Με βάση τα δημοσκοπικά στοιχεία και τις τάσεις των τελευταίων 10 μηνών, το 25% θα αποτελέσει ποσοστό κλειδί ενόψει των επερχόμενων κυπριακών προεδρικών εκλογών. Απ’ τη μια η εκλογική μεταβλητότητα αναμένεται να ξεπεράσει το 25%. Απ’ την άλλη, το όριο για να περάσει ένας υποψήφιος στον Β’ γύρο θα είναι επίσης κοντά στο 25%. Η μοναδική αυτή συγκυρία, σε συνδυασμό με τις ιδιαιτερότητες που χαρακτηρίζουν την παρούσα εκλογική αναμέτρηση, αφήνει όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά.
Στην αρχική φάση της προεκλογικής σημειώθηκαν σημαντικές διακυμάνσεις καθόσον αφορά την αποτελεσματικότητα και τον αντίκτυπο των πολιτικών καμπανιών. Τους τελευταίους 10 μήνες έγιναν ορισμένες έξυπνες κινήσεις στην εκλογική σκακιέρα αλλά και αρκετά σοβαρά λάθη. Οι υποψήφιοι πρόεδροι θα πρέπει να αναπροσαρμόσουν τις τακτικές τους με βάση τα σημερινά δεδομένα – είναι ώρα για στρατηγική επανατοποθέτηση.
Το φθινόπωρο ο προεκλογικός αγώνας μπαίνει σε μια νέα φάση με τα debates και την αναλυτική παρουσίαση των προγραμματικών θέσεων των υποψηφίων.
Τα debates: α)Διαδραματίζουν ένα πολύ σημαντικό ρόλο στην εκλογική διαδικασία με άμεσο αντίκτυπο στους δημοσκοπικούς δείκτες και β)παρέχουν τη δυνατότητα διείσδυσης στην τεράστια δεξαμενή της αδιευκρίνιστης ψήφου (μετακινούμενοι / αναποφάσιστοι ψηφοφόροι) και των πολιτών που δηλώνουν αποχή.
Ζούμε στην εκθετική εποχή όπου οι ασυμμετρίες είναι σχεδόν παντού. Το γεγονός αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη τόσο στη διαμόρφωση των αναλυτικών προεκλογικών προγραμμάτων όσο και μετέπειτα, στο στάδιο υλοποίησης των προγραμμάτων στο πλαίσιο μιας καινοτόμου διακυβέρνησης. Σε κάθε περίπτωση –προεκλογικά και μετεκλογικά– χρειάζονται μη γραμμικά μοντέλα και δυναμικά εργαλεία για τον εντοπισμό και αξιοποίηση των θετικών ασυμμετριών (ευκαιριών) και την αποφυγή των αρνητικών ασυμμετριών (κινδύνων) σε όλες τις πτυχές της εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής.
Τα εργαλεία της καινοτόμου διακυβέρνησης στην εποχή των πολλαπλών προκλήσεων και των ασύμμετρων απειλών: Μετά από πολύχρονη έρευνα έχω αναπτύξει ένα νέο Μοντέλο Καινοτομίας το οποίο, μεταξύ άλλων περιλαμβάνει συνολικά 77 ασύμμετρες στρατηγικές καινοτομίας, δημιουργικές τεχνικές, πλαίσια, μοντέλα, μεθόδους και πρότυπα τα οποία μπορούν να εφαρμοστούν ανάλογα, βοηθώντας τους οργανισμούς –δημόσιες υπηρεσίες, τοπική αυτοδιοίκηση, επιχειρήσεις, ΜΚΟ, ακαδημαϊκά ιδρύματα, ένοπλες δυνάμεις– να τροποποιήσουν την έκθεσή τους (modify the exposure) ώστε να είναι ανοικτοί σε ευνοϊκές ασυμμετρίες (ευκαιρίες) και κλειστοί σε δυσμενείς ασυμμετρίες (κινδύνους). Απ’ τη μια η αύξηση της έκθεσης (increase the exposure) σε θετικές ασυμμετρίες μπορεί να αποφέρει εκθετικά πολλαπλασιαστικά οφέλη και πλεονεκτήματα. Απ’ την άλλη η μείωση της έκθεσης (decrease the exposure) σε αρνητικές ασυμμετρίες μπορεί να ελαχιστοποιήσει το ρίσκο και να εξαλείψει τον κίνδυνο της καταστροφής.
