Η πανδημία του νέου κορωνοϊού έχει μπει σε μία νέα φάση, στην οποία κυριαρχούν δύο χαρακτηριστικά. Από τη μία έχουμε τις εμβολιαστικές προσπάθειες στον πλανήτη, με τις πλουσιότερες χώρες να προπορεύονται και από την άλλη την παραλλαγή Δέλτα του ιού που έχει χαρακτηριστεί ως η πιο μεταδοτική απειλώντας την πρόοδο που έχει γίνει τους τελευταίους μήνες.
Την ώρα όμως που οι αρκετές χώρες χαλαρώνουν τους περιορισμούς ανοίγοντας τις οικονομίες τους, η πανδημία συνεχίζει το έργο της διαθέτοντας ένα νέο επίκεντρο, με την Ινδονησία να «διακρίνεται» στα θλιβερά ρεκόρ του κορωνοϊού μετά από την πρόσφατη καταγραφή 50.000 λοιμώξεων την ημέρα.
Η άνοδος των κρουσμάτων στην τέταρτη πιο πυκνοκατοικημένη χώρα του κόσμου συνοδεύεται από τις τραγικές αλλά γνωστές ιστορίες. Τα νοσοκομεία στερούνται οξυγόνου και φαρμάκων και οι άνθρωποι πεθαίνουν μόνοι τους. Η Ινδονησία καταγράφει καθημερινά περισσότερους από 1.000 θανάτους που σχετίζονται με τον ιό.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, από την άλλη, τα 50.000 κρούσματα έχουν τελείως διαφορετικό αντίκτυπο. Η χώρα ήρε το σύνολο των περιορισμών που βρίσκονταν σε ισχύ στις 19 Ιουλίου, μια μέρα η οποία ονομάστηκε «Ημέρα της Ελευθερίας» από τον τοπικό τύπο. Οι πολίτες μπορούν να διασκεδάσουν στα νυχτερινά κέντρα για πρώτη φορά σε μήνες, να πάρουν το τρένο χωρίς να φορούν μάσκα και να δειπνήσουν σε ένα κατάστημα χωρίς όρια στα καθίσματα και την χωρητικότητα. Παρά το άλμα των λοιμώξεων, περίπου 50 άτομα πεθαίνουν κάθε μέρα.
Η ειδοποιός διαφορά
Ποια είναι η βασική διαφορά μεταξύ των δύο περιπτώσεων; Ο εμβολιασμός. Πάνω από ο μισός πληθυσμός στο Ηνωμένο Βασίλειο, το 55% για την ακρίβεια, έχει εμβλιαστεί πλήρως εναντίον του Covid, συμπεριλαμβανομένων των περισσότερων ηλικιωμένων και εκείνων που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο, παρέχοντας προστασία από σοβαρές ασθένειες και νοσηλεία.
Στην Ινδονησία, μόλις το 6% των πολιτών είναι πλήρως ανοσοποιημένοι. Οι δόσεις είναι λίγες και ο κόσμος είναι φοβισμένος και ευάλωτος, ανίκανος να αποτρέψει ένα παθογόνο που καταδιώκει τον κόσμο από τα τέλη του 2019, σχολιάζει το πρακτορείο Bloomberg.
Καθώς τα πλουσιότερα έθνη γυρίζουν πίσω το ρολόι, διοργανώνοντας ξανά φεστιβάλ ταινιών, εβδομάδες μόδας και πρωταθλήματα ποδοσφαίρου, η χειρότερη υγειονομική κρίση της γενιάς μας συνεχίζει να σαρώνει τον αναπτυσσόμενο κόσμο, κλείνοντας τις οικονομίες και καταστρέφοντας τα προς το ζην.
Πρόκειται για αυτό για το οποίο είχε προειδοποιήσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) πριν από μήνες, μια «καταστροφική ηθική αποτυχία» από το χάσμα των πλουσίων-φτωχών στην πρόσβαση στο εμβόλιο.
