Κατά δύο βαθμίδες αναβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο οίκος Moody’s με τη χώρα να κερδίζει πλέον την επενδυτική βαθμίδα μετά από 11 χρόνια.
Όπως ανακοίνωσε ο οίκος, τα μακροπρόθεσμα ratings της χώρας, αναβαθμίστηκαν σε Baa2 από Ba1. Ταυτόχρονα, οι Moody’s αναβάθμισαν τις αξιολογήσεις του προγράμματος ανώτερων μη εξασφαλισμένων μεσοπρόθεσμων τίτλων (MTN) σε (P)Baa2 από (P)Ba1 και αναβάθμισαν την αξιολόγηση εμπορικών τίτλων σε P-2 από Not Prime (NP) και τις άλλες βραχυπρόθεσμες αξιολογήσεις σε (P)P-2 από (P)NP.
Την ίδια ώρα, οι προοπτικές των αξιολογήσεων άλλαξαν σε σταθερές από θετικές.
Έξοδος από junk
Η διπλή αναβάθμιση της Κύπρου, έχει ως αποτοτέλεσμα την έξοδο από την κατηγορία junk που βρίσκεται η Κύπρος από τον Οκτώβριο του 2012.
Τον Οκτώβριο του 2012, οι Moody’s προχώρησαν στην υποβάθμιση του κυπριακού χρέους κατά τρεις βαθμίδες, σε κλίμακα junk, επικαλούμενοι τις σημαντικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο τραπεζικός κλάδος της χώρας.
Όπως τονίζει ο οίκος, η κατά δύο βαθμίδες αναβάθμιση της αξιολόγησης της Κύπρου σε Baa2 από Ba1 αντανακλά ευρείας βάσης, συνεχείς βελτιώσεις στο πιστωτικό της προφίλ λόγω των συνεχιζόμενων οικονομικών, δημοσιονομικών και τραπεζικών μεταρρυθμίσεων.
Επισημαίνεται ότι οι σημαντικές ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις σε συνδυασμό με την εφαρμογή περαιτέρω διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο του NextGenerationEU (NGEU) , υποστηρίζουν τις σταθερές μεσοπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης.
Ο οίκος αναφέρει ακόμη ότι η δημοσιονομική ισχύς έχει επίσης βελτιωθεί ουσιαστικά και ο οικονομικός και δημοσιονομικός αντίκτυπος της πανδημίας διέκοψε μόνο προσωρινά τη μείωση του χρέους που σύμφωνα με τον οίκο, θα συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια.
«Οι σταθερές προοπτικές εξισορροπούν αυτές τις θετικές πιστωτικές τάσεις έναντι των υπολειπόμενων προκλήσεων», τονίζει.
Αυτές οι προκλήσεις περιλαμβάνουν δυνητικά βραδύτερη πρόοδο στην υλοποίηση των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων που σχετίζονται με το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Κύπρου (NRRP) από ό,τι αναμένει επί του παρόντος ο οίκος, εναπομένοντες κινδύνους που σχετίζονται με το τραπεζικό σύστημα που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τη θετική οικονομική και δημοσιονομική δυναμική ενώ «οι κλιματικοί κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται η Κύπρος θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την ανάπτυξη περισσότερο από ό,τι αναμενόταν επί του παρόντος».
Στο 2,3% η ανάπτυξη το 2023
Στην ανάλυσή του ο οίκος, σημειώνει ότι οι προηγούμενες και συνεχιζόμενες οικονομικές, δημοσιονομικές και τραπεζικές μεταρρυθμίσεις, η επιταχυνόμενη διαφοροποίηση στον τομέα των υπηρεσιών και η σημαντική απομόχλευση του ιδιωτικού τομέα , έχουν ως αποτέλεσμα μόνιμες, ευρείας βάσης βελτιώσεις στο πιστωτικό προφίλ της Κύπρου.
«Οι συνεχείς, διαρθρωτικές βελτιώσεις όσον αφορά την αγορά εργασίας, η ανάκαμψη των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων και η αύξηση της παραγωγικότητας οδήγησαν σε αύξηση της δυνητικής ανάπτυξης κατά περισσότερο από 4 ποσοστιαίες μονάδες την περίοδο 2014-23 σε περίπου 3% το 2023», τονίζεται.
«Οι εξελίξεις υποστηρίζουν επίσης την ανθεκτικότητα της κυπριακής οικονομίας σε εξωτερικούς κραδασμούς όπως φαίνεται για παράδειγμα στο πλαίσιο της πανδημίας και του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας», υποδεικνύει ο οίκος.
