Υπάρχουν λίγοι προμηθευτές καυσίμων και λίγα μόνο ανεξάρτητα πρατήρια πετρελαιοειδών, αναφέρεται στην έκθεσή της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας για το έτος 2020, όπως ανέφερε κατά τη συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ελέγχου ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης.
Ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Γιώργος Παπαναστασίου ερωτηθείς μετά τη συνεδρία σχετικά με ενέργειες για την προώθηση του υγιούς ανταγωνισμού στον τομέα των πετρελαιοειδών, είπε πως η Κύπρος είναι μια πολύ μικρή αγορά, με αποτέλεσμα η λειτουργία του ανταγωνισμού να μην επηρεάζει σαφώς τις τιμές των πετρελαιοειδών και των τιμών ενέργειας.
Στην παρακολούθηση των τιμών των πετρελαιοειδών και τη διαχείριση των κρατικών βιομηχανικών περιοχών, επικεντρώθηκαν οι εργασίες της Επιτροπής Ελέγχου την Πέμπτη, με την Έφορο Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων Στέλλα Μιχαηλίδου να δηλώνει για το ζήτημα της ενοικίασης-υπενοικίασης κυβερνητικών βιομηχανικών τεμαχίων ότι από ό,τι διεφάνη σε κάποιες περιπτώσεις στο παρελθόν, γίνονται υπενοικιάσεις σε πολύ υψηλότερα ποσά, με αποτέλεσμα την απώλεια εισοδημάτων για το κράτος, επικαλούμενη, ωστόσο, τη διαβεβαίωση του Υπουργείου ότι τέτοιου είδους φαινόμενα έχουν εν τω μεταξύ εκλείψει.
Ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης, παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα της έκθεσης στα μέλη της Επιτροπής σχολίασε αρχικά ότι ο προϋπολογισμός του Υπουργείου την υπό εξέταση περίοδο παρουσίασε μικρότερη αύξηση σε σχέση με τον κρατικό προϋπολογισμό εν γένει.
Αναφορικά με την παρακολούθηση των τιμών των πετρελαιοειδών, ο κ. Μιχαηλίδης είπε ότι ύστερα από την εκτόξευση των τιμών τον Ιούνιο του 2022 ζητήθηκαν στοιχεία από το Υπουργείο Ενέργειας, ενώ κατατέθηκε τροπολογία με την οποία παρέχεται πλέον έμπρακτα η δυνατότητα παρέμβασης στον αρμόδιο Υπουργό.
Το βασικό συμπέρασμα της σχετικής ενότητας της έκθεσης, σύμφωνα με τον Γενικό Ελεγκτή, ήταν πως υπάρχουν λίγοι προμηθευτές καυσίμων και λίγα μόνο ανεξάρτητα πρατήρια, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την ανάγκη αλλαγής της μεθοδολογίας που εφαρμόζεται για την τιμολόγηση των ανεξάρτητων πρατηρίων.
Σχετικά με τη διαχείριση των κυβερνητικών βιομηχανικών περιοχών, η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας εντόπισε αδυναμίες ως προς τη διαδικασία είσπραξης οφειλόμενων ενοικίων, ενώ σε γενικότερο πλαίσιο ο κ. Μιχαηλίδης σχολίασε πως ο θεσμός απώλεσε στην πορεία τη στρατηγική του κατεύθυνση και επεσήμανε την ανάγκη εκπόνησης μελέτης προς επικαιροποίηση της βιομηχανικής πολιτικής και διαχείρισης των βιομηχανικών περιοχών.
Ο Γενικός Ελεγκτής αναφέρθηκε επίσης στους στόχους του Υπουργείου για τη χρήση ΑΠΕ στους τρεις τομείς ηλεκτροπαραγωγής (θέρμανση, ψύξη και μεταφορές), προσθέτοντας πως ο συνολικός στόχος του 13% έχει καλυφθεί, ωστόσο δεν επιτεύχθηκαν ο στόχος του 10% στις μεταφορές και ο στόχος του 16% για την ηλεκτροπαραγωγή ειδικότερα.
Ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Γιώργος Παπαναστασίου δήλωσε μετά τη συνεδρία ότι η έκθεση του Γενικού Ελεγκτή δίνει στο Υπουργείο την ευχέρεια να κινηθεί το προσεχές διάστημα σε πορεία ευθυγράμμισης με τα σημεία ως προς τα οποία απέκλινε από τα όσα ορίζουν οι νόμοι και οι κανονισμοί του κράτους σε ζητήματα όπως τα πετρελαιοειδή, ο ηλεκτρισμός, τα βιομηχανικά τεμάχια.
Σε ερώτηση σχετικά με ενέργειες για την προώθηση του υγιούς ανταγωνισμού στον τομέα των πετρελαιοειδών, ο κ. Παπαναστασίου απάντησε πως η Κύπρος είναι μια πολύ μικρή αγορά, με αποτέλεσμα η λειτουργία του ανταγωνισμού να μην επηρεάζει σαφώς τις τιμές των πετρελαιοειδών και των τιμών ενέργειας.
