Τα δύο νέα Στεγαστικά Σχέδια που ενέκρινε το Υπουργικό Συμβούλιο την Τρίτη (29/10) και εντάσσονται στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης στεγαστικής πολιτικής της Κυβέρνησης, «ΣτεγάΖΩ το μέλλον μου», παρουσίασε την Πέμπτη (31/10) ο Υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου.
Ολόκληρη η παρουσίαση ΕΔΩ.
Πρόκειται για το Στεγαστικό Σχέδιο Χορηγιών για Νεαρά Ζευγάρια ή/και Νέους μέχρι 41ος ετών και το Σχέδιο «Ανακαινίζω-Ενοικιάζω», των οποίων η περίοδος υποβολής αιτήσεων από εν δυνάμει δικαιούχους αρχίζει στις 15 Νοεμβρίου.
Στεγαστικό Σχέδιο Χορηγιών για Νεαρά Ζευγάρια ή/και Νέους μέχρι 41ος ετών
Σύμφωνα με την παρουσίαση, το Στεγαστικό Σχέδιο Χορηγιών για Νεαρά Ζευγάρια ή/και Νέους μέχρι 41ος ετών στοχεύει στην ενίσχυση της αγοραστικής δυνατότητας των νέων για κάλυψη των στεγαστικών τους αναγκών, με την παραχώρηση οικονομικής βοήθειας σε νεαρά ζευγάρια με ή χωρίς τέκνα, μονογονεϊκές οικογένειες και μονήρη άτομα μέχρι 41ος ετών για απόκτηση πρώτης κατοικίας.
Δικαιούχοι του Σχεδίου είναι:
- Κύπριοι πολίτες ή πολίτες κράτους μέλους της ΕΕ, νοουμένου ότι είναι μόνιμοι κάτοικοι Κύπρου και έχουν νόμιμη, μόνιμη και συνεχή διαμονή σε περιοχές που ελέγχονται από την Κυπριακή Δημοκρατία, για τα τελευταία πέντε χρόνια που προηγούνται της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης.
- Επαναπατρισθέντες Κύπριοι υπήκοοι με νόμιμη, μόνιμη και συνεχή διαμονή στην Κυπριακή Δημοκρατία, τα τελευταία τουλάχιστον δύο χρόνια που προηγούνται της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης.
Σημειώνεται πως, από το Σχέδιο εξαιρούνται και δεν είναι δικαιούχοι:
- Πολίτες που οι ίδιοι ή ο/η σύζυγος/συμβίος/α τους έχουν λάβει προηγουμένως κρατική οικονομική ενίσχυση για στεγαστικούς σκοπούς ή ενίσχυση από τον ΚΟΑΓ ή και την Υπηρεσία Μέριμνας και Αποκατάστασης Εκτοπισθέντων για στεγαστικούς σκοπούς.
- Πολίτες που κατείχαν οι ίδιοι ή ο/η σύζυγος/συμβίος/α τους άλλη ιδιόκτητη κατοικία τα προηγούμενα πέντε χρόνια που προηγούνται της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης.
- Πολίτες που οι ίδιοι ή ο/η σύζυγος/συμβίος/α τους έχουν συμπληρώσει το 41ο έτος της ηλικίας τους κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.
Με βάση το Σχέδιο, η ενίσχυση που θα παρέχεται στους δικαιούχους ανέρχεται στο 50% της συνολικής επιλέξιμης δαπάνης, με κατώτατο όριο επιλέξιμης δαπάνης τις €20.000.
Το ανώτατο όριο ενίσχυσης εξαρτάται από τη σύνθεση της οικογένειας και καθορίστηκε ως εξής:
Τονίζεται πως, για συμμετοχή στο Σχέδιο θα ισχύουν οι πιο κάτω προϋποθέσεις:
- Η κατοικία πρέπει να βρίσκεται εντός οικιστικής ζώνης/περιοχής σε δημαρχούμενη περιοχή (Δήμοι όπως διαμορφώθηκαν μετά τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης)
- Το εμβαδό της κατοικίας δεν πρέπει να ξεπερνά τα 100 τ.μ.
- Η κατοικία θα πρέπει να αποτελεί την πρώτη κατοικία του δικαιούχου και να αποκτηθεί για σκοπούς μόνιμης ιδιοκατοίκησης για περίοδο τουλάχιστον δέκα ετών.
