Πολλά κενά και παραλείψεις εντοπίζει η Έκθεση Ελέγχου του Γενικού Ελεγκτή για την Αρχή Λιμένων Κύπρου (ΑΛΚ) που αφορά την περίοδο 2016 – 2020.
Συγκεκριμένα στην Έκθεση Ελέγχου του ιδιωτικού ελεγκτικού οίκου, για τις οικονομικές καταστάσεις της ΑΛΚ για το έτος που έληξε στις 31.12.2016, εκφράστηκε γνώμη με επιφύλαξη, για θέματα τα οποία κρίθηκαν αρκετά σοβαρά και που δεικνύουν αδυναμίες στα συστήματα εσωτερικού ελέγχου της Αρχής. Η Ελεγκτική Υπηρεσία ανέθεσε τον έλεγχο των οικονομικών καταστάσεων της ΑΛΚ για τα έτη 2016 – 2020 σε ιδιώτες ελεγκτές.
Τα σημαντικότερα ευρήματα του ελέγχου είναι τα ακόλουθα:
- Δόθηκαν €27 εκ. σε 28 αδειούχους αχθοφόρους Λεμεσού και €3,6 εκ. σε 22 αδειούχους αχθοφόρους Λάρνακας, ως αποζημίωση για τερματισμό των αδειών τους, παρόλο ότι, σύμφωνα με νομική συμβουλή, οι αδειούχοι αχθοφόροι δεν είχαν κανένα νόμιμο δικαίωμα σε αποζημίωση και οι οποίες αφορούσαν σε εργασίες που.
- Για το έργο για την ανάπλαση του χερσαίου χώρου του παλαιού λιμανιού Λεμεσού δεν είχε εξασφαλισθεί Πιστοποιητικό Τελικής Έγκρισης.
- Οι κατασκευαστικές εργασίες για την ανέγερση της Νέας Αίθουσας Επιβατών στο λιμάνι Λεμεσού διήρκησαν πέντε και πλέον χρόνια αντί δύο χρόνια, ως η χρονική διάρκεια της σύμβασης. Το κτήριο παραλήφθηκε τον Σεπτέμβριο του 2016, ενώ παρουσίαζε μεγάλο αριθμό ελαττωμάτων και κακοτεχνιών. Η ΑΛΚ, στην Έκθεση Αξιολόγησης Απόδοσης Αναδόχου έκρινε την απόδοση του Αναδόχου ως μη ικανοποιητική, χωρίς ωστόσο η Έκθεση αυτή να προωθηθεί στην Επιτροπή Αποκλεισμού Οικονομικών Φορέων από Διαδικασίες Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων. Παραμένει σε εξέλιξη η διαιτησία της ΑΛΚ με τον Ανάδοχο, ο οποίος απαιτεί την καταβολή ποσού πέραν του τριπλάσιου του ποσού της σύμβασης.
- Η ΑΛΚ, τον Ιούνιο του 2021 προχώρησε στην κατακύρωση του διαγωνισμού για την παραχώρηση άδειας χρήσης/εκμετάλλευσης δύο χερσαίων χώρων στο Λιμάνι Λεμεσού, για περίοδο 13 χρόνων, με δυνατότητα ανανέωσης για ακόμη 12 χρόνια, καθώς επίσης και στη σύναψη συμβάσεων με δύο οικονομικούς φορείς για ετήσιο δικαίωμα χρήσης, το οποίο και στις δύο περιπτώσεις, είναι κατά πολύ χαμηλότερο από τις εκτιμώμενες αξίες τις οποίες η ίδια η ΑΛΚ είχε ζητήσει από το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας το 2017 και από ιδιώτη εκτιμητή το 2020. Στη δεύτερη περίπτωση, η Εγγυητική Επιστολή Συμμετοχής, η οποία είχε υποβληθεί από τον οικονομικό φορέα στον οποίο ανατέθηκε τελικά η σύμβαση, είχε ημερομηνία λήξης πριν την ημερομηνία που είχε καθοριστεί στα έγγραφα του διαγωνισμού και, ως εκ τούτου, η προσφορά του έπρεπε να απορριφθεί από το στάδιο του ελέγχου των προϋποθέσεων συμμετοχής, χωρίς περαιτέρω αξιολόγηση, λόγω παράβασης ουσιώδους όρου του διαγωνισμού.
- Οι πληρωμές από την 1.3.2017 μέχρι τις 6.4.2017 δεν ήταν καλυμμένες νομικά.
- Στην προκήρυξη για πλήρωση δύο κενών θέσεων Διευθυντή Πρώτου Διορισμού και Προαγωγής, μια για το λιμάνι Λεμεσού και μια για το λιμάνι Λάρνακας, δεν καθοριζόταν η διαδικασία, σε σχέση με την πλήρωση των θέσεων, παραβιάζοντας αφενός τον κανονισμό αλλά και την αρχή της διαφάνειας. Κατόπιν ακυρωτικών αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου, κατέβαλε αποζημιώσεις για αναδρομικούς μισθούς συνολικού ποσού €264.411.
