Του Κώστα Μαυρίδη*
Μια από τις μεγαλύτερες πλάνες που επικρατεί ακόμη είναι ότι η μετανάστευση αποτελεί αρμοδιότητα της Ευρ. Ένωσης (ΕΕ). Οι Συνθήκες της ΕΕ, που αποτελούν τον υπέρτατο νόμο της, καθιστούν την μετανάστευση αρμοδιότητα κάθε κράτους-μέλους. Έτσι, κάποια κράτη της ΕΕ διαθέτουν πλαίσιο εισδοχής μεταναστών, ενώ άλλα όχι. Ωστόσο, υποχρεώσεις για σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων απορρέουν από Διεθνείς Συμβάσεις κι από τις Συνθήκες της ΕΕ για παροχή προστασίας/ασύλου σε όσους κινδυνεύουν λόγω πολέμων ή καταδιώκονται λόγω πεποιθήσεων. Προς τούτο, η ΕΕ υπέδειξε ένα κοινό πλαίσιο κανόνων για παροχή ασύλου, χωρίς να προσαρμόζεται στις ιδιάζουσες συνθήκες ενός κράτους-μέλους, καθώς αυτό έχει ταυτοχρόνως αρμοδιότητα και ευθύνη για την δημόσια τάξη, ασφάλεια κι αυτοπροστασία του.
Επί τούτου, μια σύγκριση επιβάλλεται. Όταν το καθεστώς της Λευκορωσίας διοχέτευε παράνομα μεταναστευτικές ροές σε κράτη της ΕΕ, όπως στη Λιθουανία, Πολωνία και Λετονία, τα κράτη-θύματα και οι Βρυξέλλες χαρακτήρισαν την κατάσταση ως μορφή υβριδικού πολέμου από την Λευκορωσία. Μεταξύ άλλων, η Λιθουανία είχε εφαρμόσει από το 2021 πλαίσιο απώθησης, που αργότερα θεσπίστηκε σε νομοθεσία επαναπροώθησης των μεταναστών που διασχίζουν παράνομα τα σύνορά της. Τα κράτη της ΕΕ επικαλέστηκαν λόγους ασφάλειας, εμποδίζοντας την παράνομη είσοδο. Εντούτοις, η Τουρκία ασκεί για χρόνια υβριδική επίθεση εις βάρος της Κύπρου εργαλειοποιώντας την παράνομη μετανάστευση για να διαβρώσει οικονομικές και κοινωνικές δυνατότητες, και πρωτίστως για να ανατρέψει την δημογραφία στις ελεύθερες περιοχές, το οποίο αποτελεί έγκλημα κατά της ανθρωπότητας βάσει του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, αλλά οι Κυπριακές Κυβερνήσεις μελετούσαν για χρόνια τη λήψη … μέτρων. Πάντως, εν μέσω της οργανωμένης τουρκικής υβριδικής επίθεσης και της κατάχρησης των διάτρητων κανόνων της ΕΕ, αρκετοί άνθρωποι με επιτακτική ανάγκη προστασίας και ασύλου, καταπλακώνονται από τον ορυμαγδό της μεταναστευτικής παρανομίας, χωρίς οι διάφορες «ανθρωπιστικές» ΜΚΟ να ενδιαφέρονται. Δυστυχώς, στήθηκε μια βιομηχανία εκμετάλλευσης του πόνου με χρηματοδοτούμενο ανθρωπισμό, με διακινητές-εμπόρους ανθρώπων, με εκμεταλλευτές φτηνής εργασίας και με πολιτικούς μεσάζοντες, που έχουν «ειδικό» συμφέρον στη διατήρηση της άθλιας κατάστασης.
Οι αριθμοί της παράνομης μετανάστευσης στην περίπτωση της Κύπρου τρομάζουν. Κι όμως η Κύπρος, ευρισκόμενη στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και για χρόνια θύμα της τουρκικής κατοχής και τώρα υβριδικής επίθεσης μέσω εργαλειοποίησης των μεταναστευτικών ροών, δικαιωματικά οφείλει να προσαρμόσει τους κανόνες στις ιδιάζουσες εγχώριες συνθήκες έναντι της τουρκικής βαναυσότητας που στοχεύει στην ανατροπή της δημογραφίας και στις ελεύθερες περιοχές. Άλλωστε, λόγω της παράνομης κατοχής, η προσαρμογή έπρεπε να είχε γίνει προ πολλού: για κάθε παράνομη είσοδο από την Τουρκία στο κατεχόμενο έδαφος της Κύπρου, να μην ισχύει ο κανόνας προστασίας ασύλου, με άμεση επίδραση στην πηγή της μετανάστευσης σε συνδυασμό και με άλλα μέτρα π.χ. αντικατάσταση των χρηματικών επιδομάτων με είδος, επίσπευση της διαδικασίας εξέτασης αιτήσεων, επαναπροωθήσεις, αλλά πρωτίστως αποτελεσματικά μέτρα που αφορούν την πηγή των μεταναστευτικών ροών, τα οποία θα λειτουργήσουν αποτρεπτικά αμέσως και με απτά αποτέλεσμα.
*Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D), Πρόεδρος Πολιτικής Επιτροπής για την Μεσόγειο
