Καμπανάκι για τα δημόσια οικονομικά κτυπά πίσω από τις γραμμές της έκθεσης του ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch ο οποίος την περασμένη Παρασκευή το βράδυ, επιβεβαίωσε μεν την αξιολόγηση της Κύπρου στη βαθμίδα BBB, με σταθερή την προοπτική, ωστόσο, οι κίνδυνοι για τα δημόσια οικονομικά δεν εξέλειπαν.
Τονίζει ότι οι επικείμενες αξιολογήσεις ενδεχομένως να επηρεαστούν αρνητικά από μία ανοδική τάση του δημόσιου χρέους έναντι του ΑΕΠ, λόγω ασθενούς ανάπτυξης ή ενδεχόμενης διαρθρωτικής δημοσιονομικής χαλάρωσης.
Εμμέσως πλην σαφώς, ο Fitch κρούει τον κώδωνα για το επαναλαμβανόμενο κόστος που επιφέρει από τον περασμένο Ιούνιο στο κρατικό μισθολόγιο, η αύξηση της απόδοσης της ΑΤΑ η οποία θα επηρεάσει, όπως επισημαίνει, τα προβλεπόμενα δημοσιονομικά πλεονάσματα.
Εκτιμά ότι το δημοσιονομικό πλεόνασμα θα μειωθεί από 2,1% του ΑΕΠ πέρυσι, στο 1,7% φέτος και στη συνέχεια θα παραμείνει γενικά αμετάβλητο στο 1,8% το 2024.
Σημειώνεται ότι η αύξηση της καταβολής της ΑΤΑ από το 50% στο 66,7% θα επιβαρύνει σε ετήσια βάση τα δημόσια οικονομικά, γύρω στα €250 εκατ.
Σύμφωνα με το ΥΠΟΙΚ και το Δημοσιονομικό Συμβούλιο, η απόδοση της ΑΤΑ στο 66,7% θα έχει ένα κόστος πάνω στα κρατικά ταμεία για την τριετία 2023- 2025, περίπου στο €1,2 δισ.
Ο Fitch επισημαίνει τους κινδύνους που ελλοχεύουν σε ότι αφορά το επίπεδο χρέους του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, το οποίο, παραμένει, όπως σημειώνει, ψηλό.
Ο οίκος, προβλέπει στον παρόν στάδιο μια συνεχιζόμενη, αν και πιο αργή πτώση του δείκτη χρέους στο 80,9% φέτος και στο 73,2% το 2024.
«Αυτό αναμένεται να διατηρήσει τον δείκτη χρέους σημαντικά πέραν της διάμεσης πρόβλεψης «BBB», περίπου 56%», προστίθεται.
Ο οίκος, προβλέπει στον παρόν στάδιο μια συνεχιζόμενη, αν και πιο αργή πτώση του δείκτη χρέους στο 80,9% φέτος και στο 73,2% το 2024.
Σε ότι αφορά το σκέλος της δημοσιονομικής χαλάρωσης, ο διεθνής οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης δεν είχε ενώπιον του τις πρόσφατες αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου σε σχέση με τη συμφωνία που επιτεύχθηκε πολύ πρόσφατα για την αποκατάσταση των αποκοπών των επιδομάτων στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Πλείστα εκ των επιδομάτων αυτών τιμαριθμοποιούνται και το κόστος τους υπολογίζεται ότι για τα επόμενα δύο χρόνια θα ανέλθει κοντά στα €20 εκατ.
Σημειώνεται ότι οι μισθοί των δημοσίων και ημικρατικών υπαλλήλων αποκαταστάθηκαν σταδιακά σε χρονικό πλαίσιο πέντε ετών, από τις αποκοπές που έτυχαν το 2012 και το 2013, λόγω του μνημονιακού προγράμματος με το κόστος για τα κρατικά ταμεία ν’ ανέρχεται γύρω στα €145 εκατ.
Εκτός εξίσωσης του Fitch, είναι και η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου την περασμένη βδομάδα, για την κατάργηση του εργασιακού καθεστώτος εκπαιδευτικών με σύμβαση αγοράς υπηρεσιών και την αντικατάσταση τους σε καθεστώς μισθωτού.
Η μετατροπή του εργασιακού καθεστώτος των εν λόγω εκπαιδευτικών συνεπάγεται με ένα ετήσιο δημοσιονομικό κόστος γύρω στα €30 εκατ.
Στα μη λαμβανόμενα υπόψη του διεθνούς οίκου είναι και η επικείμενη αύξηση περίπου 5% στους χαμηλοσυνταξιούχους με ένα ετήσιο κόστος περίπου €5 εκατ.
Το ύψος της μηνιαίας σύνταξης των χαμηλοσυνταξιούχων ήταν πριν δύο χρόνια γύρω στα €450.
Επί διακυβέρνησης Αναστασιάδη η σύνταξη τους αυξήθηκε στα €710 το μήνα.
Κίνδυνο για τα δημόσια οικονομικά, αποτελεί σύμφωνα με τους Fitch, η πρόβλεψη για πιθανό αντίκτυπο του σχεδίου Ενοίκιο – Έναντι Δόσης, με τον οίκο να σημειώνει ότι το πλαίσιο αναμένεται ότι τελικά θα εισαχθεί, αν και, όπως διευκρινίζει, ο χρόνος είναι αβέβαιος.
«Ωστόσο, οι προϋποθέσεις του σχεδίου συνεπάγεται περιορισμένης επίπτωσης στα δημόσια οικονομικά», προσθέτει.
Σε σχέση με τη μακροοικονομική ανθεκτικότητα, ο οίκος αναμένει επιβράδυνση της ανάπτυξης.
«Αναμένουμε ότι η ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί στο 2,5% φέτος (από 2,1% στην αναθεώρησή μας το Μάρτιο), καθώς η εγχώρια ζήτηση περιορίζεται από την αύξηση των επιτοκίων και οι υψηλές τιμές εξακολουθούν να επηρεάζουν τα πραγματικά εισοδήματα.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (CAD), προστίθεται, διευρύνθηκε στο 9,1% του ΑΕΠ το 2022 ως αποτέλεσμα των υψηλών τιμών του εισαγόμενου πετρελαίου και της ισχυρής εγχώριας ζήτησης, με τον οίκο να αναμένει ότι το CAD θα περιοριστεί στο 5,8% του ΑΕΠ έως το 2024.
Ο διεθνής οίκος κάνει λόγο και για τις συνεχιζόμενες ευπάθειες του χρηματοπιστωτικού τομέα παρά το γεγονός ότι η φερεγγυότητα του τραπεζικού τομέα, όπως σημειώνει, έχει βελτιωθεί, λόγω της αυξημένης κερδοφορίας σε περιβάλλον υψηλότερων επιτοκίων.
Σημειώνει ότι ο κίνδυνος μεγάλης εισροής νέων ΜΕΔ δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί.
