Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είναι εξοργισμένος με τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου. Το ερώτημα όμως είναι αν θα θυμώσει αρκετά ώστε να κάνει κάτι για αυτό. Σύμφωνα με τη Wall Street Journal, ο Τραμπ έχει πει σε αρκετούς βοηθούς του τις τελευταίες εβδομάδες ότι ο Νετανιάχου προτιμά να χρησιμοποιήσει στρατιωτική δύναμη για να αναγκάσει τη Χαμάς να παραδοθεί, αντί της μεθόδου που προτιμά ο Αμερικανός πρόεδρος, δηλαδή μιας εκεχειρίας μέσω διαπραγματεύσεων. Η απογοήτευσή του έφτασε στο αποκορύφωμά της την περασμένη εβδομάδα, λίγες ώρες μετά την επίθεση του Ισραήλ εναντίον στελεχών της Χαμάς στο Κατάρ.
«Με γ—ει», είπε ο Τραμπ για τον Νετανιάχου, σύμφωνα με αξιωματούχους, σημειώνει η WSJ. Ο Τραμπ συζητούσε με ανώτερους βοηθούς του, μεταξύ των οποίων ήταν και ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, για το πώς να ανταποκριθεί στις ισραηλινές επιθέσεις. Τα ενίοτε έντονα συναισθήματα του Τραμπ για τον Νετανιάχου έχουν προκαλέσει απορίες στην Ουάσινγκτον. Γιατί ο Τραμπ, ο οποίος προτιμά να διατηρεί το πάνω χέρι στις σχέσεις του, είναι διατεθειμένος να αφήνει τον Νετανιάχου να ενεργεί συνεχώς αντίθετα με τις επιθυμίες του;
«Είναι λίγο περίεργο και αντιφατικό», δήλωσε ο Σαλόμ Λίπνερ, ο οποίος υπηρέτησε επτά διαδοχικούς πρωθυπουργούς του Ισραήλ στα γραφεία τους για πάνω από 25 χρόνια και τώρα εργάζεται στο Atlantic Council, ένα think tank με έδρα την Ουάσιγκτον. «Οι κινήσεις του Νετανιάχου έχουν παρατείνει τον πόλεμο στη Γάζα, έχουν δημιουργήσει προβλήματα στον Τραμπ με άλλους συμμάχους των ΗΠΑ στην περιοχή και έχουν καταστήσει εξαιρετικά δύσκολη τη διεύρυνση των Συμφωνιών του Αβραάμ», δήλωσε ο Λίπνερ, αναφερόμενος στην ομαλοποίηση των σχέσεων του Ισραήλ με αραβικές χώρες.
Ο Τραμπ έχει χρησιμοποιήσει κατά καιρούς σκληρή γλώσσα για τον Νετανιάχου, μεταξύ άλλων και μετά τα συγχαρητήρια του Ισραηλινού ηγέτη προς τον Τζο Μπάιντεν για τη νίκη του στις προεδρικές εκλογές του 2020, όταν δήλωσε σε δημοσιογράφο ότι θεωρούσε τον Ισραηλινό ηγέτη άπιστο: «Γ–α τον».
Ωστόσο, η κριτική του Τραμπ φαίνεται να μην έχει αποτρέψει τον Νετανιάχου ή να τον έχει αποδυναμώσει. «Είμαι μπερδεμένος, όπως και πολλοί άλλοι Ισραηλινοί», δήλωσε ο Ιταμάρ Ραμπίνοβιτς, πρώην πρέσβης του Ισραήλ στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της προεδρίας Κλίντον. «Βρίσκεται υπό πολιορκία και κάνει λάθη. Το μόνο που τον βοηθάει πραγματικά είναι η στήριξη του Τραμπ».
Η αγανάκτηση του Τραμπ δεν έχει μετατραπεί σε καμία μορφή δημόσιας πίεσης, τονίζουν η WSJ: Αρνήθηκε να αξιοποιήσει την τεράστια στρατιωτική και πολιτική υποστήριξη των ΗΠΑ προς το Ισραήλ, καθώς και τις θερμές προσωπικές του σχέσεις με τον Νετανιάχου. Αντίθετα, επέλεξε να παραμείνει αμέτοχος καθώς το Ισραήλ εξαπολύει μαζική επίθεση στην πόλη της Γάζας και να παρακολουθεί τις προοπτικές της ειρηνευτικής συμφωνίας να χάνουν έδαφος.
Ο Λευκός Οίκος αρνήθηκε να σχολιάσει, σημειώνει η WSJ.