- Η απόκτηση κατοικίας μπορεί να γίνει μέσω:
-Ανέγερσης
-Αγοράς καινούριας ή υφιστάμενης κατοικίας
-Αγοράς και βελτίωσης καινούριας ή υφιστάμενης κατοικίας
-Απόκτησης με δωρεά και βελτίωσης καινούριας ή υφιστάμενης κατοικίας
-Απόκτησης με άλλον νόμιμο τρόπο και βελτίωσης καινούριας ή υφιστάμενης κατοικίας
Εισοδηματικά κριτήρια
Για ένταξη δικαιούχων στο Σχέδιο, θα ισχύουν τα εξής εισοδηματικά κριτήρια:
Πέραν των πιο πάνω κριτηρίων/προϋποθέσεων, για ένταξη στο Σχέδιο οι εν δυνάμει δικαιούχοι θα πρέπει να πληρούν και τα εξής:
- Απαιτείται υποχρεωτικά και σε όλες τις περιπτώσεις τεκμηρίωση της διαθεσιμότητας και επάρκειας χρηματικών πόρων για απόκτηση της κατοικίας.
- Οι χρηματικοί πόροι θα πρέπει να προέρχονται είτε συνδυαστικά από εξασφάλιση δανείου και καταθέσεις είτε αποκλειστικά από εξασφάλιση δανείου. Η τεκμηρίωση εξασφάλισης δανείου υποβάλλεται σε μεταγενέστερο στάδιο της υποβολής αίτησης, ενώ η τεκμηρίωση των καταθέσεων γίνεται απαραίτητα κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης.
- Δεδομένου ότι πληρούνται τα υπόλοιπα κριτήρια του Σχεδίου, θα αποστέλλεται στον/στην αιτητή/αιτήτρια επιστολή προέγκρισης για τη θετική αξιολόγησή του, με υποχρέωση για εξασφάλιση χρηματοδότησης μέσω δανεισμού και προσκόμιση της συμφωνίας δανείου εντός τεσσάρων μηνών.
Αναφορικά με τα κριτήρια επιλεξιμότητας, αυτά έχουν καθοριστεί ως εξής:
- Σε περίπτωση ανέγερσης καινούριας κατοικίας, επιλέξιμες είναι οι περιπτώσεις, στις οποίες οι εργασίες ανέγερσης έχουν ξεκινήσει/ θα ξεκινήσουν μετά την 1η Ιανουαρίου 2024, όπως επίσης όλες οι δαπάνες που διενεργήθηκαν/θα διενεργηθούν μετά την ημερομηνία αυτή.
- Στην περίπτωση αγοράς ή αγοράς και βελτίωσης ή απόκτησης με δωρεά και βελτίωσης ή απόκτησης με άλλο νόμιμο τρόπο και βελτίωσης καινούριας ή υφιστάμενης κατοικίας, επιλέξιμες είναι οι περιπτώσεις στις οποίες η απόκτηση της κατοικίας (βάσει των κατατεθειμένων εγγράφων στο ΤΚΧ) και οι σχετικές δαπάνες διενεργήθηκαν μετά την 1η Ιανουαρίου 2024.
Αιτήσεις, ενστάσεις και καταβολή οικονομικής ενίσχυσης
Σημειώνεται πως, η διαδικασία υποβολής αιτήσεων έχει ως εξής:
- Αιτήσεις υποβάλλονται μέσω του Εντύπου Υποβολής Αίτησης.
- Η αίτηση υποβάλλεται πλήρως συμπληρωμένη και συνοδεύεται από όλα τα απαιτούμενα παραστατικά.
- Η αίτηση υποβάλλεται μόνο μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας www.housing.moi.gov.cy
- Η πρόσκληση συμμετοχής στο Σχέδιο και η υποβολή αιτήσεων ισχύει από τις 15 Νοεμβρίου 2024 και ώρα 12 το μεσημέρι μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2024 και ώρα 12 το μεσημέρι.
- Με την οριστική ηλεκτρονική υποβολή της αίτησης θα δίνεται στον/στην αιτητή/αιτήτρια αύξων αριθμός, για σκοπούς τήρησης σειράς προτεραιότητας.