- Κατά το 2016 και 2017, καταβλήθηκε σε αφυπηρετήσαντες υπαλλήλους αποζημίωση για τη μη χορηγηθείσα ετήσια άδεια ανάπαυσής τους, συνολικού ποσού €75.953, εκ των οποίων δαπάνη €55.764 αφορά σε υπαλλήλους που επέλεξαν να αποχωρήσουν με το Σχέδιο Εθελούσιας Αποχώρησης και €20.189 σε υπάλληλο που αφυπηρέτησε πρόωρα, χωρίς να ληφθεί υπόψη το υπόλοιπο ετήσιας άδειας των υπαλλήλων και η ημερομηνία αφυπηρέτησης κατά την εξέταση των αιτήσεών τους για αποχώρηση, ώστε να δοθεί περιθώριο χρήσης της άδειας που είχαν εις πίστη τους.
- Στο πλαίσιο εκπόνησης μελέτης, αναφορικά με την προσαρμογή της Αρχής στον νέο της ρόλο ως ρυθμιστή/επόπτη και ιδιοκτήτη των λιμανιών, η οποία ανατέθηκε μέσω ανοιχτής διαδικασίας για ποσό ύψους €98.000 πλέον Φ.Π.Α, απαιτήθηκαν συμπληρωματικές υπηρεσίες συνολικού ποσού €199.000 πλέον Φ.Π.Α.
- Τα τελευταία χρόνια και ειδικότερα μετά τη μαζική αποχώρηση υπαλλήλων της Αρχής το 2017 με την εφαρμογή του Σχεδίου Εθελούσιας , αγοράζει υπηρεσίες από τρίτους για κάλυψη των αναγκών της.
- Εντοπίστηκαν αρκετές περιπτώσεις μη ορθής εφαρμογής των όρων των συμβάσεων μίσθωσης υπηρεσιών.
- Διάφοροι ενοικιαστές λιμενικών χώρων χρωστούν στην Αρχή σημαντικά ποσά (της τάξης των €350 χιλ. περίπου), ενώ δεν λαμβάνονται αποτελεσματικά μέτρα για είσπραξη των οφειλών.
- Παρατηρήθηκε σημαντική καθυστέρηση στην τιμολόγηση δικαιωμάτων χρήσης λιμενικών χώρων, η οποία σε μερικές περιπτώσεις υπερέβαινε το ένα έτος.
- Η Αρχή προχώρησε σε εκμισθώσεις για γενικής φύσεως χρήσεις, μέσω απευθείας παραχώρησης αδειών χρήσης αντί μέσω δημόσιων διαγωνισμών, κατά παράβαση των αρχών της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης.
- Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα δικαιώματα χρήσης των αποθηκευτικών χώρων που παραχωρεί η Αρχή δεν είναι ομοιόμορφα για παρόμοιες περιπτώσεις.
- Η Αρχή επέτρεπε σε ιδιώτη τη χρήση μηχανικού εξοπλισμού για φορτοεκφόρτωση πλοίων, χωρίς να προβαίνει σε σχετική τιμολόγησή του.
- Διαπιστώθηκε μίσθωση αχθοφορικών και άλλων σχετικών υπηρεσιών από την Αρχή με απευθείας ανάθεση, αρχικά σε 13 πρώην αδειούχους αχθοφόρους και μετέπειτα σε εταιρεία που φαίνεται να συστάθηκε αποκλειστικά για τον σκοπό αυτό από αδειούχους αχθοφόρους.
- Λειτουργός της Αρχής, ο οποίος φαίνεται να είχε συμμετοχή στις διαπραγματεύσεις για αναθεώρηση συμφωνίας με εταιρεία, έχει συγγενή πρώτου βαθμού, ο οποίος είναι ο νομικός σύμβουλος της εταιρείας.
- Η Αρχή διατηρεί τον ίδιο νομικό σύμβουλο από τον καιρό ίδρυσής της το 1973, κατά παράβαση των διατάξεων της εγκυκλίου του Γενικού Λογιστηρίου.
- Πρώην μέλος του ΔΣ, κατά την ανάληψη των καθηκόντων του στις 12.9.2016 υπόγραψε, υπεύθυνη δήλωση ότι δεν ασχολείται επαγγελματικά και δεν κατέχει μετοχές σε επιχείρηση συναφή με τις δραστηριότητες της Αρχής, η οποία φαίνεται να ήταν ψευδής, αφού ήταν Διευθυντής και μέτοχος σε εταιρεία, στην οποία η Αρχή παραχωρεί από το 2011 άδεια για τροφοδοσία πλοίων.
- Η επιλογή συγκεκριμένου κτηρίου για κάλυψη των στεγαστικών αναγκών της Αρχής έγινε εκτός νόμιμης διαδικασίας.
- Στις 25.4.2016, υπογράφτηκαν δύο Συμβάσεις Παραχώρησης για τη διαχείριση του Λιμένα Λεμεσού με ιδιώτες Συμβασιούχους Διαχειριστές. Η πρώτη Σύμβαση Παραχώρησης αφορά στο Τερματικό Εμπορευματοκιβωτίων (CTO) και η δεύτερη Σύμβαση Παραχώρησης στο Τερματικό Γενικού Εμπορίου (ΜΤΟ). Σε προκαταρκτική διερεύνηση για τα συστήματα ασφάλειας του Λιμανιού και συγκεκριμένα για το Σύστημα Ελέγχου Πρόσβασης (ΣΕΠ) των δύο Τερματικών, για το οποίο παρατηρήθηκαν καθυστερήσεις στην εφαρμογή και ολοκλήρωση του.
