Eφυγε χθες Τρίτη, από τη ζωή σε ηλικία 92 ετών, ο κορυφαίος Κύπριος αρχαιολόγος και καθηγητής Βάσος Καραγιώργης, έπειτα από πρόβλημα υγείας που αντιμετώπιζε.
Ο Βάσος Καραγιώργης υπήρξε διευθυντής του Τμήματος Αρχαιοτήτων της Κύπρου από το 1963 μέχρι τη συνταξιοδότησή του το 1989.
Το βιογραφικό του:
Κορυφαία φυσιογνωμία της κυπριακής αρχαιολογίας. Γεννήθηκε στις 29 Απριλίου 1929 στο χωριό Τρίκωμο της επαρχίας Αμμοχώστου. Πέθανε στις 21 Δεκεμβρίου 2021. Τελευταία του προσφορά στα κοινά η συμμετοχή στην τετραμελή επιτροπή που ίδρυσε την Κυπριακή Ακαδημία Γραμμάτων Τεχνών και Επιστημών.
Υπήρξε διευθυντής του Τμήματος Αρχαιοτήτων της Κύπρου από το 1963 μέχρι τη συνταξιοδότησή του το 1989. Η μεγαλύτερη προσφορά του στην αρχαιολογία ήταν η ανασκαφή του αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Σαλαμίνας και η αποκάλυψη ολόκληρου του κοίλου του θεάτρου, ένα από τα μεγαλύτερα θέατρα της ανατολικής Μεσογείου με διάμετρο της ορχήστρας 27,5 μέτρα (Βλέπε Ψηφιακός Ηρόδοτος- Αρχείο ΡΙΚ).
Μετά την αποφοίτησή του από το Παγκύπριο Γυμνάσιο πήγε στην Αγγλία όπου, από το 1948 μέχρι το 1952, σπούδασε στο University College και στο Institute of Archaeology του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Το 1957 αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Πανεπιστημίου αυτού.
Αμέσως μετά τη συμπλήρωση των σπουδών του επέστρεψε στην Κύπρο το 1952 όπου εργάστηκε στο Κυπριακό Μουσείο ως βοηθός έφορος (1952 -1960) και ως έφορος (1960 -1963) (Βλέπε Ψηφιακός Ηρόδοτος- Αρχείο ΡΙΚ) . Από το 1963 ανέλαβε τη διεύθυνση του Τμήματος Αρχαιοτήτων, διαδεχόμενος στη θέση αυτή τον λαμπρό Κύπριο αρχαιολόγο Πορφύριο Δίκαιο. Υπηρέτησε στη θέση του διευθυντή του Τμήματος Αρχαιοτήτων μέχρι και την αφυπηρέτησή του, το 1989. Καθ’ όλο αυτό το διάστημα ο Βάσος Καραγιώργης έκαμε σειρά ανασκαφών σε πολλά μέρη της Κύπρου, ιδίως δε στη Σαλαμίνα και στη νεκρόπολη της Σαλαμίνος, στο Κίτιον, στην Πύλα (Κοκκινόκρεμμος), στη Μάα (Παλαιόκαστρο), στην Πεντάγυια και αλλού. Μεταξύ του 1968 και του 1971 δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Λαβάλ του Κεμπέκ (Καναδάς) ως φιλοξενούμενος καθηγητής. Έδωσε επίσης κατά καιρούς μεγάλο αριθμό διαλέξεων για την αρχαία Κύπρο σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, στις ΗΠΑ και στον Καναδά, πήρε μέρος σε πολλά διεθνή συνέδρια κι έκανε σειρά επιστημονικών ανακοινώσεων. Δημοσίευσε επίσης εκατοντάδες μελέτες και άρθρα σε διάφορα αρχαιολογικά και επιστημονικά έντυπα, σε διάφορες χώρες και σε διάφορες γλώσσες (ελληνική, αγγλική, γερμανική, γαλλική), εξέδωσε δε ένα μεγάλο αριθμό βιβλίων για την αρχαία Κύπρο, για χώρους της Κύπρου όπου έκαμε αρχαιολογικές ανασκαφές και για επί μέρους πτυχές της κυπριακής αρχαιολογίας.
Μεταξύ των τιμητικών διακρίσεων που κατά καιρούς απενεμήθησαν στον Βάσο Καραγιώργη, είναι το βραβείο της Societé des Études Grecques της Σορβόνης (1966) και το R.B. Bennett Commonwealth Prize (1978), καθώς και οι τίτλοι του επίτιμου διδάκτορος των Πανεπιστημίων της Λυών (1972), του Γκέτεμποργκ (1972), των Αθηνών (1973), του Μπέρμιγχαμ (1974) κ.α. Είναι επίσης αντεπιστέλλον μέλος της Αρχαιολογικής Εταιρείας Αθηνών (από το 1962), του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου (από το 1968), της Ακαδημίας Αθηνών (από το 1974) κ.α. ιδρυμάτων. Μέσα στο 1990 τιμήθηκε με τον τίτλο του διδάκτορος από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ενώ στην Ελλάδα του απενεμήθη το Ωνάσειον βραβείο για την προσφορά του και τις προσπάθειές του για διάσωση αρχαίων αντικειμένων από την Κύπρο τα οποία οι Τούρκοι φυγαδεύουν και εμπορεύονται.