Ένας ανώτερος Ισραηλινός αξιωματούχος χαρακτήρισε τις σχέσεις μεταξύ Νετανιάχου και Τραμπ ως εξαιρετικές και ότι οι αναφορές που υποστηρίζουν το αντίθετο είναι «fake news». Τα συμφέροντα και οι αξίες των ΗΠΑ και του Ισραήλ είναι στενά συνδεδεμένα, πρόσθεσε ο ίδιος αξιωματούχος.
Ένας λόγος είναι ότι ο Τραμπ και ο Νετανιάχου είναι ομοϊδεάτες, σύμφωνα με άτομα που τους γνωρίζουν, προσθέτει η WSJ. Και οι δύο πιστεύουν ότι έχουν υποστεί δίωξη από τις ελίτ στις χώρες τους, συμπεριλαμβανομένων ποινικών δικών, ενώ επίσης και οι δύο θεωρούν τους εαυτούς τους ως αουτσάιντερ που παλεύουν με ένα διεφθαρμένο σύστημα.
Ο Ομέρ Ντοστρί, πρώην εκπρόσωπος του Νετανιάχου, χαρακτήρισε τις σχέσεις μεταξύ των δύο ως «πολύ στενές».
Ένας άλλος λόγος για τη διατήρηση των θερμών σχέσεων είναι η επιρροή του Ισραηλινού ηγέτη στο Κογκρέσο και στα Ρεπουμπλικανικά μέσα ενημέρωσης. Ο Νετανιάχου συναντάται συχνά με Αμερικανούς αξιωματούχους στο Ισραήλ, ενώ οι συνεντεύξεις του στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης τους τελευταίους μήνες έχουν δοθεί κυρίως σε κανάλια που παρακολουθούν οι υποστηρικτές του Τραμπ, όπως τα Fox News, Newsmax και OAN.
Ενώ η υποστήριξη των Δημοκρατικών προς το Ισραήλ έχει μειωθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια, παραμένει υψηλή μεταξύ των Ρεπουμπλικάνων. Μια δημοσκόπηση της Gallup τον Ιούλιο έδειξε ότι τα 2/3 των Ρεπουμπλικάνων έχουν θετική άποψη για τον Νετανιάχου, σε αντίθεση με το 9% των Δημοκρατικών.
«Οι Ρεπουμπλικανοί θέλουν να δουν μια επιτυχία εναντίον της Χαμάς», δήλωσε ο Αβνέρ Γκόλοβ, πρώην ανώτερος διευθυντής του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας του Ισραήλ και νυν αντιπρόεδρος της MIND Israel, μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης με έδρα το Τελ Αβίβ που ασχολείται με θέματα ασφαλείας.
Στο μεταξύ, έχουν αρχίσει να εμφανίζονται κάποιες ρωγμές στην ισχυρή υποστήριξη του Ισραήλ από τους Ρεπουμπλικάνους. Μέλη της συμμαχίας MAGA του Τραμπ έχουν επικρίνει ανοιχτά το Ισραήλ, και συγκεκριμένα τον Νετανιάχου, υποστηρίζοντας ότι η συνεχιζόμενη σύρραξη στη Γάζα απειλεί να εμπλέξει τις ΗΠΑ ακόμη περισσότερο στη σύγκρουση. Η βουλευτής Μάρτζορι Τέιλορ Γκριν, Ρεπουμπλικανή από τη Γεωργία και πιστή σύμμαχος του Τραμπ, κατηγόρησε τον Ιούλιο το Ισραήλ για «γενοκτονία» στη Γάζα.
Ο Τραμπ, εν τω μεταξύ, δεν θέλει να διακόψει δημοσίως τις σχέσεις του με τον Νετανιάχου. Είναι περήφανος για τους στενούς δεσμούς του με τον Νετανιάχου και την υποστήριξή του προς το Ισραήλ, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους, σημειώνει η WSJ. Συχνά περηφανεύεται για τις Συμφωνίες του Αβραάμ, για τις οποίες μεσολάβησε κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του και συνεχίζει να πιέζει για τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας, σε ένα μεγάλο διπλωματικό επίτευγμα που θέλει να πετύχει.
Ο Νετανιάχου βρίσκει επίσης τρόπους να κερδίσει την εύνοια του στενού κύκλου του Τραμπ και να κολακεύει άμεσα τον πρόεδρο. Το Σάββατο, ο Νετανιάχου, μαζί με τον πρέσβη των ΗΠΑ στο Ισραήλ Μάικ Χακάμπι, συμμετείχε σε τελετή θεμελίωσης για την ονομασία μιας οδού στην πόλη Μπατ Γιαμ προς τιμήν του Τραμπ.
