Νίκος Γ. Σύκας*
Συγχαρητήρια στο Τμήμα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής για την άψογη διοργάνωση της ημερίδας με θέμα «Δορυφορικές Υπηρεσίες για διαχείριση κινδύνων καταστροφών» που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στη Λευκωσία. Η ημερίδα συνδιοργανώθηκε με το European Union Agency for the Space Programme – EUSPA και τον διεθνή οργανισμό Eurisy.
Η ευημερία των πολιτών εξαρτάται από τη διαστημική πολιτική σε τομείς όπως το περιβάλλον, η αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών, η κρατική και η ιδιωτική ασφάλεια, η ανθρωπιστική και η αναπτυξιακή βοήθεια, οι μεταφορές, η κοινωνία της πληροφορίας. Το διάστημα αποτελεί γεννήτορα γνώσεων, νέων προϊόντων και νέων μορφών βιομηχανικής συνεργασίας, αποτελεί κινητήρια δύναμη της καινοτομίας και συμβάλλει στην ανταγωνιστικότητα, την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Ειδικότερα, η οργάνωση και διαχείριση ζητημάτων δημόσιας ασφάλειας και πολιτικής προστασίας, η παρακολούθηση και προστασία του περιβάλλοντος, η πρόβλεψη και αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, καθώς και η έξυπνη διαχείριση των πόρων (υδάτινων, ενεργειακών, γεωργικών, πολιτιστικών) και των υποδομών (δικτύων μεταφορών και ενέργειας) αποτελούν τομείς όπου οι διαστημικές εφαρμογές μπορούν να δώσουν λύσεις με σημαντική επιπρόσθετη αξία.
Στο πλαίσιο της προσπάθειας επίτευξης των πιο πάνω στόχων, το δημιουργικό branding της Διαστημικής Τεχνολογίας είναι εκ των ων ουκ άνευ. Από πλευράς επικοινωνιακής στρατηγικής η κύρια πρόκληση είναι η δημιουργία ενός brand name το οποίο, σε μια μόνο λέξη, να συμπυκνώνει τους στόχους του εθνικού, περιφερειακού και πανευρωπαϊκού αυτού προγράμματος: την προώθηση, ανάδειξη, ανάπτυξη και διάχυση των εφαρμογών της τεχνολογίας του διαστήματος. Ένα δημιουργικό, μονολιθικό brand name μπορεί να ενισχύσει την ταυτότητα και να προσδώσει πρόσθετη αξία στο εν λόγω έργο.
Η συμμετοχή μου στο προαναφερόμενο Εργαστήριο εξελίχθηκε σε μια δημιουργική πρόκληση για μένα: να βρω, σε πραγματικό χρόνο, το κατάλληλο brand name για τη Διαστημική Τεχνολογία. Μετά από μια δεκάδα εξαιρετικών παρουσιάσεων από Κύπριους και ξένους εμπειρογνώμονες κατά τη διάρκεια της ημερίδας, ήξερα πλέον ποιος ήταν ο βασικός επικοινωνιακός στόχος: το δημιουργικό branding της Διαστημικής Τεχνολογίας. Η διεύρυνση και εμβάθυνση της γνώσης μου για το συγκεκριμένο θέμα και ο καθορισμός του στρατηγικού πλαισίου χρειάστηκε αρκετό χρόνο, όμως η δημιουργική έμπνευση ήταν στιγμιαία. Μέσα σε κλάσματα του δευτερολέπτου η δημιουργική ιδέα αναδύθηκε στο μυαλό μου σε πραγματικό χρόνο στο τελευταίο μέρος του πολύωρου αυτού Εργαστηρίου. Μια σύνθετη, πρωτότυπη λέξη τα δύο μέρη της οποίας συνδέονται με το κεφαλαίο γράμμα ‘E’: ©SpacEarth. Μόνο από την αυθόρμητη αντίδραση των συμμετεχόντων στην ημερίδα όπου και παρουσίασα το εν λόγω brand name κατάλαβα ότι η ιδέα πέτυχε το σκοπό της.