Παράλληλα, αναφέρει ότι ο τουριστικός τομέας έχει ανακάμψει έντονα μετά την ύφεση του 2020 και, φέτος, θα ξεπεράσει τα επίπεδα του 2019 όσον αφορά τα έσοδα.
Οι Moody’s αναμένουν ότι η οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 2,3% το 2023 και 2,8% το 2024. Επιπλέον, αναμένεται ότι η Κύπρος θα αναπτυχθεί κατά μέσο όρο 3,2% το 2025 έως το 2027 στο πλαίσιο σημαντικών εν εξελίξει έργων άμεσων ξένων επενδύσεων (FDI) καθώς και επενδύσεων στο πλαίσιο του NGEU.
Τα έργα FDI περιλαμβάνουν μεγάλα έργα εμπορικής και οικιστικής ακίνητης περιουσίας και τουριστικού τομέα, όπως μαρίνα και λιμάνι στη Λάρνακα, έργα υποδομής ιδιαίτερα στον ενεργειακό τομέα, και επενδύσεις που επεκτείνουν τομείς υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας, όπως ΤΠΕ και χρηματοοικονομικές και ασφαλιστικές υπηρεσίες.
Επιπλέον, η συνεχιζόμενη εφαρμογή μεταρρυθμίσεων, ιδίως στους τομείς του δικαστικού συστήματος, του ελέγχου της διαφθοράς και της αγοράς ενέργειας υποστηρίζει τους θεσμούς και τη διακυβέρνηση της Κύπρου.
Σταθερή μείωση στο χρέος
Ο οίκος αναμένει ότι το χρέος της Κύπρου θα μειώνεται σταθερά, ενώ θα διατηρηθεί η ισχυρή προσιτότητά του.
Μετά το σημαντικό δημοσιονομικό έλλειμμα 5,8% του ΑΕΠ το 2020 που σχετίζεται με την πανδημία, το δημοσιονομικό έλλειμμα μειώθηκε στο 2,0% το 2021 και μετατράπηκε σε πλεόνασμα 2,1% το 2022.
Ο οίκος αναμένει ότι οι αρχές θα παραμείνουν προσηλωμένες στη δημοσιονομική πειθαρχία, προβλέποντας δημοσιονομικά πλεονάσματα 1,6% του ΑΕΠ τόσο το 2023 όσο και το 2024 και μέσο πλεόνασμα περίπου 1% για την περίοδο 2025-27.
«Η σταθερή μεσοπρόθεσμη αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ, τα διατηρημένα δημοσιονομικά πλεονάσματα και η μείωση του σημαντικού αποθέματος μετρητών θα έχουν ως αποτέλεσμα τη γρήγορη μείωση του χρέους προς το ΑΕΠ», υπογραμμίζεται.
Οι Moody’s αναμένουν ότι το χρέος προς το ΑΕΠ θα μειωθεί από 86,5% το 2022 σε 74,0% το 2024 και σε κάτω από 60% το 2027.
Παρά τη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και τη σχετική σημαντική αύξηση του κόστους χρηματοδότησης, ο οίκος αναμένει ότι το χρέος της Κύπρου είναι προσιτό.
Οι μετρήσεις εκτιμάται να παραμείνουν ισχυρές με τις πληρωμές τόκων σε σχέση με τα έσοδα, κοντά στα ιστορικά χαμηλά κατά την περίοδο 2023-2027.
«Η Κύπρος δεν έχει εκκρεμείς χρεωστικούς τίτλους με κυμαινόμενα επιτόκια, δεν έχει χρέος σε ξένο νόμισμα, πολύ χαμηλό μερίδιο βραχυπρόθεσμου χρέους και μεγάλη σταθμισμένη μέση διάρκεια χρέους 7,5 ετών στο τέλος Αυγούστου 2023. Επιπλέον, το απόθεμα μετρητών , το οποίο συσσωρεύτηκε κυρίως κατά το 2020 όταν τα επιτόκια ήταν σε πολύ χαμηλά επίπεδα, επιτρέπει στην κυβέρνηση υψηλό βαθμό ευελιξίας στη χρηματοδοτική στρατηγική της», τονίζεται.
Η ενίσχυση τραπεζών στηρίζει την ανάπτυξη
Όσον αφορά τον τραπεζικό τομέα, ο οίκος σημειώνει ότι συνεχίζει να ενισχύεται υπό το φως της μείωσης της μόχλευσης και των βελτιωμένων πιστωτικών προφίλ των κυπριακών τραπεζών.
