Tης Κυριακής Κουμενίδου*
Ο κόσμος πλέον χαράσσει μια νέα πορεία και εισέρχεται σε μια νέα εποχή, μια εποχή πράσινης παραγωγής μέσω της εφαρμογής καθαρών τεχνολογιών. Γίνεται λόγος για μια συλλογική δράση, κατά την οποία όλες σχεδόν οι μεγάλες οικονομίες συνδυάζουν τις πολιτικές τους για το κλίμα, την ενεργειακή ασφάλεια και την καθαρή βιομηχανική παραγωγή. Τέτοια παραδείγματα είναι «ο Πράσινος Μετασχηματισμός» όπως εγκαθιδρύθηκε πρόσφατα στην Ιαπωνία, το σύστημα κινήτρων της Ινδίας στον τομέα της παραγωγής, καθώς και ο Νόμος μείωσης του Πληθωρισμού όπως προτάθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (Inflation Reduction Act, IRA). Ο IRA, δημιουργεί αβεβαιότητες σχετικά με την εξέλιξη της εσωτερικής και εξωτερικής οικονομικής πολιτικής των ΗΠΑ και συνάμα τα ελκυστικά πακέτα επιδοτήσεων που εμπίπτουν σε αυτό το νόμο, προκαλούν τεράστια ανασφάλεια στην ΕΕ για τυχόν μεταφορά των δραστηριοτήτων των κρατών μελών σε έδαφος των ΗΠΑ. Η ΕΕ, σε συνέχεια των πρωτοβουλιών των ΗΠΑ, στις 16 Μαρτίου 2023, προτείνει την εφαρμογή νομοθετικής ρύθμισης “Net – Zero Industry Act”, επιδιώκοντας τη κλιμάκωση της υιοθέτησης καθαρών τεχνολογιών από τα κράτη μέλη και εξασφαλίζοντας ότι η ΕΕ είναι κατάλληλα προετοιμασμένη για την υλοποίηση αυτής της μετάβασης.
Η νομοθετική πρόταση “Net – Zero Industry Act”, υπόκειται στο σχέδιο “Green Deal Industrial Plan”, σχέδιο κατάλληλα προσαρμοσμένο στη Βιομηχανία και εξυπηρετεί την ενδυνάμωση και ισχυροποίηση των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για το κλίμα και την ενέργεια ως το 2030, με απώτερο σκοπό την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2050. Μια πράξη σταθμός για την ΕΕ, καθώς προάγει την αύξηση της παραγωγής με καθαρές τεχνολογίες που υποστηρίζουν την πράσινη μετάβαση, μια μετάβαση σε μια πιο καθαρή ενέργεια με εξαιρετικά χαμηλές ή ακόμη και μηδενικές εκπομπές αερίων που ενισχύουν το φαινόμενου του θερμοκηπίου. Σύμφωνα λοιπόν με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν η νομοθετική πρόταση “Net – Zero Industry Act” θα χαράξει το ρυθμιστικό περιβάλλον για μια γρήγορη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια και θα δημιουργήσει τις καλύτερες συνθήκες στους κρίσιμους τομείς για εκπλήρωση του στόχου μηδενικών εκπομπών έως το 2050.
Η πρόταση “Net – Zero Industry Act”, δημιουργεί τις απαραίτητες προϋποθέσεις για τη διευκόλυνση των επενδύσεων σε έργα καθαρών / πράσινων τεχνολογιών παραγωγής, καθώς και διευκόλυνσης των ίδιων των παραγωγών για εφαρμογή τους. Ο νόμος αφορά επίσης προϊόντα, εξαρτήματα και εξοπλισμό που είναι απαραίτητα για τη κατασκευή των τεχνολογιών που θα μετασχηματίσουν τη υπάρχουσα βιομηχανία σε βιομηχανία μηδενικών εκπομπών.
Η προτεινόμενη νομοθετική πρόταση “Net – Zero Industry Act”είναι θεμελιωμένη στους εξής πυλώνες:
- Διευκόλυνση Επενδύσεων: Μείωση διοικητικού φόρτου επενδύσεων, εξορθολογισμός διοικητικών απαιτήσεων, ευκολότερες διαδικασίες αδειοδότησης – τα στρατηγικά έργα θα έχουν προτεραιότητα, ενώ το μέγιστο χρονικό διάστημα για αδειοδότηση έργου δεν πρόκειται να υπερβαίνει τους 12-18 μήνες.
- Αύξηση της ικανότητας δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα (CO2): 50 Mt CO2 μέχρι το 2030.
- Διασφάλιση Πρόσβασης σε Χρήσιμες Πληροφορίες.
- Διευκόλυνση Πρόσβασης στην Αγορά: Ευκολότερη πρόσβαση σε δημόσιες συμβάσεις και δημοπρασίες/μειοδοτικούς διαγωνισμούς και σε συστήματα που στοχεύουν στην υποστήριξη και ενίσχυση της ιδιωτικής ζήτησης από τους καταναλωτές. Ενσωμάτωση κριτηρίων βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας – καλλιέργεια σταθερής δημόσιας ζήτησης για τεχνολογίες μηδενικών εκπομπών, μέσω παροχής οικονομικών κινήτρων στις επιχειρήσεις.
- Ενίσχυση Δεξιοτήτων για δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας: Εξειδικευμένο Εργατικό Δυναμικό, Ευρωπαϊκές Ακαδημίες που να εξειδικεύονται στις καθαρές τεχνολογίες για εκμηδενισμό των εκπομπών στον τομέα της βιομηχανίας – παροχή εκπαίδευσης για αναπροσαρμογή και αναβάθμιση δεξιοτήτων.
- Ενθάρρυνση και Προαγωγή της Καινοτομίας: Προώθηση και υποστήριξη καινοτόμων ιδεών σε ένα ελεγχόμενο περιβάλλον μέσω sandboxes – προτεραιότητα σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.
Στην πρόταση “Net – Zero Industry Act” υπογραμμίζονται οι καθαρές τεχνολογίες και οι πηγές ενέργειας από ανανεώσιμους πόρους για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας, προωθούνται τεχνολογίες και μέτρα που να απαλλάσσουν τη βιομηχανία από τις ανθρακούχες εκπομπές όπως: οι ηλιακές φωτοβολταϊκές και θερμικές τεχνολογίες, η χερσαία και υπεράκτια αιολική ενέργεια, η αποθήκευση ενέργειας και οι μπαταρίες, οι αντλίες θερμότητας και οι τεχνολογίες γεωθερμικής ενέργειας, οι ηλεκτρολύτες και οι κυψέλες καυσίμου, οι βιώσιμες τεχνολογίες βιοαερίου / βίο-μεθανίου, οι τεχνολογίες δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα, οι τεχνολογίες έξυπνων δικτύων και πολλά άλλα συναφή με τις καθαρές μηδενικές εκπομπές στην βιομηχανική παραγωγή.
Η συμβολή της εν λόγω πρότασης νομοθεσίας ενδέχεται να είναι πολύτιμη και να οδηγήσει σε μια νέα εποχή, απαλλαγμένη από τους ρύπους, που σήμερα χαρακτηρίζουν όλες σχεδόν τις παραγωγικές διαδικασίες και παράλληλα θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανικής παραγωγής.
*Εμπειρογνώμονας Περιβάλλοντος, ideopsis Ltd