Η διττή αυτή στρατηγική με την ονομασία antifragility (αντι-ευθραυστότητα) εφευρέθηκε από τον καθηγητή Nassim Taleb. Η ιδιότητα αυτή είναι πέρα από την ανθεκτικότητα ‘resilience’ ή την ευρωστία ‘robustness’. Αυτό σημαίνει ότι κάτι δεν απλώς αντέχει σε ένα σοκ αλλά βελτιώνεται πραγματικά εξαιτίας αυτού. Το ανθεκτικό αντιστέκεται στα σοκ και παραμένει το ίδιο. Το αντιθραυστικό γίνεται καλύτερο. Η αντι-εύθραυστη οργάνωση αναπτύσσεται από μεταβλητότητα και διαταραχή.
Το νέο Υπόδειγμα Καινοτομίας που έχω δημιουργήσει και αναφέρεται επιγραμματικά πιο πάνω: α)Αποτελεί το πρώτο εργαλείο σε παγκόσμιο επίπεδο το οποίο ενσωματώνει την ιδιότητα antifragility στη διαδικασία της καινοτομίας, β)μπορεί να βοηθήσει τη δημόσια διοίκηση και τις επιχειρήσεις να καινοτομήσουν πολύ πιο αποτελεσματικά, γ)προωθεί την καινοτομία από τη βάση προς τα πάνω ενισχύοντας την ανάπτυξη μαζικών καινοτομιών και δ)παρουσιάζεται αναλυτικά σε ένα πρακτικό Εγχειρίδιο που έχω ετοιμάσει. Η αξιοποίηση του πρωτοποριακού αυτού εργαλείου στο πλαίσιο του προεκλογικού μπορεί να αποτελέσει σημαντική πηγή διαφοροποίησης, αποφέροντας πολλαπλά εκλογικά οφέλη.
Η παρουσίαση των αναλυτικών προεκλογικών προγραμμάτων από τους υποψήφιους προέδρους θα πρέπει να συνοδεύεται και από τα κατάλληλα στρατηγικά εργαλεία για την αποτελεσματική υλοποίηση των προτεινόμενων πολιτικών και την επίτευξη των επιμέρους στόχων. Δυναμικά εργαλεία τα οποία μπορούν να μετατρέψουν την ρευστότητα, τη μεταβλητότητα και την αβεβαιότητα σε εκλογικό πλεονέκτημα.
Οι μη γραμμικότητες και οι ασυμμετρίες (θετικές και αρνητικές) που χαρακτηρίζουν το πολιτικό – εκλογικό τοπίο τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα, εμπεριέχουν εκθετικές ευκαιρίες που πρέπει να εντοπιστούν και αξιοποιηθούν και εκρηκτικά ρίσκα που πρέπει να ελαχιστοποιηθούν / αποφευχθούν.
Συμπερασματικά: Με την εκλογική μεταβλητότητα να είναι πέραν του 25% και το όριο για να περάσουν οι υποψήφιοι στο δεύτερο γύρο να είναι επίσης κοντά στο 25%, όλα μπορούν να συμβούν στον Α’ γύρο των κυπριακών προεδρικών εκλογών. Παρά την πρωτόγνωρη ρευστότητα, αβεβαιότητα και πολυπλοκότητα που χαρακτηρίζουν το εκλογικό περιβάλλον η κάλπη δεν παίζει ζάρια. Το αποτέλεσμα των επερχόμενων εκλογών στην Κύπρο και την Ελλάδα θα κριθεί σε επίπεδο στρατηγικής. Στρατηγική ίσο ασυμμετρία και ασυμμετρία ίσο στρατηγική.
Νίκος Γ. Σύκας
Σύμβουλος Στρατηγικής, Επικοινωνίας και Καινοτομίας