Για αξιολόγηση και έγκριση των αιτήσεων θα ακολουθείται η εξής διαδικασία:
- Οι αιτήσεις θα διανέμονται από το Υπουργείο Εσωτερικών στα Γραφεία των Επαρχιακών Διοικήσεων, όπου θα ελέγχεται η πληρότητά τους και κατά πόσον τηρούνται οι προϋποθέσεις και τα κριτήρια του Σχεδίου.
- Σε περίπτωση θετικής αξιολόγησης της αίτησης, εκδίδεται επιστολή προέγκρισης και καλείται ο δικαιούχος να προσκομίσει έγκριση εξασφάλισης δανείου εντός τεσσάρων μηνών.
- Σε περίπτωση αρνητικής αξιολόγησης της αίτησης, ο/η αιτητής/αιτήτρια ενημερώνεται με επιστολή για την απόρριψη της αίτησής του και για το δικαίωμα υποβολής ένστασης.
Στις περιπτώσεις, δε, ενστάσεων, θα ακολουθείται η πιο κάτω διαδικασία:
- Σε περιπτώσεις απόρριψης της αίτησης, οι αιτητές/ήτριες έχουν δικαίωμα υποβολής ένστασης με γραπτή επιστολή, εντός 20 εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία παραλαβής της επιστολής κοινοποίησης της απόρριψης.
- Οι ενστάσεις αποστέλλονται ταχυδρομικώς με συστημένη επιστολή προς την οικεία Επαρχιακή Διοίκηση, αναφέροντας τους λόγους, βάσει των οποίων οι αιτητές πιστεύουν ότι η αίτηση
δεν έπρεπε να απορριφθεί. - Οι ενστάσεις θα εξετάζονται από τριμελή Επιτροπή Εξέτασης Ενστάσεων, που θα συστήνεται για τον σκοπό αυτό.
Με βάση το Σχέδιο, η καταβολή της οικονομικής ενίσχυσης θα γίνεται ως ακολούθως:
- Για περιπτώσεις αποπερατωμένης κατοικίας η οποία έχει ήδη αποπληρωθεί από τον αγοραστή/δικαιούχο στον πωλητή, η καταβολή της ενίσχυσης γίνεται σε μια δόση, με την υποβολή των τιμολογίων και αποδείξεων πληρωμής/εξόφλησης και της σύνδεσης με την ΑΗΚ.
- Για όλες τις άλλες περιπτώσεις, η καταβολή της ενίσχυσης γίνεται σε τρεις φάσεις:
-το 20% άμεσα με την έγκριση,
-το 60% με την ολοκλήρωση του μισού έργου και αφού προηγηθεί ίδια χρηματοδότηση, και
-το 20% με την ολοκλήρωση του έργου και σύνδεση στην ΑΗΚ, με προσκόμιση βεβαίωσης από τον μηχανικό του έργου και αφού προηγηθεί ίδια χρηματοδότηση/εξόφληση - Οι κατασκευαστικές εργασίες θα πρέπει να έχουν αρχίσει εντός 9 μηνών από την ημερομηνία έγκρισης και να ολοκληρωθούν εντός 3 χρόνων από ημερομηνία έναρξής τους.
Σχέδιο «Ανακαινίζω-Ενοικιάζω»
Όσον αφορά το Σχέδιο «Ανακαινίζω-Ενοικιάζω», σκοπός του είναι η παραχώρηση εφάπαξ χορηγίας σε ιδιοκτήτες υφιστάμενων αδρανών/κενών/σε αχρησία οικιστικών μονάδων για την ανακαίνιση ή και αναβάθμισή τους και ένταξή τους στην αγορά προσιτού ενοικίου.
Τα στάδια και ο τρόπος υλοποίησης του Σχεδίου, έχουν ως εξής:
- Οι δυνητικοί δικαιούχοι ενοικιαστές, δηλώνουν το ενδιαφέρον τους μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας www.prositistegi.cy και εξετάζονται από τον ΚΟΑΓ, κατά πόσον πληρούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας. Αιτήσεις θα γίνονται δεκτές από 15 Ιανουαρίου 2025 μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2025.
