Το θέμα της ΑΤΑ επανήλθε στην επικαιρότητα. Στην προχθεσινή συνεδρία του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος, οι συντεχνίες έθεσαν το θέμα και ο Υπουργός Εργασίας ανακοίνωσε ότι στις 7 Νοεμβρίου θα αρχίσει διάλογος για την ΑΤΑ.
Βασικά, οι συντεχνίες ζητούν πλήρη επαναφορά της ΑΤΑ, ώστε να καταβάλλεται στο 100% η αύξηση του τιμαρίθμου κι όχι στο 50% και μια φορά το χρόνο, όπως προβλέπει η συμφωνία που έγινε στα χρόνια της οικονομικής κρίσης και ισχύει μέχρι σήμερα. Η σχετική συμφωνία εκπνέει στο τέλος της φετινής χρονιάς και οι συντεχνίες ζητούν συζήτηση του θέματος για βελτίωση του θεσμού υπέρ των εργαζομένων.
Η ΑΤΑ είναι ένα θέμα που συζητείται από χρόνια. Μάλιστα, τη δεκαετία του 1980 έγινε και ειδική μελέτη που κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο θεσμός αυτός είναι ξεπερασμένος και δεν βοηθά την οικονομία. Στη συνέχεια έγιναν αρκετές απόπειρες εκσυγχρονισμού του θεσμού, αλλά στην ουσία δεν άλλαξε κάτι ουσιαστικό. Η ΑΤΑ, όποτε παρουσιαστεί αύξηση στον πληθωρισμό, επανέρχεται στο τραπέζι ως ξαναζεσταμένο φαγητό.
Ωστόσο, όλοι γνωρίζουμε ότι:
- Η ΑΤΑ δεν χορηγείται στο σύνολο των εργαζομένων, αλλά μόνο στον ευρύ δημόσιο τομέα και σε ελάχιστους εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα.
- Η δομή και διάρθρωση της ΑΤΑ έχει στρεβλώσεις, αφού η αύξηση δίνεται ποσοστιαία και άρα οι υψιλόμισθοι λαμβάνουν μεγαλύτερα ποσά ως ΑΤΑ από τους χαμηλά αμοιβόμενους.
- Το καλάθι των προϊόντων με βάση το οποίο υπολογίζεται το τιμαριθμικό επίδομα και άρα η ΑΤΑ πρέπει συνεχώς να διαφοροποιείται λόγω των καταναλωτικών συνηθειών των πολιτών.
Λαμβάνοντας όλα αυτά υπόψη είναι φανερόν ότι η συζήτηση που θα αρχίσει στις 7 Νοεμβρίου δεν θα πρέπει να εστιάσει μόνο στη βελτίωση των όρων της ΑΤΑ, αλλά σ’ όλες τις πτυχές αυτού του θεσμού. Στο σημείο αυτό, οφείλουμε να πούμε ότι οι περισσότερες χώρες εγκατέλειψαν αυτό το θεσμό, γιατί τον έκριναν ως αναχρονιστικό και μη υποβοηθητικό στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας τους.
Ακόμα και σήμερα, που όλη η Ευρώπη τελεί υπό πληθωριστικό κλοιό, καμία χώρα δεν έθεσε την ΑΤΑ ως προτεραιότητα για να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο των πολιτών της. Αντίθετα, προσπαθούν να βρουν τρόπους μείωσης του ενεργειακού κόστους, στήριξης των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού και άλλα μέτρα.
Εμείς, όπως πάντα, προσπαθούμε με ξεπερασμένα μοντέλα να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα και τις δυσκολίες, όπως είναι τώρα η ακρίβεια και ο πληθωρισμός.
Ας δούμε την υποθετική περίπτωση που η κυβέρνηση συμφωνήσει με τις απαιτήσεις των συντεχνιών: Ποιοι θα ωφεληθούν απ’ αυτή τη ρύθμιση; Οι δημόσιοι υπάλληλοι θα δουν το εισόδημα τους να αυξάνεται, ενώ οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα θα συνεχίσουν να πολεμούν για να τα βγάλουν πέρα. Επίσης, θα δούμε τα δημόσια ταμεία να επιβαρύνονται με αρκετά εκατομμύρια, τα οποία θα κληθούμε να πληρώσουμε όλοι οι φορολογούμενοι, ενώ ίσως επηρεαστεί και η διαχείριση του δημοσίου χρέους που σήμερα είναι στο 90% του ΑΕΠ. Την ίδια ώρα η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας που ήδη χάνει έδαφος θα μειωθεί περισσότερο.
Είναι φανερόν, λοιπόν, ότι η πλήρης επαναφορά της ΑΤΑ, δεν είναι προς το συμφέρον όλης της οικονομίας και όλων των πολιτών. Λειτουργεί ως μοχλός ενίσχυσης αυτών που ίσως σήμερα να μην αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα με την ακρίβεια.
Υπό τις περιστάσεις πιστεύουμε ότι η καλύτερη λύση είναι να αφήσουμε την ΑΤΑ όπως είναι και μόλις μειωθεί ο πληθωρισμός ν’ αρχίσουμε να συζητούμε την πλήρη αναδιάρθρωση της, με το δικαίωμα στις συντεχνίες να διεκδικούν μεγαλύτερες αυξήσεις μισθών κατά τη διαπραγμάτευση των συλλογικών συμβάσεων για όλους τους εργαζόμενους, δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Ι. Ιωσήφ
