Ο σπουδαίος ηθοποιός Κώστας Καζάκος έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 87 ετών.
Τους τρεις τελευταίους μήνες νοσηλευόταν στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», όπου είχε εισαχθεί με κορωνοϊό, εξαιτίας του οποίου επιβαρύνθηκαν σημαντικά τα χρόνια αναπνευστικά προβλήματα που αντιμετώπιζε. Η κατάστασή του κρίθηκε εξαρχής σοβαρή και επιδεινωνόταν με το πέρασμα του χρόνου. Σημειώνεται ότι τον περασμένο Απρίλιο αποχώρησε από την παράσταση «Ματωμένα Χώματα» -τη θεατρική μεταφορά του εμβληματικού έργου της Διδώς Σωτηρίου, όπου επρόκειτο να πρωταγωνιστήσει, και αντικαταστάθηκε από άλλον ηθοποιό.
Ο Κώστας Καζάκος γεννήθηκε το 1935 στον Πύργο Ηλείας. Στα 18 του, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα για να σπουδάσει παιδαγωγικά· ωστόσο, η αριστερή κληρονομιά του πατέρα του έγινε λόγος αρνητικής αντιμετώπισής του από το Πανεπιστήμιο. Του ζητούσαν χαρτί κοινωνικών φρονημάτων και επειδή δεν το είχε, δεν του επέτρεψαν την εγγραφή στη Σχολή. Έτσι, αποφάσισε να αλλάξει σταδιοδρομία και φοίτησε στη Σχολή Κινηματογράφου Λυκούργου Σταυράκου (1953-1956) και στη Δραματική Σχολή Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν (1954-1957).
Υπήρξε αντιπρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, γενικός γραμματέας της Πανελλήνιας Ένωσης Ελεύθερου Θεάτρου και Πρόεδρος της Πανελλήνιας Πολιτιστικής Κίνησης. Παράλληλα, ήταν ιδρυτικό μέλος του Ελληνοαραβικού Συνδέσμου και μέλος της Επιτροπής Αδείας Άσκησης του Επαγγέλματος του Ηθοποιού.
Τιμήθηκε με τον «Χρυσό Απόλλωνα», βραβείο ηθοποιού Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου Αθηνών το 1967, και Α΄ Χρυσό Βραβείο του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το 1973 για την αρτιότερη θεατρική παραγωγή για τη «Λυσιστράτη». Ακόμη, τιμήθηκε με το Βραβείο της Ένωσης Θεατρικών Συγγραφέων και Κριτικών για το σύνολο της προσφοράς του. Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2007 και του Οκτωβρίου 2009 εκλέχθηκε βουλευτής με το ΚΚΕ, ως επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας.
Η πρώτη εμφάνιση στο θεατρικό σανίδι
Ο Κώστας Καζάκος ήταν ένα από τα μεγάλα ταλέντα που πέρασαν το κατώφλι του Θεάτρου Τέχνης. Η πρώτη του εμφάνιση στο θεατρικό σανίδι έγινε το 1957 στο έργο του Μπρεχτ «Ο κύκλος με την κιμωλία».
Τα επόμενα χρόνια έπαιξε σημαντικούς ρόλους σε σπουδαία έργα συγγραφέων όπως ο Ιάκωβος Καμπανέλλης -«Η αυλή των θαυμάτων», ο Άρθουρ Μίλερ -«Ψηλά απ’ τη γέφυρα», ο Κάρλο Γκολντόνι -«Λοκαντιέρα», ο Ζαν-Πολ Σαρτρ -«Νεκροί χωρίς τάφο», ο Τενεσί Ουίλιαμς -«Γυάλινος Κόσμος», αλλά και σε έργα του Σοφοκλή -«Αντιγόνη», και του Αριστοφάνη -«Όρνιθες», στο Θέατρο Τέχνης και στους θιάσους της Κυρίας Κατερίνας, του Αλέκου Αλεξανδράκη, της Άννας Συνοδινού και της Έλλης Λαμπέτη.
Το 1956 εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο κινηματογραφικό πανί και συγκεκριμένα στην σατιρική ταινία του Γρηγόρη Γρηγορίου «Η αρπαγή της Περσεφόνης», σε σενάριο Ιάκωβου Καμπανέλλη.
