Μιχάλης Ψύλος • [email protected]
Οι Ηνωμένες Πολιτείες προειδοποιούν την Τουρκία να μην προχωρήσει σε νέα χερσαία εισβολή, στις περιοχές της Συρίας που ελέγχονται από τους Κούρδους.
«Από τις πρόσφατες αεροπορικές επιδρομές απειλήθηκε το αμερικανικό προσωπικό που συνεργάζεται με τους Σύρους μαχητές, οι οποίοι αγωνίζονται για την καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους», είπε τηλεφωνικά ο υπουργός Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών, Λόιντ Τζέιμς Όστιν στον Τούρκο ομόλογό του Χουλουσί Ακάρ.
Αλλά και η Μόσχα, διά στόματος της εκπροσώπου του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα, προειδοποίησε την Άγκυρα ότι μια τουρκική χερσαία στρατιωτική επιχείρηση ευρείας κλίμακας στο έδαφος της Συρίας «θα οδηγούσε σε περαιτέρω επιδείνωση της έτσι κι αλλιώς δύσκολης κατάστασης στην περιοχή αυτή της Συρίας, θα επιδρούσε αρνητικά στην κατάσταση στην περιοχή συνολικά».
Θα υπακούσει ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν στις προειδοποιήσεις Ουάσιγκτον και Μόσχας; Πολύ αμφιβάλουμε! Άλλωστε, «απειλές» που δεν συνοδεύονται από πρακτικά μέτρα και κυρώσεις-όπως για παράδειγμα στην περίπτωση της Ουκρανίας-μάλλον κάνουν τον Ερντογάν να γελάει!
Ειδικά, όταν σύσσωμη η Δύση προσπαθεί να κατευνάσει τον Τούρκο πρόεδρο. Η Σουηδία για παράδειγμα, κάνει ότι μπορεί για να ευχαριστήσει την Άγκυρα , για να μην βάλει βέτο στην ένταξή της στο ΝΑΤΟ. Η Στοκχόλμη συμφώνησε τον Αύγουστο να παραδώσει σουηδούς πολίτες κουρδικής ή τουρκικής καταγωγής, που εμφανίζονται στη λίστα των «τρομοκρατών», σύμφωνα με την Αγκυρα. «Ο Σουηδός πρωθυπουργός Ούλφ Κρίστερσον πρέπει να σταματήσει να ταπεινώνει τον εαυτό του μπροστά στην Τουρκία», έγραψε η σουηδική εφημερίδα Dagens Nyheter. «Ξαφνικά, η πώληση όπλων στην Τουρκία δεν αποτελεί πλέον πρόβλημα για εμάς. Δεν έχουμε πλέον καμία δυσκολία να θεωρήσουμε “τρομοκράτες” όσους θεωρεί ως τέτοιους η Αγκυρα. Θα συνεχίσουμε πραγματικά με αυτή την αυτοκαταστροφική συμπεριφορά; Κάποια στιγμή δεν πρέπει να ζητηθεί από την κυβέρνησή μας να υπερασπιστεί τη χώρα μας και τις αξίες μας;», διερωτάται η σουηδική εφημερίδα.
Ο εκβιασμός πρωτίστως στη Σουηδία , αλλά και στη Φινλανδία για την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ, επιτρέπει επίσης στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να κερδίζει πόντους για τις προεδρικές εκλογές τον ερχόμενο Ιούνιο. «Η Τουρκία είναι σε κακή οικονομική κατάσταση και το βέτο ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ επιτρέπει στον Ερντογάν να αλλάζει την ατζέντα στη δημόσια συζήτηση. Να, παρουσιάζεται στα μάτια των εθνικιστών ψηφοφόρων ως ισχυρός ηγέτης, που δεν φοβάται να αντιμετωπίσει τη Δύση», λέει ο Αρόν Λουντ, ειδικός στη Μέση Ανατολή ,στη Σουηδική Υπηρεσία Αμυντικών Ερευνών (FOI): «Ο Ερντογάν παρουσιάζει τον εαυτό του ως έναν τόσο ισχυρό και σημαντικό ηγέτη που οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία και πολλές χώρες οι Ευρωπαίοι πρέπει να συμβιβαστούν μαζί του. Είναι πολύ καλό , επικοινωνιακά για τον ίδιο».
Δέλεαρ «συμφιλίωσης»
Όπως γράφει η Frankfurter Allgemeine Zeitung, ο Ερντογάν «για να εξασφαλίσει άλλα πέντε χρόνια στο Παλάτι, μπορεί να κάνει δύο πράγματα: Πρώτον, να ενισχύσει την οικονομία. Αλλά αυτό φαίνεται αδύνατον με τον πληθωρισμό να τρέχει με 85%. Το δεύτερο είναι να αναλάβει εθνικιστικές πρωτοβουλίες και να λύσει διπλωματικούς κόμπους».