- Εφόσον εγκριθεί, ο δικαιούχος ενοικιαστής μπορεί να εντοπίσει τις προς ενοικίαση οικιστικές μονάδες μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας και να συνάψει ενοικιαστήριο συμβόλαιο με τον δικαιούχο ιδιοκτήτη, στο οποίο καθορίζονται οι όροι της συμφωνίας και οι ευθύνες του κάθε μέρους.
- Με την ολοκλήρωση των εργασιών ανακαίνισης/αναβάθμισης, και μετά την υπογραφή ενοικιαστήριου συμβολαίου, υποβάλλονται από τον ιδιοκτήτη μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας αίτημα και τα απαραίτητα παραστατικά, τα οποία ελέγχονται από τον ΚΟΑΓ.
- Η καταβολή της οικονομικής ενίσχυσης γίνεται με τραπεζικό έμβασμα στον τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου ιδιοκτήτη, σε μια εφάπαξ δόση για όλες τις εργασίες.
- Τα ενοικιαστήρια συμβόλαια έχουν ελάχιστη διάρκεια δύο ετών, με δυνατότητα ανανέωσης για ακόμα δύο έτη.
Ύψος χορηγίας
Το ανώτατο όριο της οικονομικής ενίσχυσης για τις επιλέξιμες δαπάνες (ελάχιστη επιλέξιμη δαπάνη είναι €5.000) καθορίζεται ως εξής:
Σημειώνεται πως, πρόσθετα καλύπτεται το κόστος εξασφάλισης Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης, ενώ σε περίπτωση που το ποσό που δαπανάται για την ολοκλήρωση των εργασιών ανακαίνισης/αναβάθμισης υπερβαίνει του ανώτατου ορίου οικονομικής ενίσχυσης, το επιπλέον ποσό καλύπτεται από ίδιους πόρους.
Με βάση το Σχέδιο, οι επιλέξιμες αιτήσεις θα πρέπει να αφορούν:
- εργασίες ανακαίνισης/αναβάθμισης, οι οποίες ξεκίνησαν μετά τις 24 Οκτωβρίου 2023, ακόμα και εάν ολοκληρώθηκαν πριν την υποβολή της αίτησης, και νοουμένου ότι πληρούνται οι υπόλοιπες προϋποθέσεις του Σχεδίου.
- εργασίες ανακαίνισης/αναβάθμισης, οι οποίες θα ξεκινήσουν μετά την υποβολή της αίτησης, νοουμένου ότι αυτές θα ολοκληρωθούν το αργότερο εντός έξι μηνών από την ημερομηνία έγκρισης της πρότασης.
Ύψος ενοικίου
Τονίζεται πως, το ύψος του ενοικίου που θα ορίζεται ως προσιτό ενοίκιο, θα αποτελεί το μέγιστο επιτρεπόμενο ενοίκιο και θα καθορίζεται:
- από το Υπουργείο Εσωτερικών
- ανά επιλέξιμη περιοχή του Σχεδίου (αστικές και περιαστικές περιοχές)
- με βάση τον τύπο της οικιστικής μονάδας (ενός, δύο ή τριών υπνοδωματίων, διαμέρισμα ή οικία και ανά τ.μ.)
- με βάση το μέσο αγοραίο ενοίκιο, ως θα υπολογίζεται από το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, μειωμένο κατά 30%.
Δυνητικοί δικαιούχοι και προϋποθέσεις
Δυνητικοί δικαιούχοι για ένταξη στο Σχέδιο θα είναι:
- Δυνητικοί δικαιούχοι ιδιοκτήτες είναι φυσικά ή/και νομικά πρόσωπα, ιδιοκτήτες αδρανών/κενών/σε αχρησία οικιστικών μονάδων, που θα πραγματοποιήσουν ανακαινίσεις/αναβαθμίσεις στις εν λόγω οικιστικές μονάδες.
- Ιδιοκτήτης δύναται να συμμετάσχει στο Σχέδιο για περισσότερες από μία οικιστικές μονάδες, συμπληρώνοντας ξεχωριστή αίτηση.
- Σε περίπτωση συνιδιοκτησίας στην οικιστική μονάδα ή ύπαρξης προσώπων που κατέχουν επικαρπία, απαιτείται κατά την υποβολή της αίτησης ειδικού πληρεξούσιου εγγράφου, με το οποίο δηλώνεται ρητά η συγκατάθεση όλων των συνιδιοκτητών/επικαρπωτών, εξουσιοδοτώντας έναν/μια εξ αυτών να υποβάλει αίτηση εκ μέρους όλων.