Τα επόμενα χρόνια πρωταγωνίστησε στις ταινίες «Το μπλόκο» του Άδωνι Κύρου (1965), «Το παρελθόν μίας γυναίκας» (1968) του Γιάννη Δαλιανίδη, «Η λεωφόρος του μίσους» (1968) και «Πεθαίνω κάθε ξημέρωμα» (1969) του Νίκου Φώσκολου, «Κονσέρτο για πολυβόλα» (1967) και «Μια γυναίκα στην Αντίσταση» (1970) του Ντίνου Δημόπουλου, «Λυσιστράτη» (1972) του Γιώργου Ζερβουλάκου, «Ιφιγένεια» (1977) του Μιχάλη Κακογιάννη, «Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο» (1980) του Νίκου Τζήμα, «Ο δραπέτης» (1991) του Λευτέρη Ξανθόπουλου και άλλες.
«Κονσέρτο για πολυβόλα»
Η ταινία-σταθμός στην καριέρα του ήταν το πολεμικό δράμα του Ντίνου Δημόπουλου σε σενάριο Νίκου Φώσκολου, «Κοντσέρτο για πολυβόλα» (1967), όπου στα γυρίσματα γνώρισε, ερωτεύτηκε και τελικά παντρεύτηκε την συμπρωταγωνίστριά του, Τζένη Καρέζη, με την οποία απέκτησε έναν γιο, τον γνωστό ηθοποιό Κωνσταντίνο Καζάκο. Μέχρι τον θάνατο της σπουδαίας ηθοποιού, το 1992, θα είναι ένα από τα δύο καλλιτεχνικά ζευγάρια που θα δεσπόζουν στο εγχώριο σταρ-σίστεμ –μαζί το ζευγάρι των Αλίκη Βουγιουκλάκη και Δημήτρη Παπαμιχαήλ.
Η πρώτη εμφάνιση Καζάκου και Καρέζη ως θιασάρχες έγινε το 1968, με το ιστορικό έργο του Γεώργιου Ρούσσου «Θεοδώρα η μεγάλη». Η συγκεκριμένη παράσταση, όπως επίσης και η θρυλική παράσταση «Το μεγάλο μας τσίρκο», αποτέλεσαν από τις μεγαλύτερες επιτυχίες τους.
Η σύλληψη από τη χούντα
Η πρεμιέρα του έργου δόθηκε στις 22 Ιουνίου 1973 στο θέατρο «Αθήναιον» της οδού Πατησίων, που βρισκόταν απέναντι από το Πολυτεχνείο. Ο κόσμος αμέσως το αγκάλιασε και το αγάπησε. Το έργο έγινε σύμβολο του αγώνα κατά της χούντας.
Η αλληγορία του κατόρθωσε έξυπνα να διαφύγει της λογοκρισίας, δίνοντας αποφασιστικά χτυπήματα κατά της δικτατορίας. Ανάμεσα στον κόσμο υπήρχαν και «εκπρόσωποι» του στρατιωτικού καθεστώτος, που κατέγραφαν και ενημέρωναν τους προϊσταμένους τους για τις αντιδράσεις των θεατών.
Τον Οκτώβριο του 1973, η χούντα διέκοψε βίαια το έργο και συνέλαβε τον Κώστα Καζάκο και την Τζένη Καρέζη. Έναν μήνα αργότερα, και συγκεκριμένα κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, συνελήφθησαν εκ νέου.
Παρά τις δύο συλλήψεις, οι δυο ηθοποιοί δεν κάμφθηκαν και ανέβασαν εκ νέου το «Μεγάλο μας τσίρκο», με ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία. Μόλις έγινε η Μεταπολίτευση, το έργο ξανανέβηκε με την προσθήκη των σκηνών που είχαν λογοκριθεί και του τραγουδιού «Το Προσκύνημα», στο φινάλε της παράστασης, για να τιμήσει τους νεκρούς του Πολυτεχνείου.