Ο Τούρκος πρόεδρος εμφανίζεται έτοιμος για συμφιλίωση με κράτη που προηγουμένως είχε χαρακτηρίσει ανοιχτά ως εχθρούς. Όχι φυσικά με την Ελλάδα και την Κύπρο. Εδώ ο Ερντογάν εμφανίζεται όλο και πιο αδιάλλακτος, γιατί θεωρεί πώς δεν έχει τίποτα να κερδίσει . Ο Ερντογάν δεν είναι βέβαια δημοφιλής στην περιοχή λόγω της προσπάθειας της Άγκυρας να δημιουργήσει μια ζώνη ισλαμιστικών κυβερνήσεων στη Μέση Ανατολή. Τώρα βέβαια, ο Τούρκος πρόεδρος έχει κάνει την ανάγκη φιλοτιμία με την Σαουδική Αραβία, για να εξασφαλίσει πετροδολάρια. Μετά τη Σαουδική Αραβία ήρθαν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τα οποία αφού είχε κατηγορήσει για την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016 εναντίον του, τώρα ταξίδεψε στο Άμπου Ντάμπι και υπέγραψε διάφορες συμφωνίες. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ανακοίνωσαν επενδύσεις 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων και η Σαουδική Αραβία σχεδιάζει να καταθέσει πέντε δισεκατομμύρια δολάρια στην τουρκική Κεντρική Τράπεζα. Άλλα 10 δισεκατομμύρια δολάρια πρόκειται να εισρεύσουν από το Κατάρ, έναν από τους λίγους συμμάχους του Ερντογάν στην περιοχή
Ανάγκα και …Σουλτάνοι πείθονται
Ο Ερντογάν προσπαθεί επίσης να κάνει μια στροφή και προς την Αίγυπτο. Αφού είχε χαρακτηρίσει εχθρό τον πρόεδρο Αλ Σίσι, έσπευσε στην τελετή έναρξης του Παγκοσμίου Κυπέλλου στο Κατάρ να ποζάρει χαμογελαστός με τον Αιγύπτιο πρόεδρο, τον οποίο στο παρελθόν είχε αποκαλέσει δολοφόνο. Τι είχε πεί πριν λίγα χρόνια ο Ερντογάν; «Υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να με συμφιλιώσουν με τον Σίσι. Αυτό είναι εντελώς απαράδεκτο. Δεν θα καθίσω σε ένα τραπέζι με έναν αντιδημοκράτη που καταδίκασε τον πρώην πρόεδρο Μόρσι, που εξελέγη από το 52% του λαού, και τους φίλους του». Τώρα βέβαια, ο Τούρκος πρόεδρος υπεραμύνθηκε τη χειραψία με τον Σίσι λέγοντας ότι «δεν υπάρχει χώρος για αγανάκτηση στην πολιτική». Ανακοίνωσε επίσης ότι επίκειται συνάντηση με τον Πρόεδρο της Συρίας Άσαντ, την ανατροπή του οποίου επιδίωκε εδώ και καιρό. Αυτές οι κινήσεις μοιάζουν με διπλωματία, αλλά είναι αποτέλεσμα της οικονομικής δυσπραγίας στην Τουρκία.
Το ερώτημα είναι βέβαια αν η εισροή ζεστού χρήματος από τη Μέση Ανατολή θα σταματήσει την οικονομική ύφεση στην Τουρκία; Χωρίς αύξηση της παραγωγής και της απασχόλησης, η οικονομία δύσκολα θα επανέλθει σε τροχιά ανάκαμψης. Μέχρι τις εκλογές σε επτά μήνες, ο Ερντογάν ίσως να μπορέσει να χρησιμοποιήσει αυτά τα χρήματα μόνο για να επιβραδύνει μια ακόμη χειρότερη οικονομική κατάσταση. Γνωρίζει άλλωστε ότι το λεγόμενα «Erdonomics» δεν αποδίδουν. Τα πετροδολάρια από τον Κόλπο ή ένας νέος πόλεμος στη Μέση Ανατολή θα δώσουν στον Ερντογάν μια ευκαιρία για άλλα πέντε χρόνια στο προεδρικό μέγαρο; Το σίγουρο είναι ότι ο Τούρκος πρόεδρος θα επενδύει όλο και περισσότερο στον εθνικισμό. Αλλά εκεί που νομίζει ότι τον παίρνει φυσικά…