Προσέθεσε αναφορικά με τα καύσιμα πως αυτά έρχονται από συγκεκριμένες πηγές και διοχετεύονται από συγκεκριμένες εταιρείες στην κυπριακή αγορά, κάτι που δημιουργεί κάποια θέματα ευρέος ανταγωνισμού και αντανακλάται και στις τιμές των καυσίμων, οι οποίες, όπως τόνισε ελέγχονται από το Υπουργείο πολύ προσεκτικά, συμπληρώνοντας πως δεν θεωρεί πως υπάρχει κάτι που να παραποιεί αυτές τις τιμές με βάση τα κόστη μεταφοράς των πετρελαιοειδών στην Κύπρο.
Αναφορικά με τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, ο Υπουργός είπε ότι η ηλεκτροπαραγωγή βασιζόταν μέχρι πρότινος σε συμβατικά μέσα από την ΑΗΚ, πλέον όμως έχουμε την παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές και άλλες εταιρείες, οι οποίες μπαίνουν στο δίκτυο και με μία ελεύθερη αγορά ηλεκτρισμού, την οποία το Υπουργείο θα προωθήσει με ταχείς ρυθμούς, ο καταναλωτής θα μπορεί να επιλέγει τον προμηθευτή του στην πιο χαμηλή διαθέσιμη τιμή.
Σε ερώτηση για τα προβλήματα διοχέτευσης του παραγόμενου ηλεκτρισμού από ΑΠΕ στο υφιστάμενο δίκτυο, ο κ. Παπαναστασίου απάντησε ότι θα πρέπει το δίκτυο να αναβαθμιστεί ώστε να παρέχει τη δυνατότητα απορρόφησης όλης της παραγωγής των φωτοβολταϊκών, προσθέτοντας πως μία εξίσου σημαντική παράμετρος είναι η αποθήκευση της παραγόμενης από πράσινες πηγές ενέργειας προκειμένου η ενέργεια αυτή να είναι διαθέσιμη και σε ώρες που δεν υπάρχει ηλιοφάνεια. Συμπλήρωσε πως το Υπουργείο εξετάζει και εναλλακτικά σχέδια αποθήκευσης ενέργειας, πέραν της πιο διαδεδομένης μορφής που περιλαμβάνει τη χρήση μπαταριών.
Η Έφορος Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων Στέλλα Μιχαηλίδου αναφέρθηκε στις δικές της δηλώσεις στο ζήτημα της ενοικίασης-υπενοικίασης κυβερνητικών βιομηχανικών τεμαχίων, όπου, από ό,τι διεφάνη σε κάποιες περιπτώσεις στο παρελθόν, γίνονται υπενοικιάσεις σε πολύ υψηλότερα ποσά, με αποτέλεσμα την απώλεια εισοδημάτων για το κράτος, παρά το γεγονός ότι βάσει της σύμβασης αυτό επιτρεπόταν και δεν θεωρείτο ότι ενέπιπτε στους κανόνες των κρατικών ενισχύσεων.
Προσέθεσε πως η υπενοικίαση δεν εμπίπτει στους κανόνες των κρατικών ενισχύσεων όταν καταβάλλεται το αγοραίο μίσθωμα και όταν το κράτος συμπεριφέρεται όπως ένας ιδιώτης επενδυτής σε οικονομίες αγοράς, χωρίς να δίνει κάποιο πλεονέκτημα σε κάποια επιχείρηση.
Παρά ταύτα, το Υπουργείο διαβεβαίωσε ότι τέτοιου είδους φαινόμενα έχουν εν τω μεταξύ εκλείψει, συνέχισε η κ. Μιχαηλίδου, καθότι η υπό συζήτηση έκθεση αφορά τα στοιχεία του 2020, και κάλεσε τις αρμόδιες αρχές που εμπλέκονται σε μακροχρόνιες συμβάσεις μίσθωσης ή άδειες χρήσης κρατικής ή δασικής γης προς συμμόρφωση με τις οδηγίες που κατά καιρούς δίνει το Γραφείο Εφόρου Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων, καθώς μη συμμόρφωση εγείρει αυτόματα ζήτημα συμβατότητας με τους κανόνες των κρατικών ενισχύσεων και ενδεχομένως παραβίασης υποχρεωτικού κοινοτικού δικαίου.
«Συστήνεται όπως κάθε αρμόδια αρχή που εκμισθώνει κρατική γη δημιουργήσει ένα πλήρες μητρώο, το οποίο να παρακολουθεί συστηματικά στις περιπτώσεις λήξης, ανανέωσης και αναθεώρησης του ενοικίου έτσι ώστε να αποφεύγονται λάθη, να μην χορηγούνται μη συμβατές κρατικές ενισχύσεις και να διασφαλίζονται τα συμφέροντα του κράτους», κατέληξε η κ. Μιχαηλίδου.