Εξέδωσε δεκάδες βιβλία και εκατοντάδες άρθρα για την κυπριακή αρχαιολογία. Για την προσφορά του στην επιστήμη έχει λάβει πολλές ακαδημαϊκές και άλλες διακρίσεις, είναι μέλος σημαντικών ευρωπαϊκών και διεθνών αρχαιολογικών εταιρειών και ινστιτούτων και έχει τιμηθεί από ξένες κυβερνήσεις. Από τα πολλά βιβλία που έγραψε κι εξέδωσε ο Βάσος Καραγιώργης, ενδεικτικά αναφέρουμε τα ακόλουθα:
1. Treasures in the Cyprus Museum, (Λευκωσία, 1962).
2. Sculptures from Salamis, vol. I (Λευκωσία, 1964).
3. Sculptures from Salamis, vol. II (μαζί με C.C. Vermeule, Λευκωσία, 1966).
4. Excavations in the Necropolis of Salamis, Ι (Λευκωσία, 1967).
5. Chypre (Archaeologia Mundi) (Γενεύη, 1968).
6. Mycenaean Art from Cyprus (Λευκωσία, 1968).
7. Salamis in Cyprus. Homeric, Hellenistic and Roman (Λονδίνο, 1969).
8. Excavations in the Necropolis of Salamis, II (Λευκωσία, 1970).
9. Excavations in the Necropolis of Salamis, III (Λευκωσία, 1973).
10. Κύπρος (στη σειρά των εκδόσεων «Μουσεῖα καί Μνημεῖα τῆς Ἑλλάδος», Αθήνα, 1973).
11. Κυπριακό Μουσείο (στη σειρά των εκδόσεων «Τά Ἑλληνικά Μουσεῖα», Αθήνα, 1974).
12. Excavations at Kition, I,The Tombs (Λευκωσία, 1974).
13. Alaas, a Protogeometric Necropolis in Cyprus (Λευκωσία, 1975).
14. Kition. Mycenaean and Phoenician discoveries in Cyprus (Λονδίνο, 1976).
15. The Civilization of Prehistoric Cyprus (Αθήνα, 1975).
16. Ο Προϊστορικός Πολιτισμός της Κύπρου (Αθήνα, 1976).
17. Excavations in the Necropolis of Salamis, IV (Λευκωσία, 1978).
18. Ἀρχαία Κύπρος. Ἀπό τή Νεολιθική εποχή ὡς τό τέλος τῆς Ρωμαϊκῆς (Αθήνα, 1978).
19. Cyprus. From the Stone Age to the Romans (Λονδίνο, 1982).
20. Ancient Cyprus. 7000 years of Art and Archaeology (Αθήνα, 1982).
21. Οι πρώτοι Έλληνες στην Κύπρο. Οι αρχαιολογικές μαρτυρίες (Αθήνα, 1991).
22. Έλληνες θεοί και ήρωες στην αρχαία Κύπρο (Αθήνα, 1998).
23. Ανασκάπτοντας τη Σαλαμίνα της Κύπρου (Αθήνα, 1999).
24. Κύπρος.Το σταυροδρόμι της ανατολικής Μεσογείου 1600 – 500 π. Χ. (Αθήνα, 2002).
25. Αρχαία κυπριακή τέχνη στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (Αθήνα, 2003).
26. Μια ολόκληρη ζωή στην κυπριακή αρχαιολογία : οι αναμνήσεις του Βάσου Καραγιώργη (Λευκωσία, 2009).
Αρκετά άλλα εκδομένα βιβλία του Βάσου Καραγιώργη έχουν συγγραφεί σε συνεργασία με ξένους αρχαιολόγους. Μεγάλος όγκος εργασιών του βρίσκεται επίσης δημοσιευμένος στους τόμους του ετήσιου Report of the Department of Antiquities of Cyprus (RDAC).
Το 1990 ο Βάσος Καραγιώργης συνδέθηκε με το Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη και το 1992 αποδέχθηκε διορισμό του ως του πρώτου καθηγητή της Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και διευθυντή της Ερευνητικής Μονάδας Αρχαιολογίας. Το 1996 αφυπηρέτησε από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, παραμένοντας στο Ίδρυμα Λεβέντη, όπου υπηρετεί στη θέση του διευθυντή και συμβούλου σε όλα τα αρχαιολογικά προγράμματα. Τον Μάρτιο του 2009 τελέστηκαν στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, από τους προέδρους της Ελληνικής και της Κυπριακής Δημοκρατίας, τα εγκαίνια ειδικής αίθουσας στην οποία εκτίθενται μόνιμα αρχαιότητες από την Κύπρο. Η αίθουσα αποτελεί δωρεά του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη, υπό την επιστημονική εποπτεία του καθηγητή Β. Καραγιώργη.
Τον Μάιο του 2008 ο πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας απένειμε σε ειδική τελετή, στο Προεδρικό Μέγαρο, τιμητική διάκριση στον Δρα Βάσο Καραγιώργη για την προσφορά του στην αρχαιολογία.
