Στις 17 Απριλίου 1989, περίπου 3.000 κινέζοι φοιτητές πραγματοποιούν αντικυβερνητική πορεία διαμαρτυρίας ζητώντας να σταματήσει η λογοκρισία του Τύπου, να αρθούν οι απαγορεύσεις συγκεντρώσεων στο Πεκίνο και άλλες μεταρρυθμίσεις εκδημοκρατισμού της χώρας τους.
Οι φοιτητές, για πολλές εβδομάδες, συνέχισαν να διαδηλώνουν και να παραμένουν στην κεντρική πλατεία του Πεκίνου, πλατεία Τιεν Αν Μεν.
Προς τα τέλη Μαΐου, το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας επέβαλε στρατιωτικό νόμο, όμως οι φοιτητές συνέχισαν ανυποχώρητοι.
Έτσι, στις 4 Ιουνίου, η ηγεσία της χώρας έδωσε την εντολή στο στρατό να «καθαρίσει» την πλατεία με κάθε κόστος. Άρματα μάχης και πεζοπόρα τμήματα εισέβαλαν στην πλατεία Τιεν Αν Μεν…και το κόστος ήταν οι ζωές εκατοντάδων πολιτών.
«ΤΑ ΝΕΑ», 5.6.1989, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»
Την επομένη «ΤΑ ΝΕΑ» γράφουν:
«Οι νεκροί από την απροσχημάτιστη επίθεση του στρατού εναντίον των αόπλων διαδηλωτών, που αρνούνταν να εγκαταλείψουν την πλατεία Τιεν Αν Μεν, υπολογίζονται, σε εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες»
Ακριβής αριθμός νεκρών δεν προέκυψε ποτέ. Οι κινεζικές αρχές έκαναν λόγω για 218 διαδηλωτές, 23 αστυνομικούς και 10 στρατιώτες νεκρούς, ενώ οι φοιτητές αναφέρθηκαν σε 3.000 περίπου νεκρούς.
Τέλος οι εκτιμήσεις διεθνών οργανισμών αναφέρονται 300 έως 1000 νεκρούς.
«Εικόνα πεδίου μάχης εμφανίζουν οι κεντρικοί δρόμοι του Πεκίνου, ύστερα από την αιματηρή επέμβαση του στρατού, που έθεσε τέρμα στις ειρηνικές διαδηλώσεις των φοιτητών και του λαού στην πλατεία Τιεν Αν Μεν, προκαλώντας εκατόμβες θυμάτων.
»Στρατιωτικά ελικόπτερα πετούν πάνω από την πόλη και οχήματα μεταφοράς προσωπικού, καθώς και άρματα μάχης περιπολούν στις κεντρικές λεωφόρους, ανάμεσα σε ξεριζωμένα δέντρα, σωρούς από πέτρες και τούβλα και καπνούς από καμένα λεωφορεία. Από καιρό σε καιρό ακούγονται σποραδικοί πυροβολισμοί.
»Η πλατεία, που επτά ολόκληρες βδομάδες δονήθηκε από τα δημοκρατικά συνθήματα των φοιτητών, έχει μετατραπεί σε αληθινό φρούριο της εξουσίας.
«ΤΑ ΝΕΑ», 6.6.1989, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»
»Εβδομήντα άρματα μάχης έχουν παραταχθεί στο κέντρο και τις παρυφές της, πλαισιώνοντας τους χιλιάδες στρατιώτες, που την έχουν καταλάβει.
»Οι στρατιωτικές μονάδες, που είχαν από νωρίς κυκλώσει την πλατεία Τιεν Αν Μεν, άρχισαν την “προέλασή” τους, γύρω στα μεσάνυχτα του Σαββάτου.
»Λίγο πριν από την επίθεση στην πλατεία έπεσε βαθύ σκοτάδι: είχε διακοπεί η παροχή του ηλεκτρικού ρεύματος.
»Έπειτα, τα στρατιωτικά οχήματα μεταφοράς προσωπικού άρχισαν να εισελαύνουν στην πλατεία, όπου είχαν μείνει περίπου 2.000 φοιτητές.
»Οι φοιτητές αποφάσισαν να αποχωρήσουν ειρηνικά, ύστερα από ψηφοφορία που έκαναν. “Δεν θέλουμε να χυθεί αίμα”, είπε εκπρόσωπός τους, από μεγάφωνο. Αλλά ο στρατός άνοιξε καταιγιστικά πυρά εναντίον του πλήθος. (…) Οι φοιτητές άρχισαν να φεύγουν τραγουδώντας τη Διεθνή, ενώ ορισμένοι έκαναν με τα δάχτυλά τους το σήμα της νίκης.
»Ακολούθησαν σκηνές δαντικής κόλασης. Οι στρατιώτες χτυπούσαν στο ψαχνό, αφού έριξαν στην αρχή μερικές προειδοποιητικές βολές στον αέρα.
»Στην επίθεσή τους εναντίον των φοιτητών χρησιμοποίησαν κάθε είδους βία: από τις σφαίρες, τα χτυπήματα με τον υποκόπανο των όπλων τους, μέχρι τις ερπύστριες των οχημάτων μεταφοράς προσωπικού. Ένα απ’ αυτά σκότωσε επτά φοιτητές, περνώντας πάνω από τα σώματά τους»
«ΤΑ ΝΕΑ», 5.6.1989, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»
Την επόμενη ημέρα η Κεντρική Επιτροπή του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας πήρε σαφή θέση για τα τραγικά γεγονότα.
Γράφουν «ΤΑ ΝΕΑ», της 6ης Ιουνίου 1989.
«Σε ανακοίνωση της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος και του Κρατικού Συμβουλίου, που μεταδόθηκε το πρωί από το ραδιοφωνικό σταθμό του Πεκίνου, αναφέρεται ότι θα καταπολεμηθούν “τα αντεπαναστατικά στοιχεία μέχρι τέλος” και “ο αγώνας εναντίον του θα είναι απόλυτα νικηφόρος”.
»Με την ανακοίνωση αυτή, οι πολιτικές αρχές της Κίνας παίρνουν για πρώτη φορά, δημόσια θέση, μετά τη στρατιωτική αιματηρή επίθεση εναντίον των φοιτητών».
«ΤΑ ΝΕΑ», 5.6.1989, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»