Τονίζεται πως, για ένταξη οποιασδήποτε οικιστικής μονάδας στο Σχέδιο, θα πρέπει να πληρούνται οι εξής προϋποθέσεις:
- Η οικιστική μονάδα θα πρέπει να αναφέρεται ως κενή/αδρανής/σε αχρησία για τους τελευταίους τουλάχιστον 12 μήνες που προηγούνται της ημερομηνίας εξαγγελίας του Σχεδίου, ήτοι στις 24 Οκτωβρίου 2023, ή/και για τους τελευταίους τουλάχιστον 12 μήνες που προηγούνται της ημερομηνίας α’ πρόσκλησης, ήτοι στις 15 Νοεμβρίου 2024, όπως προκύπτει από την κατάσταση λογαριασμού της ΑΗΚ.
- Κενή/αδρανής/σε αχρησία οικιστική μονάδα είναι εκείνη με κατανάλωση μέχρι 200 kWh, για τους τελευταίους τουλάχιστον 12 μήνες που προηγούνται της 24ης Οκτωβρίου 2023, ή/και για τους τελευταίους τουλάχιστον 12 μήνες που προηγούνται της 15ης Νοεμβρίου 2024, όπως προκύπτει από την κατάσταση λογαριασμού της ΑΗΚ.
- Η πρώτη σύνδεση της οικιστικής μονάδας θα πρέπει να έγινε τουλάχιστον 15 χρόνια πριν τις 24 Οκτωβρίου 2023.
- Για την οικιστική μονάδα θα πρέπει να έχει εκδοθεί άδεια οικοδομής.
Επιλέξιμες δαπάνες
Βάσει του Σχεδίου, οι κυριότερες επιλέξιμες δαπάνες είναι:
Φορολογικά κίνητρα
Το Σχέδιο συνοδεύεται από τα ακόλουθα φορολογικά κίνητρα, νοουμένου ότι αυτά θα ψηφιστούν στο πλαίσιο των τροποποιητικών νομοσχεδίων του «περί Φορολογίας Νόμου»:
- ολόκληρο το ποσό του ενοικίου (100%) που θα λαμβάνεται ως προσιτό ενοίκιο θα απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος,
- το εισόδημα που θα λαμβάνεται ως προσιτό ενοίκιο θα απαλλάσσεται από την επιβολή έκτακτης αμυντικής εισφοράς,
- θα επιτρέπεται η διεκδίκηση αυξημένων κεφαλαιουχικών εκπτώσεων επί κτιριακών κεφαλαιουχικών δαπανών (5% αντί 3% που ισχύει σήμερα) για την περίοδο κατά την οποία το ακίνητο θα διατίθεται με προσιτό ενοίκιο, και
- θα επιτρέπεται η διεκδίκηση αυξημένων κεφαλαιουχικών εκπτώσεων για αγορά εξοπλισμού στο υπό αναφορά ακίνητο (15% αντί 10% που ισχύει σήμερα) το οποίο διατίθεται με προσιτό ενοίκιο.
Δικαιούχοι ενοικιαστές
Επισημαίνεται πως, οι δικαιούχοι ενοικιαστές προσιτού ενοικίου καθορίζονται με βάση τα εισοδηματικά κριτήρια και τη σύνθεση της οικογένειας, ως εξής:
Επιπρόσθετα των πιο πάνω, οι δικαιούχοι ενοικιαστές θα πρέπει να πληρούν και τις πιο κάτω προϋποθέσεις:
- Δικαιούχος ενοικιαστής είναι Κύπριος πολίτης ή πολίτης κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
- Για τους πολίτες κρατών μελών της ΕΕ απαιτείται νόμιμη, μόνιμη και συνεχής διαμονή στις ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές, για τα τελευταία πέντε έτη που προηγούνται της πρόσκλησης του Σχεδίου (15.11.2024).
- Οι δικαιούχοι ενοικιαστές ή ο/η σύζυγος/συμβίος/συμβία τους δεν πρέπει να κατέχουν κατά την ημερομηνία υποβολής αίτησης για συμμετοχή στο παρόν Σχέδιο, άλλη ιδιόκτητη κατοικία.
