλαιο του έργου, ενώ τα περισσότερα οφέλη του έργου θα διαμοιραστούν στα κράτη (Κύπρο, Ελλάδα, Ισραήλ) και όχι στον ιδιώτη φορέα που θα υλοποιήσει και θα διαχειρίζεται το όλο έργο.
Η κυβέρνηση, λοιπόν, οφείλει να πράξει ότι χρειάζεται για να στηρίξει την υλοποίηση αυτού του μεγαλεπήβολου έργου.
Να προσπαθήσει να επιλύσει, εάν υπάρχουν, τα όποια προβλήματα και να βρει λύσεις, ώστε να προχωρήσει η κατασκευή του. Να κινηθεί προς όλους τους εμπλεκόμενους, προκειμένου να διευθετηθούν οι όποιες εκκρεμότητες.
Όταν η Ε.Ε. είναι διατεθειμένη να δώσει τόσα πολλά εκατομμύρια ευρώ γι’ αυτό το έργο, εμείς πρέπει να είμαστε βλάκες να υπονομεύσουμε ένα τέτοιο έργο, που θα δημιουργήσει πολλά οφέλη για τη χώρα μας.
Ας σταματήσουμε, λοιπόν τις αμφισβητήσεις και τη δημιουργία σκιών, για ένα τόσο σημαντικό έργο για τον τόπο και τα ευρύτερα συμφέροντα της χώρας μας.
Ιωσήφ Ιωσήφ