«Ένα υγιέστερο τραπεζικό σύστημα μειώνει τους σχετικούς κινδύνους ενδεχόμενης υποχρέωσης για το κράτος και οι υγιέστερες τράπεζες είναι σε καλύτερη θέση να υποστηρίξουν την οικονομική ανάπτυξη», υποδεικνύει με νόημα ο οίκος.
«Η μείωση της μόχλευσης και η βελτίωση των δεικτών ρευστότητας και κεφαλαίου ενίσχυσαν τα πιστωτικά προφίλ των τραπεζών. Επιπλέον, η κερδοφορία των κυπριακών τραπεζών ενισχύθηκε σημαντικά τα τελευταία τρίμηνα, κλείνοντας τη διαφορά με τις ευρωπαϊκές τράπεζες», προστίθεται.
Ο οίκος αναμένει περαιτέρω, σταδιακή απομόχλευση του τραπεζικού συστήματος και βελτιωμένους δείκτες ρευστότητας και κεφαλαίου που θα διατηρηθούν τα επόμενα δύο χρόνια.
Η ποιότητα του ενεργητικού των κυπριακών τραπεζών έχει επίσης βελτιωθεί ουσιαστικά και οι Moody’s αναμένουν περαιτέρω, αλλά πιο σταδιακή βελτίωση τα επόμενα δύο χρόνια.
Ο συνδυασμός εξυγίανσης και πωλήσεων προβληματικών δανείων έχει μειώσει σημαντικά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ) των κυπριακών τραπεζών. Τα ΜΕΔ ανήλθαν στο 2,9% των συνολικών δανείων και απαιτήσεων το πρώτο τρίμηνο του 2023, από 3,9% ένα χρόνο νωρίτερα και από 55,3% το τρίτο τρίμηνο του 2014.
«Παρά τις πρόσφατες βελτιώσεις στο τραπεζικό σύστημα, οι κίνδυνοι γεγονότων που σχετίζονται με τον τραπεζικό τομέα παραμένουν σημαντικοί καθώς το μέγεθος του συστήματος παραμένει μεγάλο και η εγγενής χρηματοοικονομική ισχύς των κυπριακών τραπεζών εξακολουθεί να είναι ασθενέστερη σε σύγκριση με τη διάμεση τιμή Baa2», σημειώνεται.
Επιπλέον, προστίθεται, η υλοποίηση κινδύνων για το φυσικό κλίμα, ιδίως η αυξημένη συχνότητα και σφοδρότητα των κυμάτων καύσωνα, θα μπορούσε να έχει σημαντικότερο οικονομικό και δημοσιονομικό αντίκτυπο από ό,τι αναμενόταν επί του παρόντος.
Παράγοντες αναβάθμισης
Σύμφωνα με τον οίκο, οι προοπτικές ταχύτερης βελτίωσης των δημοσιονομικών μετρήσεων και του χρέους θα ασκούσαν ανοδική πίεση στην αξιολόγηση.
Η ιδιαίτερα υψηλή απορρόφηση κονδυλίων της ΕΕ και η αποτελεσματική εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, ιδίως στους τομείς του δικαστικού συστήματος και του ελέγχου της διαφθοράς, θα ήταν επίσης θετικά, καθώς η ώθηση της δυνητικής ανάπτυξης θα μπορούσε να είναι πιο σημαντική και η ενίσχυση των θεσμών και της διακυβέρνησης θα μπορούσε να είναι περισσότερο σημαντικά από ό,τι υποθέτει επί του παρόντος ο οίκος.
Η περαιτέρω μείωση της έκθεσης του κράτους στους κινδύνους του τραπεζικού τομέα, μέσω μιας συνεχούς, διαρκούς απομόχλευσης του τραπεζικού τομέα σε συνδυασμό με περαιτέρω βελτίωση της εγγενούς ισχύος των τραπεζών θα ήταν επίσης πιστωτική θετική.
Παράγοντες υποβάθμισης
Παράλληλα, ο οίκος επισημαίνει ότι η πτωτική πίεση στην αξιολόγηση θα προέλθει από τις προοπτικές ουσιαστικά ασθενέστερων οικονομικών επιδόσεων από ό,τι προβλέπει επί του παρόντος ο οίκος.
Μια διαρκής, ουσιώδης επιδείνωση της δημοσιονομικής θέσης της κυβέρνησης που θα οδηγήσει σε άλμα του χρέους και σε σημαντική αποδυνάμωση των μετρήσεων προσιτότητας του χρέους θα ήταν επίσης πιστωτικό αρνητικό.
Επιπλέον, μια σημαντική αύξηση των κινδύνων του τραπεζικού τομέα θα ήταν πιστωτική αρνητική.