Αυτό όμως που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι ότι εστίασα σε μια κρίσιμη παράμετρο για την επιτυχία της Διαστημικής Τεχνολογίας: το branding και τη στρατηγική επικοινωνίας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η παράμετρος αυτή αποτελεί μια θετική ασυμμετρία που μπορεί να επιφέρει πολλαπλά οφέλη και πλεονεκτήματα. Εδώ έγκειται η πραγματική αξία της δημιουργικότητας, η μαγεία της καινοτομίας – ικανότητες που θα μας επιτρέψουν να τιθασεύσουμε τη μη γραμμική Οικονομία του Διαστήματος.
Η ανάπτυξη μιας αποτελεσματικής στρατηγικής branding σε ένα περιβάλλον αβέβαιο, πολύπλοκο, αντιφατικό, έντονα ανταγωνιστικό και με ραγδαίους ρυθμούς τεχνολογικών, οικονομικών, πολιτικών, γεωπολιτικών, πολιτισμικών και καταναλωτικών αλλαγών, απαιτεί την εφαρμογή μιας πολυπαραμετρικής προσέγγισης, νέων δυναμικών μοντέλων και σύγχρονων εργαλείων.
Το νέο πολυεργαλείο Branding που έχω αναπτύξει:
- Παρουσιάζεται αναλυτικά σε ένα πρακτικό Εγχειρίδιο το οποίο περιλαμβάνει συνολικά 82 τεχνικές, μεθόδους, πρότυπα, πλαίσια και μηχανισμούς που μπορούν να εφαρμοστούν ανάλογα, παρέχοντας τη δυνατότητα στα brands να τροποποιήσουν την έκθεσή τους (modify the exposure) ώστε να είναι ανοικτά σε ευνοϊκές ασυμμετρίες (εκθετικές ευκαιρίες) και κλειστά σε δυσμενείς ασυμμετρίες (εκρηκτικά ρίσκα / κινδύνους). Απ’ τη μια η αύξηση της έκθεσης (increase the exposure) σε θετικές ασυμμετρίες μπορεί να αποφέρει πολλαπλασιαστικά οφέλη και πλεονεκτήματα. Απ’ την άλλη η μείωση της έκθεσης (decrease the exposure) σε αρνητικές ασυμμετρίες μπορεί να ελαχιστοποιήσει το ρίσκο και να εξαλείψει τον κίνδυνο της καταστροφής. H εφαρμογή της διπλής αυτής στρατηγικής καθιστά τα brands ‘antifragile’ – γίνονται καλύτερα με το χρόνο. Το πρώτο βήμα είναι ο εντοπισμός και η αφαίρεση των ευθραυστοτήτων.
Η ιδιότητα ‘antifragility’ (αντι-ευθραυστότητα) –εφευρέθηκε από τον κορυφαίο παγκοσμίως ειδικό στο Risk Management Nassim Taleb– είναι πέρα από την ανθεκτικότητα ‘resilience’ ή την ευρωστία ‘robustness’. Αυτό σημαίνει ότι κάτι απλώς δεν αντέχει σε ένα σοκ αλλά βελτιώνεται πραγματικά εξαιτίας αυτού. Το ανθεκτικό αντιστέκεται στα σοκ και παραμένει το ίδιο. Το αντιθραυστικό γίνεται καλύτερο. Η αντι-εύθραυστη οργάνωση αναπτύσσεται από μεταβλητότητα και διαταραχή.
- Μπορεί να εφαρμοστεί σε όλους τους τομείς και σε όλα τα επίπεδα, κλίμακες και μεγέθη: Δημόσιες Υπηρεσίες, νέο Αυτοδιοικητικό Μοντέλο, Branding Τόπου ‘Place Branding’, Επιχειρήσεις (Startups και μεγάλες εταιρείες), Οικονομία του Διαστήματος, Πανεπιστήμια, ΜΚΟ, Nation Branding, Ευρωπαϊκά Προγράμματα, Branding Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ 2026, Πολιτικό Branding, Branding και Εκκλησία κ.ά.
*Σύμβουλος Στρατηγικής, Επικοινωνίας και Καινοτομίας
