Ανοιχτή Συζήτηση με θέμα «Δημοκρατία στην Ευρώπη – απειλές και αντιστάσεις», πραγματοποιήθηκε την περασμένη Παρασκευή, 13 Ιανουαρίου, στο ΤΕΠΑΚ στη Λεμεσό.
Την εκδήλωση συνδιοργάνωσαν το «Ίδρυμα Μελέτης της Δημοκρατίας Ανδρέας Αρμεύτης» και η Παγκύπρια Οργάνωση Συγγενών Πεσόντων Αντιστασιακών-ΠΟΣΠΑ, με κύριους ομιλητές τους: Ανδρέα Κεττή, Επικεφαλής Γραφείου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο, Καλλιόπη Αγαπίου-Ιωσηφίδου, Eπίκουρη Καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Αθανάσιο Αθανασίου, Εκπρόσωπο Τύπου Αντιπροσωπείας Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο, και Παύλο Μ. Παύλου, διδάκτωρ Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας.
Τη συζήτηση άνοιξε με σύντομο χαιρετισμό, ο Πρόεδρος του Συμβουλίου του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου, Χρίστος Χωματάς, ο οποίος ανέφερε: «Η έννοια, η θέσπιση και η εφαρμογή του πολιτεύματος της δημοκρατίας αποτελεί εθνικό κληροδότημα αιώνων και συνάμα καταπίστευμα των πολιτών της πατρίδας μας και, κάθε συζήτηση και προβληματισμός γύρω από τη δημοκρατία αποφέρει πολλά και πολύπλευρα οφέλη για την κοινωνία.»
«Η άνοδος των ακροδεξιών δυνάμεων στην εξουσία, η αύξηση των ποσοστών κινημάτων που θεωρούν απειλή όλους όσοι δεν έχουν το ίδιο με αυτούς χρώμα ή θρησκεία, και η ρητορική του μίσους, συνιστούν κίνδυνο για τη δημοκρατία», ανέφερε στο δικό της χαιρετισμό η Μαρία Παπαλαζάρου-Φράγκου, εκ μέρους της Παγκύπριας Οργάνωσης Συγγενών Πεσόντων Αντιστασιακών.
Χαιρετισμό απηύθυνε επίσης ο Γιάννης Αρμεύτης, εκ μέρους του Ιδρύματος «Ανδρέας Αρμεύτης». Ο κύριος Αρμεύτης αναφέρθηκε στα περιστατικά εισβολής σε κρατικά κτίρια, οπαδών του Τραμπ στις ΗΠΑ και οπαδών του Μπολσονάρο στη Βραζιλία, τονίζοντας ότι τέτοιες στιγμές αποδεικνύουν ότι τα κεκτημένα των σύγχρονων Δημοκρατιών δεν πρέπει να θεωρούνται αυτονόητα.
Στις ομιλίες που ακολούθησαν, ο επικεφαλής του γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο, Ανδρέας Κεττής ανέπτυξε τη θεματική με τίτλο «Η απειλή του άκρατου λαϊκισμού για την Ευρωπαϊκή Δημοκρατία». Ο κύριος Κεττής ανέφερε ότι, οι αλλεπάλληλες κρίσεις στην ΕΕ (δημοσιονομική, προσφυγική/μεταναστευτική, Brexit, πανδημία) αποτέλεσαν πρόσφορο έδαφος για την εμφάνιση λαϊκιστικών κομμάτων, στοχεύοντας στη διατάραξη του status quo και απειλώντας το δημοκρατικό σύστημα. Το μεγάλο στοίχημα της Ευρώπης για τα επόμενα χρόνια, σημείωσε, είναι πώς θα μπορέσουμε να υπερασπιστούμε και να ανακτήσουμε σε ένα μεγάλο βαθμό αυτό που πάλε ποτέ ονομάζαμε ζηλευτό ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο.
Η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καλλιόπη Αγαπίου-Ιωσηφίδου, στη δική της ομιλία με τίτλο “Η αντινομική σχέση δημοκρατίας και διαφθοράς. Απειλές, αντιστάσεις και στρατηγικές”, αναφέρθηκε στις απειλές που δέχθηκε η δημοκρατία από τις αλλεπάλληλες οικονομικές κρίσεις, την υγειονομική κρίση καθώς και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Σημείωσε ότι η δημοκρατία δεν είναι δεδομένη αλλά έχουμε πάρα πολύ δρόμο ακόμη να διανύσουμε καθώς, σήμερα περισσότερος από το μισό πληθυσμό του πλανήτη δεν ζει σε δημοκρατικά πολιτεύματα ενώ ούτε το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού ζουν σε πλήρη δημοκρατικά πολιτεύματα.
Ο Παύλος Μ. Παύλου, διδάκτωρ νεότερης και σύγχρονης ιστορίας ανέπτυξε τη θεματική «Η μηχανική της ανασφάλειας, της ματαίωσης, και της μεταφυσικής στη διαδικασία εδραίωσης ολοκληρωτικών πολιτικών – Η Ευρώπη και η περίπτωση της Κύπρου». Ο κύριος Παύλου ανέφερε: «Η ανοχή των Ευρωπαίων απέναντι σε ακραίους πολιτικούς, η άνοδος της ακροδεξιάς σε μια σειρά από χώρες της ΕΕ, είναι άμεσα συνδεδεμένα με τις αντιλήψεις για απειλή κατά του έθνους από τις αρχές του ουμανισμού, την παγκοσμοποίηση, τη μετανάστευση.» Σημείωσε ακόμη ότι η υποχώρηση της σημασίας της δημοκρατίας στις συνειδήσεις υπολογίσιμης μερίδας των πολιτών της ευρωπαϊκής κοινωνίας, άφησε χώρο για κατάληψη του κενού από το αίσθημα της εξωτερικής απειλής.
Ο εκπρόσωπος Τύπου της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο, Αθανάσιος Αθανασίου, μίλησε για τις «απαρχές του λαϊκισμού». Ο κύριος Αθανασίου αναφέρθηκε στις επιθέσεις που δέχθηκε την τελευταία δεκαετία η ευρωπαϊκή δημοκρατία οι οποίες, όπως είπε, έγιναν πολύ συγκεκριμένα, πολύ συστηματικά και με ροή χρήματος. Αναφέρθηκε επίσης στην επίκληση απλών, μαγικών συνταγών από τα λαϊκιστικά κινήματα στην Ευρώπη, οι οποίες ωστόσο σε καμία περίπτωση δεν αποτέλεσαν πραγματικές και εφαρμόσιμες λύσεις στα προβλήματα των πολιτών.
Μετά τις ομιλίες, ακολούθησε συζήτηση μεταξύ των ομιλητών και του κοινού το οποίο υπέβαλε ερωτήσεις και διατύπωσε απόψεις και εκτιμήσεις.
