Κοινή Διακήρυξη για μια Συνολική και Στρατηγική Εταιρική Σχέση υπέγραψαν την Κυριακή η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου.
Τη Διακήρυξη υπέγραψαν στο Κάιρο εκ μέρους της ΕΕ η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και εκ μέρους της Αιγύπτου ο Πρόεδρος της χώρας Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι.
Της υπογραφής της Διακήρυξης προηγήθηκε διευρυμένη συνάντηση των ηγετών κρατών μελών της ΕΕ και της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου.
Στη συνάντηση, που διήρκησε πέραν της μιας ώρας, έλαβαν μέρος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, ο Πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και οι Πρωθυπουργοί της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης, της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι και του Βελγίου Αλεξάντερ ντερ Κρόο και ο Καγκελάριος της Αυστρίας Καρλ Νεχάμερ.
Υπεγράφησαν, επίσης, διμερείς Συμφωνίες μεταξύ Ελλάδας – Αιγύπτου και Ιταλίας – Αιγύπτου από τους ηγέτες των χωρών αυτών.
Το κείμενο της Διακήρυξης
Η Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου και η Ευρωπαϊκή Ένωση συμφώνησαν αμοιβαία να ανυψώσουν τη σχέση τους στο επίπεδο μιας στρατηγικής και συνολικής εταιρικής σχέσης, βασισμένης στις αξίες της ισότητας και στον αμοιβαίο σεβασμό και εμπιστοσύνη.
Τα δύο μέρη, έχοντας επίγνωση της ιστορικής σχέσης που τους συνδέει για χιλιετίες, επανέλαβαν τη δέσμευσή τους να οικοδομήσουν τη μακροχρόνια σχέση τους που σφυρηλατήθηκε από στενούς γεωγραφικούς, πολιτιστικούς, πολιτικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς δεσμούς, με στόχο την εμβάθυνση της κοινής τους σταθερότητας, ειρήνης και ευημερίας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνωρίζει την Αίγυπτο ως αξιόπιστο εταίρο, καθώς και τον μοναδικό και ζωτικό γεωστρατηγικό ρόλο της Αιγύπτου ως πυλώνα ασφάλειας, μετριοπάθειας και ειρήνης στην περιοχή της Μεσογείου, της Εγγύς Ανατολής και της Αφρικής.
Και τα δύο μέρη υπενθυμίζουν τη δέσμευσή τους στις αρχές που κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και σε άλλες σχετικές πολυμερείς συμφωνίες, καθώς και στη Συμφωνία Σύνδεσης και τις προτεραιότητες της εταιρικής σχέσης Αιγύπτου-ΕΕ 2021-2027 που τα δεσμεύουν.
Συνεπώς, η Αίγυπτος και η ΕΕ αποφάσισαν να διαμορφώσουν και να υπογράψουν ένα περιεκτικό έγγραφο για τη συνολική και στρατηγική εταιρική σχέση, κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024. Το έγγραφο στρατηγικής εταιρικής σχέσης θα προσδιορίζει σαφώς συγκεκριμένους τομείς συνεργασίας, και συγκεκριμένα: πολιτικές σχέσεις, μακροοικονομική σταθερότητα, βιώσιμες επενδύσεις και το εμπόριο, συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας, του νερού, της επισιτιστικής ασφάλειας και της κλιματικής αλλαγής, της μετανάστευσης, της ασφάλειας και της ανάπτυξης του ανθρώπινου κεφαλαίου. Η εφαρμογή αυτών των τομέων θα πρέπει να απελευθερώσει το πλήρες δυναμικό της σχέσης Αιγύπτου-ΕΕ.
Για τις πολιτικές σχέσεις
Η Αίγυπτος και η ΕΕ θα συνεχίσουν να εργάζονται για την οικοδόμηση και την εφαρμογή μιας θετικής ατζέντας για κοινή ευημερία και σταθερότητα. Η Αίγυπτος και η ΕΕ θα συνεχίσουν να εργάζονται για τις δεσμεύσεις τους για περαιτέρω προώθηση της δημοκρατίας, των θεμελιωδών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ισότητας των φύλων και των ίσων ευκαιριών, όπως συμφωνήθηκε στις προτεραιότητες της εταιρικής σχέσης. Η ΕΕ είναι έτοιμη να βοηθήσει την Αίγυπτο στην εφαρμογή της εθνικής στρατηγικής της για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε ευθυγράμμιση με τις διατάξεις της συμφωνίας σύνδεσης και τις προτεραιότητες της εταιρικής σχέσης 2021-2027.
Οι περιφερειακές και διεθνείς προκλήσεις υπογραμμίζουν τη σημασία της ενίσχυσης του πολιτικού διαλόγου μεταξύ των δύο πλευρών με τη διοργάνωση συνόδου κορυφής, μία φορά κάθε δύο χρόνια, με τη συγκέντρωση των Προέδρων της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, εναλλάξ μεταξύ Καΐρου και Βρυξελλών, εκτός από το ετήσιο Συμβούλιο Σύνδεσης, το οποίο αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της διμερούς δέσμευσης στο πλαίσιο της Συμφωνίας Σύνδεσης και των υφιστάμενων δραστηριοτήτων προγραμμάτων συνεργασίας στα οποία συμμετέχουν η Αίγυπτος και τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Για την οικονομική σταθερότητα
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να υποστηρίξει το αναπτυξιακό θεματολόγιο της Αιγύπτου για το 2030 για να εξασφαλίσει μακροπρόθεσμη μακροοικονομική σταθερότητα και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, με βάση από κοινού καθορισμένες προτεραιότητες και μεταρρυθμιστικούς στόχους στο πλαίσιο της αιγυπτιακής αναπτυξιακής ατζέντας. Η χρηματοδότηση θα υποστηρίξει και θα συνοδεύσει την πρόοδο προς αυτές τις από κοινού καθορισμένες προτεραιότητες και στόχους και θα ξεκλειδώσει το πλήρες δυναμικό των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα. Αυτό θα βοηθήσει στον μετριασμό των επιπτώσεων των τρεχουσών διεθνών και περιφερειακών κρίσεων προς όφελος μιας κοινής σταθερότητας και ασφάλειας και για τις δύο πλευρές.
Η ΕΕ είναι έτοιμη να στηρίξει την αιγυπτιακή οικονομία παρέχοντας έγκαιρη στήριξη καθώς αντιμετωπίζει αυξημένες πιέσεις στο ισοζύγιο πληρωμών που προέρχονται από το παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένης της απότομης αύξησης του κόστους δανεισμού. Αυτή η στήριξη θα συμπληρώσει εποικοδομητικά τη χρηματοδότηση του ΔΝΤ και θα στηρίξει την Αίγυπτο να εφαρμόσει οικονομικές πολιτικές που στοχεύουν στην ανάδειξη της αξιοπιστίας, την τόνωση της εμπιστοσύνης και το ξεκλείδωμα των ιδιωτικών εισροών. Για τον σκοπό αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει τον διμερή διάλογο υψηλού επιπέδου μεταξύ της Αιγύπτου και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για να καταστεί δυνατή η συνεχής εφαρμογή των συνολικών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων της Αιγύπτου.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να παράσχει υποστήριξη τόσο στις βραχυπρόθεσμες ανάγκες σταθεροποίησης όσο και στις μεσοπρόθεσμες ανάγκες οικονομικής ανάπτυξης. Βραχυπρόθεσμα, η ΕΕ είναι έτοιμη να παράσχει στήριξη με τη μορφή δημοσιονομικής στήριξης, χρηματοδότησης με ευνοϊκούς όρους και επιχορηγήσεων. Αυτή η στήριξη της ΕΕ θα διευκόλυνε την πρόσβαση σε αναπτυξιακή χρηματοδότηση. Εργαλεία όπως πιθανές ανταλλαγές χρέους, που θα αποφασίζονται από τα αντίστοιχα κράτη μέλη, θα μπορούσαν να ενισχύσουν τον δημοσιονομικό χώρο που απαιτείται για βασικές επενδύσεις.
Επενδύσεις
Επιπλέον, η ΕΕ δεσμεύεται να ενισχύσει τις πτυχές της συνεργασίας με την Αίγυπτο σε πολλούς τομείς της σύγχρονης οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και του ανανεώσιμου υδρογόνου, της προηγμένης εκβιομηχάνισης, της γεωργίας, της επισιτιστικής ασφάλειας, της συνδεσιμότητας και ψηφιοποίησης, της ασφάλειας των υδάτων και της διαχείρισης του νερού. Οι περιοχές αυτές θα προσελκύσουν έως και 5 δισεκατομμύρια ευρώ ευρωπαϊκές επενδύσεις που θα υποστηρίζονται από εγγυήσεις στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου για την Αειφόρο Ανάπτυξη και του Σχεδίου Οικονομικών Επενδύσεων. Η ΕΕ θα υποστηρίξει επίσης τις συνεχιζόμενες προσπάθειες της Αιγύπτου να βελτιώσει το επιχειρηματικό και επενδυτικό της περιβάλλον διευκολύνοντας τις εμπορικές και επενδυτικές ροές σύμφωνα με τις διεθνείς υποχρεώσεις της, ιδίως εκείνες σε σχέση με την ΕΕ.
Η ΕΕ είναι έτοιμη να υποστηρίξει τη Διεθνή Διάσκεψη Επενδύσεων το 2024, όπου οι ενισχυμένες επιχειρηματικές ανταλλαγές Αιγύπτου-ΕΕ θα ενισχύσουν επίσης το συνολικό επιχειρηματικό περιβάλλον και θα ενισχύσουν τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις. Η ευρωπαϊκή στήριξη θα επιτρέψει στην ευρωπαϊκή επιχειρηματική κοινότητα να επωφεληθεί από τις διαθέσιμες επενδυτικές δυνατότητες στην Αίγυπτο, συμπεριλαμβανομένων των προνομίων που παρέχει η Διώρυγα του Σουέζ ως ο σημαντικότερος εμπορικός και θαλάσσιος διάδρομος που συνδέει την Ανατολή και τη Δύση του πλανήτη και την οικονομική ζώνη της διώρυγας του Σουέζ. θα ενισχύσει τον ρόλο της Αιγύπτου στις αλυσίδες εφοδιασμού της ΕΕ και θα έχει τη δυνατότητα να προσελκύσει βιομηχανίες της ΕΕ στην Αίγυπτο.
Η ΕΕ και η Αίγυπτος αναγνωρίζουν ότι η νέα πραγματικότητα της γεωπολιτικής και της ενεργειακής αγοράς απαιτεί την εμβάθυνση της υπάρχουσας εταιρικής τους σχέσης για τη στήριξη της ενεργειακής τους ασφάλειας. Για το σκοπό αυτό, η ΕΕ και η Αίγυπτος συμφωνούν να εντείνουν τη συνεργασία με ιδιαίτερη έμφαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τις δράσεις ενεργειακής απόδοσης καθώς και τη συνεργασία για άλλες ασφαλείς και βιώσιμες τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα, αξιοποιώντας το σημαντικό δυναμικό της Αιγύπτου για το κόστος αποτελεσματική επέκταση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, μέσω έργων όπως το GREGY Interconnector. Η ΕΕ δεσμεύεται επίσης να υποστηρίξει το έργο του East Med Gas Forum με σκοπό την ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας και της ασφάλειας του εφοδιασμού με φυσικό αέριο στην περιοχή και του εμπορίου φυσικού αερίου με την ΕΕ.
Για το εμπόριο
Η Στρατηγική Εταιρική Σχέση είναι έτοιμη να ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Αιγύπτου για την πλήρη εφαρμογή και απελευθέρωση του πλήρους δυναμικού της Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών της Συμφωνίας Σύνδεσης. Στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης θα διερευνηθούν διάφορες μορφές για τον εκσυγχρονισμό και την αναθεώρηση της Συμφωνίας Σύνδεσης στο θέμα των εμπορικών και επενδυτικών σχέσεων για την καλύτερη προσαρμογή τους στις σημερινές προκλήσεις.
Σε θέματα νερού
Με γνώμονα το κοινό όραμα για μια πιο βιώσιμη διαχείριση των υδάτινων πόρων και την αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτει η διαχείριση του νερού στο πλαίσιο του αυξανόμενου πληθυσμού, των ανταγωνιστικών απαιτήσεων σε νερό και του μεταβαλλόμενου κλίματος, η Αίγυπτος και η ΕΕ συμφωνούν σε τομείς διμερούς συνεργασίας, σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο στον τομέα του νερού, σύμφωνα με την κοινή δήλωση για μια εταιρική σχέση Αιγύπτου-ΕΕ για το νερό που υπογράφηκε στο COP28 στο Ντουμπάι.
Αναγνωρίζοντας τη μεγάλη εξάρτηση της Αιγύπτου από τον ποταμό Νείλο στο πλαίσιο της λειψυδρίας που αντιμετωπίζει, η ΕΕ επαναλαμβάνει την υποστήριξή της στην ασφάλεια των υδάτων της Αιγύπτου και τη συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο, ενώ υπενθυμίζει ότι η αρχή «μη βλάπτειν» χρησιμεύει ως κατευθυντήρια αρχή στην ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.
Μετανάστευση και κινητικότητα
Με γνώμονα τις αρχές της εταιρικής σχέσης, της κοινής ευθύνης και του επιμερισμού των βαρών, η Αίγυπτος και η ΕΕ υιοθετούν μια ολιστική προσέγγιση στη διαχείριση της μετανάστευσης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα παράσχει περαιτέρω την απαραίτητη οικονομική υποστήριξη για να βοηθήσει την Αίγυπτο σε προγράμματα που σχετίζονται με τη μετανάστευση που συνεπάγονται την ανάπτυξη μιας ολιστικής προσέγγισης για τη μετανάστευση, συμπεριλαμβανομένων οδών νόμιμης μετανάστευσης σύμφωνα με τις εθνικές αρμοδιότητες, και προγράμματα κινητικότητας, όπως οι εταιρικές σχέσεις ταλέντων, για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών η παράτυπη μετανάστευση, η καταπολέμηση της λαθρεμπορίας μεταναστών και της εμπορίας ανθρώπων, η ενίσχυση της διαχείρισης των συνόρων και η εξασφάλιση αξιοπρεπούς και βιώσιμης επιστροφής και επανένταξης. Η ΕΕ και η Αίγυπτος θα συνεχίσουν να συνεργάζονται για να υποστηρίξουν τις προσπάθειες της Αιγύπτου για τη φιλοξενία προσφύγων και οι δύο πλευρές έχουν δεσμευτεί για την προστασία των δικαιωμάτων των μεταναστών και των προσφύγων.
Ασφάλεια
Και τα δύο μέρη επιβεβαιώνουν περαιτέρω τις προσπάθειές τους για την καταπολέμηση όλων των προκλήσεων ασφαλείας, ιδίως στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Φόρουμ για την Καταπολέμηση της Τρομοκρατίας, όπου η Αίγυπτος και η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι συμπρόεδροι από τον Μάιο του 2023. Η ΕΕ και η Αίγυπτος συμφώνησαν στην ανάγκη εμβάθυνσης της συνεργασίας τους , μέσω του Αντιτρομοκρατικού Διαλόγου και να τον ενισχύσουν στον τομέα της πρόληψης και αντιμετώπισης απειλών και προκλήσεων για την ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένων των απειλών για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Η Αίγυπτος και η ΕΕ θα διερευνήσουν περαιτέρω τη συνεργασία στον τομέα της επιβολής του νόμου, του σοβαρού και του οργανωμένου εγκλήματος και της κατάρτισης και της ανάπτυξης ικανοτήτων. Και τα δύο μέρη θα διερευνήσουν την επιχειρησιακή συνεργασία σε τομείς που σχετίζονται με την πρόληψη της διακίνησης πολιτιστικών αγαθών και την επιστροφή πολιτιστικών αγαθών παράνομης διακίνησης σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Για τη δημογραφία και το ανθρώπινο κεφάλαιο
Λαμβάνοντας υπόψη την επίγνωση της Αιγύπτου για τη σημασία της ανθρώπινης συνιστώσας για την επίτευξη της ανάπτυξης, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιβεβαιώνει την υποστήριξή της στην τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση. Αυτή η υποστήριξη, μέσω των από κοινού καθορισμένων προτεραιοτήτων και στόχων, θα βοηθήσει στην αντιστοίχιση δεξιοτήτων και αναγκών της αγοράς εργασίας, μεταξύ άλλων μέσω της κινητικότητας του εργατικού δυναμικού, των προγραμμάτων εποχιακών εργαζομένων και της συνεχούς υποστήριξης για την κοινωνικοοικονομική επανένταξη των Αιγυπτίων επαναπατρισθέντων στην Αίγυπτο.
Επιπλέον, η ΕΕ θα ενισχύσει τη συνεργασία για την έρευνα και την καινοτομία και θα εργαστεί για τη συνεχή και ενισχυμένη συμμετοχή στα προγράμματα PRIMA και Erasmus+. Θα επιτρέψει επίσης στην Αίγυπτο να διαπραγματευτεί την προσχώρηση στα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως το Creative Europe, το Horizon Europe και το Πρόγραμμα Ψηφιακής Ευρώπης. Με βάση αυτό, η ΕΕ είναι έτοιμη να εξετάσει το ενδεχόμενο μιας πρωτοβουλίας ΕΕ-Αιγύπτου σε ακαδημαϊκό επίπεδο για την ενθάρρυνση ενισχυμένης συμμετοχής των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων στην Αίγυπτο.
Η ΕΕ θα παράσχει τεχνική βοήθεια για τη βελτιστοποίηση της εφαρμογής της στρατηγικής και συνολικής εταιρικής σχέσης.