Τηλεόραση
Στην τηλεόραση πρωτόπαιξε με την Τζένη Καρέζη το 1973, στη σειρά «Μαρίνα Αυγέρη», σε σενάριο της Καρέζη, το οποίο υπέγραφε με το ψευδώνυμο Παυλίνα Μπόταση, κι έπειτα στις σειρές «Η μεγάλη περιπέτεια» (1976) και «Μαύρη χρυσαλλίδα» (1990) -και οι δύο με την Τζένη Καρέζη- και «Ο μεγάλος ξεσηκωμός» (1977), στον ρόλο του Οδυσσέα Ανδρούτσου.
Μετά τον θάνατο της Τζένης Καρέζη, ο Κώστας Καζάκος πρωταγωνίστησε κυρίως σε θεατρικές παραστάσεις, όπως «Ο θάνατος του εμποράκου» (1993) του Άρθουρ Μίλερ και «Η όπερα της πεντάρας» (1993) του Μπέρτολτ Μπρεχτ σε σκηνοθεσία Ζιλ Ντασέν, «Αντιγόνη» (1995) του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Μίνωα Βολανάκη, «Βασιλιάς Λιρ» (1996) του Σαίξπηρ, «Περιμένοντας τον Γκοντό» του Σάμιουελ Μπέκετ (1997), κ.ά. Το 2004 συμμετείχε στο σίριαλ του Mega «Βέρα στο δεξί» -μια από τις μεγάλες τηλεοπτικές επιτυχίες της εποχής εκείνης.
Το 1997 παντρεύτηκε με την ηθοποιό Τζένη Κόλλια. Μαζί απέκτησαν τέσσερα παιδιά.
Δήλωση του βουλευτή Ανατολικής Αττικής και Αναπληρωτή Τομεάρχη Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Πάνου Σκουρολιάκου
Το θέατρο, που με αυταπάρνηση υπηρέτησε τόσα χρόνια ο Κώστας Καζάκος, πενθεί την απώλειά του και μαζί του όλες και όλοι εκείνες κι εκείνοι που γεύτηκαν το ταλέντο του, ταξίδεψαν θεατρικά μαζί του, βρέθηκαν πλάι-πλάι στους κοινωνικούς αγώνες, έχοντας τον Κώστα Καζάκο, αλλά και τη Τζένη Καρέζη, συνοδοιπόρους στο μεγαλείο της Τέχνης και της ζωής. Αθάνατος!
Για την απώλεια του Κώστα Καζάκου από τον πρόεδρο του Δ.Σ.του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Πάτρας
Αποχαιρετούμε σήμερα και αποδίδουμε ύστατη τιμή στον Κώστα Καζάκο, τον γνήσιο θεατράνθρωπο, έναν από τους πιο μεγάλους της πατρίδας μας, τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή του ΔΗΠΕΘΕ ΠΑΤΡΑΣ την περίοδο 2015-17, για τη μεγάλη του διαδρομή και προσφορά στην τέχνη.
Γιατί η τέχνη του με τις ιδέες του σε αντίθεση δεν ήρθαν.
Γιατί έκανε τέχνη για το λαό, με ταξικό πρόσημο.
Τέχνη στρατευμένη απ’ τη μεριά των αδικημένων και καταπιεσμένων.
Πλούτος ατέλειωτος τα έργα του, όλα με συνέπεια στην ιδεολογία του.
Τον τιμούμε για την προσφορά του στον πολιτισμό.
Στον ελληνικό κινηματογράφο έδειξε την αντίσταση του λαού, στην κατοχή,
τους καθημερινούς του αγώνες για επιβίωση και κοινωνική δικαιοσύνη.
Ερμήνευσε τους σπουδαιότερους, προοδευτικούς Έλληνες θεατρικούς συγγραφείς,
τον Ιάκωβο Καμπανέλη στην «Αυλή των θαυμάτων», τον «Εχθρό λαό» και
«Το μεγάλο μας τσίρκο», καταμεσής στη δικτατορία, με το έργο
που διδάσκει τη νεότερη ιστορία της Ελλάδας.
Και φυλακίστηκε και διώχθηκε κι αυτός και το έργο του.
Και αμέσως μετά τη δικτατορία, με το ίδιο έργο, υποδέχτηκε
τους αποφυλακισμένους εξόριστους αγωνιστές της αντίστασης.
