Κατά το 2023 υπήρξε αύξηση στα παράπονα που υποβλήθηκαν στον Χρηματοοικονομικό Επίτροπο, που ξεπέρασε κάθε προηγούμενο, δήλωσε η Χρηματοοικονομικός Επίτροπος Βαλεντίνα Γεωργιάδου σε διάσκεψη Τύπου την Παρασκευή για το έργο του Ενιαίου Φορέα Εξώδικης Επίλυσης Διαφορών Χρηματοοικονομικής Φύσης.
Παράλληλα ανέφερε ότι την ίδια χρονιά μειώθηκε το ενδιαφέρον για διορισμό διαμεσολαβητή, αφού ήταν ο χαμηλότερος αριθμός απ’ όλα τα χρόνια λειτουργίας του θεσμού.
Εξέφρασε την εκτίμηση ότι ο Φορέας ανταποκρίθηκε με επιτυχία το 2023 στην απρόσκοπτη συνέχιση των εργασιών μετά τη λήξη της θητείας του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου Παύλου Ιωάννου και μέχρι την πλήρωση της θέσης. Επίσης κατάφερε να προχωρήσει στη διαχείριση του συσσωρευμένου όγκου παραπόνων που ήταν σε εκκρεμότητα.
Επίσης ανέφερε ότι υπήρξε μείωση του αριθμού των υποθέσεων που παραπέμφθηκαν για εξέταση σε εμπειρογνώμονες, ενώ ήταν άμεση και αποτελεσματική εφαρμογή του νέου ρυθμιστικού πλαισίου, σε σχέση με τις νέες διευρυμένες αρμοδιότητες του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου.
Πρόσθεσε ακόμα ότι επιλύθηκε το σοβαρό θέμα που αφορά στο καθεστώς εργοδότησης του προσωπικού.
Όσον αφορά τους στόχους για το 2024 σημείωσε ότι αυτοί είναι μεταξύ άλλων η δεσμευτικότητα των αποφάσεων του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου. Επίσης η διαμόρφωσης μιας νέας κουλτούρας επίλυσης των διαφορών, με εναλλακτικές μεθόδους, σε πνεύμα φιλικού διακανονισμού, με αποφυγή προσφυγής στα δικαστήρια.
Είπε επίσης ότι στοχεύουν να προχωρήσουν στην ενημέρωση καταναλωτών με τη διοργάνωση ημερίδων/διαλέξεων με στόχο την ενημέρωση των πολιτών σε σχέση με τις αρμοδιότητες του Φορέα και το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο. Αναφέρθηκε ακόμα στη συμμετοχή του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου στην Κυπριακή Επιτροπή Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού και Παιδείας (ΚΕΧΑΠ).
Παράλληλα ανέφερε ότι γίνονται ενέργειες αναβάθμισης και βελτίωσης του λειτουργικού συστήματος διαχείρισης παραπόνων.
Αύξηση 20% στα παράπονα το 2023
Αναφερόμενη σε στοιχεία είπε ότι το 2023 υποβλήθηκαν συνολικά 1121 παράπονα παρουσιάζοντας αύξηση 20% σε σχέση με το 2022, που είναι ο μέγιστος αριθμός υποβληθέντων παραπόνων ανά έτος από τη λειτουργία του φορέα. Πρόσθεσε ότι το από το 2018, ο αριθμός παραπόνων παρουσιάζει αυξητική τάση, εκτιμώντας ότι αυτή η τάση θα συνεχιστεί λόγω των κοινωνικοοικονομικών, τεχνολογικών και πολιτικών εξελίξεων που παρατηρούνται.
Ο μεγαλύτερος αριθμός παραπόνων καταγράφηκε σχετικά με τις Κυπριακές Εταιρείες Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών (ΚΕΠΕΥ) παρουσιάζοντας αύξηση 83%. Το 2023 υποβλήθηκαν 556 παράπονα εναντίον των ΚΕΠΕΥ σε σχέση με 304 παράπονα κατά το 2022. Ο τομέας, όπως είπε, παρουσιάζει αυξημένο αριθμό παραπόνων διαχρονικά αφού αφορά επενδύσεις που ενέχουν υψηλό ρίσκο και ενδέχεται να μην είναι κατάλληλες για τον μέσο καταναλωτή. Πρόσθεσε ότι τα χαμηλά καταθετικά επιτόκια ώθησαν καταναλωτές να αναζητούν επενδύσεις με υψηλότερες αποδόσεις χωρίς να κατανοούν πλήρως τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν και τους κινδύνους που ελλοχεύουν. Τα παράπονα σε αυτό τον τομέα αφορούν κυρίως παραπληροφόρηση, αθέμιτες πρακτικές, τεχνικά προβλήματα κ.α.
Ο αριθμός παραπόνων εναντίον τραπεζών και εταιρειών εξαγοράς πιστώσεων παρουσίασε μείωση 9% και 13% αντίστοιχα σε σχέση με το 2022. Το 2023 υποβλήθηκαν 242 παράπονα εναντίον τραπεζών και 297 παράπονα εναντίον εταιρειών εξαγοράς πιστώσεων. Η μείωση αυτή αποδόθηκε στις εν εξελίξεις διαβουλεύσεις που υπήρχαν για τις διευρυμένες αρμοδιότητες του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου και για το σχέδιο Ενοίκιο έναντι δόσης. Τα παράπονα σε αυτούς τους τομείς αφορούν κυρίως υπερχρεώσεις, καταχρηστικές ρήτρες σε συμβάσεις, διαφορές με εγγυητικές συμβάσεις, τερματισμοί πιστωτικών διευκολύνσεων κ.α.
Τα παράπονα εναντίον των ασφαλιστικών εταιρειών ήταν περίπου το 2% του συνόλου το 2023.
Το σύνολο των υποβληθέντων παραπόνων από το 2015 ως το 2023 ανέρχεται στα 7.341. Τα περισσότερα, από αυτά αφορούν ΚΕΠΕΥ αποτελώντας το 54% του συνόλου των παραπόνων. Σε ποσοστό 29% ανέρχονται τα παράπονα που στρέφονται εναντίον των τραπεζών και 14% εναντίον των εταιρειών εξαγοράς πιστώσεων. Τα λιγότερα παράπονα υποβλήθηκαν εναντίον ασφαλιστικών εταιρειών με ποσοστό 3% και ιδρυμάτων ηλεκτρονικού χρήματος με 0,5%.
Ολοκληρώθηκε η εξέταση του 96% αυτών των παραπόνων δηλαδή εξετάστηκαν 7,085 παράπονα. Εξετάστηκαν επί της ουσίας και εκδόθηκε απόφαση για 3,149 παράπονα δηλαδή το 44,5%. Η διαδικασία εξέτασης τερματίστηκε για 3,672 παράπονα δηλαδή για το 52% ενώ 264 υποθέσεις(4%) κατέληξαν σε φιλικό διακανονισμό. Το αποτέλεσμα θετική έκβασης της υπόθεσης ενός καταναλωτή ανέρχεται στο 31%. Ο μέσος χρόνος ολοκλήρωσης των παραπόνων για το 2023 ήταν 42 ημέρες.
Χαμηλής δεσμευτικότητας οι αποφάσεις
Όσον αφορά τη δεσμευτικότητα των αποφάσεων κατά το 2015-2023 ποσοστό 65,5% έγινε αποδεκτή από τον καταναλωτή και σε ποσοστό 25% έγιναν αποδεκτές από τις χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις.
«Το ποσοστό μη αποδοχής των αποφάσεων παραμένει διαχρονικά σε υψηλά επίπεδα», ανέφερε η Επίτροπος. Πρόσθεσε ότι το ποσοστό αυτό μη αποδοχής ανέρχεται για τις τράπεζες στο 76% για τις εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων στο 86% για τις ΚΕΠΕΥ στο 72% και για τις ασφαλιστικές εταιρείες στο 79%.
Το 2023 υπήρξαν 252 αποφάσεις υπέρ του καταναλωτή με μόνο το 9% να γίνεται αποδεκτό είτε μερικών είτε ολικώς από τις χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις.
Μείωση στις αιτήσεις διαμεσολάβησης
Η κα. Γεωργιάδου ανέφερε ότι το 2023 υπήρξε πολύ μειωμένο ενδιαφέρον για διαδικασία διαμεσολάβησης, με 43 αιτήσεις μόνο που ήταν το χαμηλότερο από το 2015, ίσως επειδή υπήρξαν συνεχείς στοχευμένες αναστολές στη διαδικασία εκποίησης ακινήτων και συζητήσεις για το σχέδιο ενοίκιο έναντι δόσης.
Πρόσθεσε ότι ενδεχομένως να αντικατοπτρίζουν την κατάσταση που βρίσκεται σημαντικός αριθμός δανειακών συμβάσεων που είτε έχει εκδοθεί απόφαση δικαστηρίου, είτε βρίσκονται στα δικαστήρια.
Διαχρονικά ποσοστό 64% των διαμεσολαβήσεων κατέληξε σε βιώσιμες αναδιαρθρώσεις και 8% κατέληξε σε διευθέτηση μέσω φιλικού διακανονισμού.
Επίσης αναφέρθηκε στη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του Επιτρόπου για διορισμό διαμεσολαβητή και για τη δυνατότητα υποβολής παραπόνου για επιβεβαίωση χρέους πριν αρχίζει η διαδικασία εκποίησης.
Ερωτηθείσα για τις αιτήσεις που υποβλήθηκαν με το νέο νομικό πλαίσιο είπε ότι υποβλήθηκαν μόνο 10 αιτήσεις, λόγω και των μεταβατικών διατάξεων που υπάρχουν σε περιπτώσεις που ξεκίνησε ήδη η διαδικασία εκποίησης. Όπως είπε τα νούμερα αυτά δεν ανταποκρίνονται στο πραγματικό μέγεθος και αιτήσεων που θα διαχειριστούν μελλοντικά.
Όσον αφορά τα τερματισμένα δάνεια είπε ότι δέχθηκαν περίπου 15 αιτήσεις.
Ικανοποίηση ΥΠΟΙΚ για το νέο πλαίσιο διαχείρισης ΜΕΧ
Περήφανος και ικανοποιημένος για το νέο πλαίσιο διαχείρισης των Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων και τον εκσυγχρονισμό του Φορέα Εξώδικης Επίλυσης Διαφορών Χρηματοοικονομικής Φύσης, δήλωσε ο Υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός.
Στον χαιρετισμό του στη δημοσιογραφική διάσκεψη για το έργο του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου, ο κ. Κεραυνός υπενθύμισε ότι η προώθηση της επίλυσης διαφορών στον χρηματοοικονομικό τομέα, με εναλλακτικούς τρόπους, εκτός των δικαστηρίων, αποτέλεσε βασικό σημείο αναφοράς στις νομοθετικές ρυθμίσεις που προώθησε το Υπουργείο Οικονομικών για τις Μη Εξυπηρετούμενες Χορηγήσεις και το Πλαίσιο Εκποιήσεων που ψηφίστηκαν το Δεκέμβριο του 2023.
«Νιώθω περήφανος και ικανοποιημένος γιατί ως αποτέλεσμα των ενεργειών του Υπουργείου Οικονομικών και των αποφάσεων της Κυβέρνησης σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς έχουμε ένα σταθερό πλαίσιο διαχείρισης των Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων και ένα πλήρως εκσυγχρονισμένο Φορέα Εξώδικης Επίλυσης Διαφορών», είπε.
Πρόσθεσε ότι ήταν από την πρώτη στιγμή στόχος του, σταθμίζοντας τις δυσκολίες και τις καθυστερήσεις μέσα από τις υφιστάμενες διαδικασίες, η ενίσχυση της εξωδικαστικής διαδικασίας, διευρύνοντας τις αρμοδιότητες του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου, ώστε να υπάρχει μια άμεση, γρήγορη και πιο ανθρώπινη αντιμετώπιση, ιδιαίτερα των προσώπων που αντιμετωπίζουν την απειλή εκποίησης της κατοικίας τους.
Όπως είπε, ο Ενιαίος Φορέας Εξώδικης Επίλυσης Διαφορών Χρηματοοικονομικής Φύσης, με βελτιωμένη διακυβέρνηση και διευρυμένο φάσμα αρμοδιοτήτων έχει να διαδραματίσει το δικό του ρόλο στην κοινή προσπάθεια για βιώσιμη ανάπτυξη, με αποτίμηση ιδιαίτερης αξίας στην προστασία του καταναλωτή.
Πρόσθεσε ότι παρόλο που είναι νωρίς για αξιολόγηση της εφαρμογής των νέων ρυθμίσεων, έχουν αποτιμηθεί θετικά από οίκους αξιολόγησης και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αυτό ικανοποιεί το Υπουργείο.
«Παραμένουμε προσηλωμένοι στην παρακολούθηση του νέου πλαισίου το οποίο πρέπει να αφεθεί να λειτουργήσει και να επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα, δηλαδή την εξεύρεση βιώσιμων λύσεων για απομόχλευση νοικοκυριών και επιχειρήσεων από το συσσωρευμένο χρέος», σημείωσε.
Είπε ακόμα ότι ο διορισμός της Βαλεντίνας Γεωργιάδου στη θέση του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου από το Υπουργικό Συμβούλιο, αναμένεται ότι θα συμβάλει σημαντικά στη διασφάλιση των δικαιωμάτων των καταναλωτών με θετικά αποτελέσματα τόσο για τους καταναλωτές αλλά και την οικονομία γενικότερα.
Εξέφρασε τέλος την ετοιμότητα του Υπουργείου Οικονομικών να συνδράμει στην συνέχιση της στήριξης του θεσμού αυτού.
Από πλευράς της η Πρόεδρος του ΔΣ του Φορέα Αυγή Χρυσοστόμου Λαπαθιώτη, αναφέρθηκε στον διορισμό της νέας Επιτρόπου, αναφέροντας ότι για την ομόφωνη εισήγηση αυτή του ΔΣ, λήφθηκαν υπόψη τα προσόντα, αλλά και ο επαγγελματικός ζήλος, το ήθος και πνεύμα συνεργασίας που επέδειξε ως Βοηθός Χρηματοοικονομικός Επίτροπος σε μια δύσκολη για τον Φορέα περίοδο.
Αναφέρθηκε επίσης στην ενίσχυση της διακυβέρνησης του Φορέα με νέα σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου, στην οποία πέραν από τους εκπροσώπους των επιχειρήσεων και καταναλωτών, συμμετέχουν και εκπρόσωποι του Υπουργείου Οικονομικών και του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας.
Είπε επίσης ότι στόχος του Φορέα είναι να καταστεί ένας θεσμός τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους καταναλωτές.
