Μας σοκάρει μια μητέρα που εκδίδει τη δωδεκάχρονη κόρη της; Μας σοκάρει. Μας εξοργίζουν δύο γονείς που διοργανώνουν πάρτι βιασμών των ίδιων τους των παιδιών; Μας εξοργίζουν. Μας υπερβαίνει η είδηση ενός βραβευμένου συγγραφέα παιδικών βιβλίων ο οποίος κατεβάζει υλικό παιδικής πορνογραφίας; Μας υπερβαίνει. Η αγανάκτηση που έχει προκαλέσει η επικαιρότητα της τελευταίας περιόδου – τα δελτία ειδήσεων, τα φύλλα του Τύπου και τα διαδικτυακά άρθρα όπου κυριαρχούν απεχθή εγκλήματα με θύματα ανήλικους και θύτες ακόμη και ανθρώπους νομικά, βιολογικά και ηθικά επιφορτισμένους με την προστασία τους – είναι δίκαιη. Είναι η υγιής πρώτη αντίδραση στο άκουσμα ειδήσεων σαν τις παραπάνω. Ταυτόχρονα, όμως, είναι και ατελέσφορη. Είναι απόλυτα αντιπαραγωγική. Γιατί τα αισθήματα που η θυμωμένη κι απογοητευμένη κοινωνία εκφράζει δεν μπορούν από μόνα τους να προφυλάξουν κανένα παιδί από τους κινδύνους. Δεν αρκούν εφόσον δεν μετουσιωθούν σε ορθολογικά σχεδιασμένες συλλογικές πράξεις.
Τα γραφειοκρατικά εμπόδια, τα οποία όλοι παραδέχονται πως καταλήγουν τελικά να συμβάλλουν στη συγκάλυψη αυτών που εκμεταλλεύονται ανηλίκους, είναι τα πρώτα που πρέπει να γκρεμιστούν. Ωστόσο, όποιοι με κραυγές ζητούν μόνο αυστηροποίηση των ποινών για τους δράστες φωνάζουν για την εύκολη λύση. Οι δύσκολες αφορούν την πρόληψη. Οσα έχουμε υποχρέωση όχι μόνο ως πολιτεία αλλά και ως κοινωνία να κάνουμε για να προλαβαίνουμε τέτοιες επιθέσεις.
Ο κανόνας των εσωρούχων
Χρειάζεται να αρχίσουμε να ακούμε τα παιδιά – κυρίως όταν εκείνα δεν ανοίγουν το στόμα τους. Χρειάζεται οι γονείς να συζητήσουν τον απλό κανόνα των εσωρούχων χωρίς ντροπή. Χρειάζεται συστηματική σεξουαλική διαπαιδαγώγηση απαλλαγμένη από ταμπού στα σχολεία – για να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές από πολύ μικρή ηλικία πως το σώμα τους τούς ανήκει, ότι κανένας δεν έχει δικαίωμα να τους αγγίζει αν οι ίδιοι δεν συναινούν. Χρειάζεται να μάθουν όλοι να μιλούν για τη σεξουαλική κακοποίηση ή για το τι συνιστά απόπειρα σεξουαλικής κακοποίησης – γιατί τα φαντάσματα τα τρέφει η σιωπή.
Κι όχι μόνο. Το σχολείο είναι ένας από τους φορείς που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην αναγνώριση και τη διαχείριση των περιστατικών κακοποίησης. Εχει φτάσει η ώρα να οργανωθεί η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών στον εντοπισμό των συμπτωμάτων που υποδηλώνουν ότι ένα παιδί έχει πέσει θύμα οποιουδήποτε είδους κακοποιητικής συμπεριφοράς. Οπως κι η στιγμή να καθιερωθεί η παρουσία ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών στις σχολικές μονάδες – ειδικά σε αυτές που λειτουργούν σε υποβαθμισμένες περιοχές.
Κοινωνικές υπηρεσίες
Παράλληλα, υπάρχει ανάγκη για σοβαρές κοινωνικές υπηρεσίες, οι οποίες θα βρίσκουν και θα βοηθούν τις προβληματικές οικογένειες. Κοινωνικές υπηρεσίες που δεν θα είναι υποστελεχωμένες, που οι επαγγελματίες οι οποίοι εργάζονται σε αυτές δεν θα καταναλώνουν το μεγαλύτερος μέρος της εργάσιμης μέρας τους σε γραφειοκρατικές διεκπεραιώσεις, αλλά θα ασχολούνται με το καθήκον που τους έχει ανατεθεί: με την εποπτεία και την υποστήριξη όσων οικογενειών έχουν διαπιστώσει ότι τα παιδιά τους κινδυνεύουν περισσότερο.
Τα κατά το δημοσιογραφικό κλισέ «τέρατα» υπήρχαν πάντα. Και δυστυχώς θα συνεχίσουν να υπάρχουν. Τα κράτη και τα κοινωνικά σύνολα που δεν θέλουν να συνηθίσουν την αποκρουστική τους μορφή δεν έχουν παρά να αρχίσουν να κοιτούν πίσω από τα προσωπεία που εκείνα φορούν στην καθημερινότητά τους, ώστε να μάθουν να τα βλέπουν ακόμη κι όταν δεν φαίνονται με την πρώτη ματιά. Τα σημάδια είναι κάθε φορά εκεί. Μένει να τα προσέξουμε.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ
