Ξεκίνησαν την Τετάρτη οι συνομιλίες υψηλού επιπέδου στη διάσκεψη για το κλίμα COP27, αναφορικά με την κλιμάκωση της χρηματοδότησης προς τις αναπτυσσόμενες χώρες, ώστε να “πρασινίσουν” τις οικονομίες τους και να προετοιμαστούν για τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Οι χώρες, ωστόσο, αποκλίνουν ως προς το μέγεθος και τους παρόχους της χρηματοδότησης.
Το 2009, διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα στην Κοπεγχάγη κατέληξε με τα πλούσια κράτη να υπόσχονται $100 δισ. τον χρόνο μέχρι το 2020 προς τον Παγκόσμιο Νότο, αλλά δύο χρόνια μετά τη λήξη αυτής της προθεσμίας το ποσό που παραδόθηκε εξακολουθεί να είναι μικρότερο κατά $17 δισ., σύμφωνα με τον ΟΑΣΕ.
Ακόμη και αυτός ο αριθμός είναι υπερεκτιμημένος, αν αφαιρεθούν τα δάνεια και τα κεφάλαια που έχουν ήδη διατεθεί για άλλους σκοπούς, λένε η Oxfam και άλλες ΜΚΟ που παρακολουθούν το ζήτημα.
Τα αναπτυσσόμενα κράτη που παρευρίσκονται στις συνομιλίες από τις 6 μέχρι τις 18 Νοεμβρίου στο θέρετρο της Ερυθράς Θάλασσας Σαρμ Ελ Σέιχ λένε τώρα ότι ο στόχος των $100 δισ. θα προσεγγιστεί στα τέλη του 2023.
Οι συζητήσεις για το πόσα θα δοθούν μετά τη λήξη του τρέχοντος γύρου δεσμεύσεων το 2025 — και για το αν θα επεκταθεί η δεξαμενή των χορηγών για να συμπεριλάβει άλλα κράτη, ιδίως την Κίνα — έχουν ήδη ξεκινήσει.
Αλλά περισσότερα από δώδεκα χρόνια μετά την αρχική δέσμευση, οι εκτιμήσεις για τις μελλοντικές χρηματοοικονομικές ροές που απαιτούνται έχουν πολλαπλασιαστεί, και προβλέπεται να δυσκολέψουν τις επερχόμενες διαπραγματεύσεις.
Οι συνομιλίες για τη χρηματοδότηση του κλίματος ξεκίνησαν με τρία ερωτήματα που χρειάζονται «πολιτική καθοδήγηση»: Πρέπει να υπάρχουν ποσοτικοί στόχοι; Πρέπει να επεκταθεί η βάση των δωρητών; Θα πρέπει η χρηματοδότηση να καλύπτει επίσης «απώλειες και ζημιές» που έχουν ήδη συμβεί;
«Δεν πρέπει να επαναλάβουμε τις ελλείψεις στην παράδοση των 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων», δήλωσε η Rosalinda Soipan Tuya, βουλευτής της Κένυας που μίλησε εξ ονόματος του διαπραγματευτικού μπλοκ των αφρικανικών εθνών.
Το ποσό που απαιτείται για το δεύτερο μισό αυτής της δεκαετίας θα πρέπει, πρόσθεσε, «να βασίζεται στην ανάγκη», την οποία υπολόγισε σε περισσότερα από 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως παγκοσμίως μέχρι το 2030.
Άλλοι εκπρόσωποι των αναπτυσσόμενων χωρών εστίασαν όχι μόνο στο ποσό, αλλά και στις συνθήκες υπό τις οποίες θα διατεθεί η χρηματοδότηση.
«Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι τα επίπεδα του χρέους μας δεν θα αυξηθούν», δήλωσε ένας αξιωματούχος από τις Μαλδίβες, που εκπροσωπεί τη Συμμαχία Μικρών Νησιωτικών Κρατών, μερικά από τα οποία αντιμετωπίζουν την προοπτική να εξαλειφθούν από τον χάρτη λόγω της ανόδου της θάλασσας.
«Η χρηματοδότηση πρέπει να βασίζεται σε επιχορηγήσεις και να είναι εύκολη στην πρόσβαση», πρόσθεσε.
Ορισμένα κράτη διαμαρτυρήθηκαν για τη μικρή διάθεση επιχορηγήσεων σε σύγκριση με δάνεια.
Η εκπρόσωπος από το Πακιστάν επέμεινε ότι το θέμα για «απώλειες και ζημιές» — ουσιαστικά αποζημίωση για αναπόφευκτες κλιματικές επιπτώσεις — θα πρέπει επίσης να καλυφθεί.
«Προέρχομαι από το σημείο μηδέν της κλιματικής κρίσης», είπε, αναφερόμενη στις τεράστιες πλημμύρες τον Αύγουστο που κάλυψαν το ένα τρίτο της χώρας της και προκάλεσαν οικονομικές απώλειες άνω των 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.
Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για το κλίμα, Τζον Κέρι, υποστήριξε τα πλούσια κράτη που μέχρι πρόσφατα ήταν απρόθυμα να επιτρέψουν το ζήτημα για “απώλειες και ζημιές” στην επίσημη διαπραγματευτική ατζέντα των συνομιλιών του ΟΗΕ.
«Καμία κυβέρνηση στον κόσμο δεν έχει τα χρήματα για να κάνει ό,τι πρέπει να κάνουμε για να κερδίσουμε αυτή τη μάχη», είπε, σημειώνοντας ότι οι συνολικές ανάγκες μπορεί να φτάσουν τα 4 τρισεκατομμύρια δολάρια.
«Πρέπει να σκεφτούμε εντελώς διαφορετικά πώς μπορούμε να κινητοποιήσουμε τη χρηματοδότηση», πρόσθεσε, εκφράζοντας τη λύπη του για την αποτυχία των ανεπτυγμένων χωρών να παραδώσουν το «ασήμαντο ποσό» των 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Διπλωμάτες από αναπτυσσόμενες χώρες επέκριναν την επίμονη ανισορροπία στη χρηματοδότηση του κλίματος, η οποία, στο πλαίσιο του ΟΗΕ, θα πρέπει να κατανεμηθεί ομοιόμορφα μεταξύ της μείωσης των εκπομπών και της ενίσχυσης της ανθεκτικότητας στις μελλοντικές επιπτώσεις.
Καθώς οι κλιματικές καταστροφές έχουν πολλαπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία, τα κράτη στον Παγκόσμιο Νότο έχουν ζητήσει μια ξεχωριστή οικονομική διευκόλυνση για απώλειες και ζημιές.
«Χρειαζόμαστε έναν κοινό ορισμό του τι ακριβώς συνιστά χρηματοδότηση για το κλίμα», δήλωσε η επικεφαλής του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα. «Είναι υψίστης σημασίας να μετρήσουμε τις ανάγκες που υπάρχουν και την καθαρή τους αξία».
