Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ανακοινώσει την Τετάρτη τη στρατηγική της για να ανταγωνιστεί την Κίνα σε παγκόσμια έργα υποδομής με ένα σχέδιο που ονομάζεται «Global Gateway». Το σχέδιο επιδιώκει να παρέχει έως και 300 δισεκατομμύρια ευρώ σε δημόσιους και ιδιωτικούς πόρους έως το 2027 για τη χρηματοδότηση έργων υποδομής της ΕΕ στο εξωτερικό, όπως για παράδειγμα αυτοκινητόδρομους στην Ασία και ευρυζωνικό διαδίκτυο στην Αφρική.
Η Επιτροπή δεν αναφέρει ονομαστικά το έργο υποδομής Belt & Road του Κινέζου Προέδρου Σι Τζινπίνγκ, αλλά το έγγραφο καθιστά σαφές ότι βλέπει την Global Gateway ως τη δημοκρατική της εναλλακτική λύση. Η Global Gateway «στοχεύει στη δημιουργία συνδέσμων και όχι στη δημιουργία εξαρτήσεων», αναφέρει το σχέδιο. Οι δημοκρατίες, προσθέτει, «πρέπει να έχουν τη φιλοδοξία που απαιτείται για να βοηθήσουν στη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο» και επί τόπου.
Με άλλα λόγια: η ΕΕ θα πρέπει να προσφέρει όχι απλώς μια ηθικά ανώτερη, αλλά και μια οικονομικά ελκυστική εναλλακτική σε χώρες της Ασίας, της Νότιας Αμερικής και της Αφρικής που θέλουν να εκσυγχρονιστούν και να επενδύσουν. «Η Global Gateway έχει τη δυνατότητα να μετατρέψει την ΕΕ σε πιο αποτελεσματικό γεωπολιτικό παράγοντα. Για πολλές χώρες εταίρους, η προσφορά μιας συνεργασίας βασισμένης σε κανόνες και αξίες στο επίπεδο των ματιών θα είναι μια ελκυστική εναλλακτική λύση στην πρωτοβουλία Κινεζική Ζώνη και Δρόμος», δήλωσε ο Γερμανός Πρέσβης στην ΕΕ Μίχαελ Κλάους.
Προώθηση ανοιχτών κοινωνιών
Τα έργα υποδομής που χρηματοδοτούνται από τα χρήματα του μπλοκ θα στοχεύουν στην προώθηση των βέλτιστων πρακτικών και αξιών της ΕΕ, όπως ο θεμιτός ανταγωνισμός και η ασφαλής και ελεύθερη πρόσβαση στο διαδίκτυο, τα οποία σε αντάλλαγμα συμβάλλουν στην ενίσχυση των ελεύθερων κοινωνιών, υποστηρίζει το έγγραφο.
Υπάρχει όμως και οικονομικό συμφέρον για την ΕΕ. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες θα επωφεληθούν από νέες αγορές και τεράστια έργα υποδομής καθώς και από νέες πρώτες ύλες και καύσιμα, ελπίζουν οι Βρυξέλλες.
«Η ΕΕ θα κινητοποιήσει επιχορηγήσεις 2,4 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Υποσαχάρια Αφρική και 1,08 δισεκατομμύρια ευρώ για τη Βόρεια Αφρική για τη στήριξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας» και της παραγωγής ανανεώσιμου υδρογόνου, που μπορεί να βοηθήσει στην κάλυψη της προβλεπόμενης αυξανόμενης ζήτησης της ΕΕ για το πράσινο καύσιμο, λέει η Επιτροπή. Σε αντάλλαγμα, οι Βρυξέλλες θα ζητήσουν από τις χώρες εταίρους να δεσμευτούν να εμπορεύονται ελεύθερα υδρογόνο «χωρίς περιορισμούς στις εξαγωγές ή στρεβλώσεις των τιμών».
Επιδότηση εξαγωγών
Το έγγραφο αναφέρει ότι οι Βρυξέλλες «διερευνούν τη δυνατότητα ίδρυσης ευρωπαϊκής διευκόλυνσης εξαγωγικών πιστώσεων» για να «βοηθήσει να διασφαλίσει πιο ισότιμους όρους ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις της ΕΕ σε αγορές τρίτων χωρών, όπου ολοένα και περισσότερο πρέπει να ανταγωνίζονται με ξένους ανταγωνιστές που λαμβάνουν μεγάλη υποστήριξη από τις κυβερνήσεις τους και έτσι να διευκολύνουν τη συμμετοχή τους σε έργα υποδομής».
Η ΕΕ υπερηφανεύεται ότι είναι πρωτοπόρος όσον αφορά τα βιομηχανικά πρότυπα και κανόνες που συχνά μιμούνται άλλες περιοχές — το λεγόμενο «φαινόμενο των Βρυξελλών». Ωστόσο, πρόσφατα, η Κίνα προσπάθησε να καθιερώσει ανταγωνιστικά πρότυπα σε τεχνολογίες όπως το 5G. Η Global Gateway θα προωθήσει «ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα», αναφέρει το έγγραφο.
Τα 300 δισεκατομμύρια ευρώ αποτελούνται από «επενδύσεις αξίας έως και 135 δισεκατομμυρίων ευρώ που κατέστησαν δυνατές από το EFSD+», ένα υπάρχον ταμείο αειφόρου ανάπτυξης, «συμπεριλαμβανομένης μιας νέας πρωτοβουλίας με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων που θα μπορούσε να αποφέρει 25 δισεκατομμύρια ευρώ πρόσθετες επενδύσεις».
Επιπλέον, «έως 18 δισεκατομμύρια ευρώ» επιχορηγήσεων «στο πλαίσιο άλλων προγραμμάτων εξωτερικής βοήθειας της ΕΕ» και περίπου «145 δισεκατομμύρια ευρώ προγραμματισμένου όγκου επενδύσεων» από άλλα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά ιδρύματα ανάπτυξης.
«Αυτό που είναι σημαντικό τώρα είναι να υποστηρίξουμε την Global Gateway με το ποσό της προγραμματισμένης χρηματοδότησης και να ξεκινήσουμε γρήγορα τα πρώτα έργα», είπε ένας διπλωμάτης της ΕΕ στο POLITICO. «Εάν αυτό πετύχει, η πρωτοβουλία με την εταιρική της προσέγγιση μπορεί να στηρίξει τη γεωπολιτική διεκδίκηση της ΕΕ και να απωθήσει την κινεζική επιρροή».