Και τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, με σεβασμό και αξιοσύνη ακούμπησε.
Στη «Λυσιστράτη», τον «Οιδίποδα», την «Ιφιγένεια» και τον «Προμηθέα».
Δεν υπάρχει θεατρικό έργο, που δίνει στον λαό τα μηνύματα
της ειρήνης, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της ανθρωπιάς και του αγώνα,
που να μην το ζωντάνεψε με την υποκριτική του τέχνη, πάντα,
«δι’ ελέου και φόβου περαίνουσα την των … παθημάτων κάθαρσιν».
Ερμήνευσε από τον Μπρέχτ, τον Τσέχωφ, τον Γκόρκι και τον Αρμπούζωφ,
ως τον Τένεσι Ουίλιαμς, τον Μίλλερ, τον Ουγκώ, τον Μολιέρο και τον Σαίξπηρ.
Από τη μεγάλη πορεία του στην τέχνη και την κοινωνία αυτό θα του «καταλογίσουμε»:
Ότι δεν εξαγόρασε τη φήμη του, ότι έμεινε ο ίδιος, από την αρχή μέχρι το τέλος.
Ότι ήταν πιστός στις ιδέες του και από την ίδια πάντα όχθη.
Ότι η πολιτική του διαδρομή δεν έκανε τεθλασμένη αλλά ευθεία γραμμή.
Στην Πάτρα και στο ΔΗΠΕΘΕ, ως Καλλιτεχνικός Διευθυντής, λειτούργησε όπως αρμόζει σε έναν γνήσιο θεατράνθρωπο που έχει όραμα και στόχο για το θέατρο, την προσφορά στον άνθρωπο, την καλλιέργειά του, που θα του δίνει αισιοδοξία, δύναμη και γνώση για να γνωρίζει τον κόσμο και να συμβάλλει ώστε να γίνει πιο καλός και δίκαιος. Θεωρούσε τύχη που βρέθηκε σε ένα ΔΗΠΕΘΕ που στηρίζεται απλόχερα από τον Δήμο, για να επιτελέσει τον ρόλο του και οι θεατρικές του επιλογές συνδύαζαν τον δημιουργικό προβληματισμό, την ψυχαγωγία και την ποιότητα. Είναι σημαντικό που, κατά τη διάρκεια της θητείας του, και με τις κατευθύνσεις του, απλοί λαϊκοί άνθρωποι, από μακρινές γειτονιές, Συλλόγους και χωριά, πέρασαν για πρώτη φορά την πόρτα του εμβληματικού θεάτρου της πόλης μας.
Κάθε συνεργασία μαζί του ήταν σεμινάριο, πλούτος πνευματικός. Άφησε τη συμβουλή ότι το θέατρο έχει λόγο ύπαρξης μόνο όταν υπηρετεί τον λαό, άφησε τον νέο θεσμό, το ΑΡΜΑ ΘΕΣΠΙΔΟΣ, δικό του «παιδί», ίσως το μοναδικό θεατρικό σχήμα στην Ελλάδα σήμερα, που έχει κύριο σκοπό να πηγαίνει στον λαό, στη γειτονιά, στα Σχολεία και τα ιδρύματα. Η φιλοσοφία του: δεν θα λέμε στον κόσμο έλα στο θέατρο, αλλά το θέατρο έρχεται εκεί που ζεις και εργάζεσαι, αυτόν τον δύσκολο καιρό. Η παρουσία, για δύο χρόνια στο ΔΗΠΕΘΕ, άφησε την ανάμνηση της πολιτισμένης, ευχάριστης ατμόσφαιρας και σχέσης, του χαμόγελου με τους υπαλλήλους. Και μας λείπει.
Αγαπημένε μας, συνεργάτη, φίλε, συναγωνιστή, Κώστα Καζάκο, μας έδινες μαθήματα ζωής.
Ο πρόεδρος και τα μέλη του Δ. Συμβουλίου, ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής και οι εργαζόμενοι στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας, είναι συγκλονισμένοι από την απώλειά σου.
Όλα στο ελληνικό θέατρο θα είναι φτωχότερα.
Καλό ταξίδι.
Ο πρόεδρος του Δ.Σ.του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Πάτρας
Πέτρος Βάης