Η έλλειψη προστασίας σε αναδυόμενες οικονομίες όπως η Ινδονησία και, νωρίτερα, η Ινδία και τμήματα της Λατινικής Αμερικής, δεν είναι θανατηφόρα μόνο για τα άτομα ή καταστροφική για τις τοπικές κοινότητες, αλλά απειλεί ολόκληρο τον κόσμο.
«Είναι ένα τοξικό κοκτέιλ και θα είναι πολύ δύσκολο να αποφευχθεί», δήλωσε η Joanne Liu, καθηγήτρια παγκόσμιας υγείας στο Πανεπιστήμιο McGill στο Μόντρεαλ και πρώην διεθνής πρόεδρος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. «Είναι σαν την κλιματική αλλαγή. Το βλέπουμε να έρχεται, δεν ξέρουμε πώς θα το σταματήσουμε – χρειάζεται μια τεράστια συλλογική προσπάθεια», είπε χαρακτηριστικά.
Η παραλλαγή Δέλτα
Η παραλλαγή Δέλτα που τείνει να επικρατήσει παγκοσμίως, αποδεικνύει τι μπορεί να συμβεί όταν επιτραπεί στον Covid να ανθίσει. Η υψηλή μεταδοτικότητά της είναι υπεύθυνη για την αύξηση των ποσοστών μόλυνσης ακόμη και στις πιο εμβολιασμένες χώρες, όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Το στέλεχος εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Ινδία, που αποτελεί γίγαντα στην παραγωγή εμβολίων. Όμως, οι περιορισμοί στην προμήθεια βασικών συστατικών, οι υλικοτεχνικές προκλήσεις και ο κυβερνητικός εφησυχασμός σήμαινε ότι ήταν δύσκολο να πραγματοποιηθούν οι εμβολιασμοί. Όταν η σοβαρότητα του πρόσφατου κύματος της Ινδίας έγινε σαφής, ήταν πολύ αργά. Η Δέλτα κυριάρχησε, όπως και σε περισσότερες από εκατό άλλες χώρες.
Ο κίνδυνος από την Ινδονησία και άλλες αναπτυσσόμενες χώρες να «γεννήσουν» νέα κρούσματα είναι ακόμη μεγαλύτερος. Ο μικρός αριθμός των ατόμων που έχουν εμβολιαστεί εκεί έλαβε κυρίως δόσεις κινεζικά εμβόλια ή το εμβόλιο της AstraZeneca που θεωρούνται λιγότερο αποτελεσματικά στην πρόληψη του Covid από τα εμβόλια τεχνολογίας mRNA. Αυτό καθιστά την ευρεία κάλυψη κρίσιμη. Χωρίς αυτήν, ο ιός έχει χρόνο να μεταλλαχθεί ακόμη περισσότερο, αυξάνοντας την προοπτική ανάπτυξης ενός νέου στελέχους που θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο επικίνδυνο από το στέλεχος της Δέλτα.
Τα κυβερνητικά λάθη
Δεν ήταν όμως μόνο αυτοί οι παράμετροι που οδήγησαν το επίκεντρο της πανδημίας στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Όπως τονίζει το Bloomberg, μερίδιο της ευθύνης έχουν και οι κυβερνήσεις των χωρών με τα λάθη και την έλλειψη οργάνωσης να επιδεινώνουν την «ευπάθεια» των αναπτυσσόμενων χωρών.
Στην Ινδονησία, οι ηγέτες αντέδρασαν αργά στην άνοδο των κρουσμάτων και αντιστάθηκαν σε ένα πλήρες κλείσιμο για να σώσουν την οικονομία. Η κόπωση από την πανδημία και την απειλή του ιού έκανε επίσης τους ανθρώπους πιο αδιάφορους.
Άλλες ως επί το πλείστον ανεπτυγμένες χώρες που αντιμετωπίζουν παρόμοια χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού, συμπεριλαμβανομένης της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας, κατάφεραν να αποφύγουν την αύξηση των κρουσμάτων χάρη σε αποτελεσματικά μέτρα περιορισμού, όπως περιορισμοί στα σύνορα και επιβολή καραντίνας.