Στην πραγματικότητα, ο Νετανιάχου έχει διαμορφώσει μια σχέση στην οποία μπορεί να διακινδυνεύσει προσωρινά την οργή του Τραμπ, γνωρίζοντας ότι δεν θα διαρκέσει. Ο Νετανιάχου έχει συχνά αναφερθεί στον Τραμπ ως «τον καλύτερο φίλο που είχε ποτέ το Ισραήλ στο Λευκό Οίκο».
«Ο Νετανιάχου γνωρίζει ότι, αν και ο Λευκός Οίκος μπορεί να διαμαρτυρηθεί λίγο, στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κανένα μειονέκτημα στην προσέγγιση «ζήτα συγχώρεση, όχι άδεια», δήλωσε ο Ντάμιαν Μέρφι, πρώην διευθυντής προσωπικού των Δημοκρατικών στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας.
Μετά την επίθεση στο Κατάρ, ο Τραμπ πραγματοποίησε δύο τηλεφωνικές συνομιλίες με τον Νετανιάχου, στην πρώτη εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του και στη δεύτερη είχε μια πιο φιλική συζήτηση σχετικά με το αν η επίθεση του Ισραήλ ήταν επιτυχής. Αργότερα, ο Τραμπ μίλησε με τους ηγέτες του Κατάρ, επαινώντας τη χώρα για τη μεσολάβηση στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς και για το γεγονός ότι είναι σταθερός σύμμαχος των ΗΠΑ που φιλοξενεί μια μεγάλη αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη Μέση Ανατολή.
Ο Νετανιάχου επιμένει ότι ο πόλεμος μπορεί να τελειώσει μόνο αφού η Χαμάς παραδώσει τα όπλα της και απελευθερώσει τους υπόλοιπους 48 ομήρους, και η ηγεσία της τρομοκρατικής οργάνωσης, όπως έχει χαρακτηριστεί από τις ΗΠΑ, εγκαταλείψει τη Γάζα. Εάν η Χαμάς δεν αποδεχτεί αυτά τα αιτήματα, το Ισραήλ θα την αναγκάσει να παραδοθεί πλήρως με αεροπορικές και χερσαίες επιθέσεις, σε μια στρατηγική που δεν συνάδει με το όραμα του Τραμπ για ένα διαπραγματευτικό τέλος στη σχεδόν διετή σύγκρουση.
Ωστόσο, η μόνη εμφανής πίεση που έχει ασκήσει ο Τραμπ ήταν προς τη Χαμάς, η οποία επιτέθηκε στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, πυροδοτώντας τον πόλεμο. Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι η Χαμάς θα βρεθεί αντιμέτωπη με περαιτέρω βία.
Ο Ρούμπιο ταξίδεψε στο Ισραήλ αυτή την εβδομάδα για να συναντηθεί απευθείας με τον Νετανιάχου, αλλά δεν εξέφρασε καμία νέα κριτική προς το Ισραήλ για την επίθεση. Ο Νετανιάχου αρνήθηκε κατηγορηματικά να αποκλείσει το ενδεχόμενο μελλοντικών επιθέσεων σε γειτονικές χώρες με στόχο τη Χαμάς, η οποία έχει μέλη που συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός στην Αίγυπτο και την Τουρκία.
Ο Νετανιάχου δήλωσε ότι η χώρα του έχει από καιρό στοχεύσει σε ξένο έδαφος άτομα τα οποία θεωρεί υπεύθυνα για τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ: «Αυτή είναι η αρχή που έχουμε θεσπίσει. Είναι μια αρχή που ακολουθούμε. Δεν έχει αλλάξει».
Το πλήγμα στο Κατάρ όμως ήρθε σε μια ακατάλληλη στιγμή για τις ΗΠΑ.
Ο Τραμπ θα μεταβεί την επόμενη εβδομάδα στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ για να εκφωνήσει ομιλία και στην οποία αναμένεται να αναφερθεί στις ειρηνευτικές του προσπάθειες. Μέχρι τώρα όμως, η κυβέρνηση Τραμπ δεν έχει καταφέρει να αποτρέψει συμμάχους όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και τον Καναδά από τα σχέδιά τους να αναγνωρίσουν παλαιστινιακό κράτος, μια απόφαση που, σύμφωνα με τις ΗΠΑ, εμποδίζει τις ειρηνευτικές προσπάθειες, καθώς ενισχύει τη θεση της Χαμάς.
«Θα υπάρξει αντίδραση από την πλευρά του Ισραήλ σε αυτές τις κινήσεις», δήλωσε ο Ρούμπιο τη Δευτέρα, μαζί με τον Νετανιάχου. Η δήλωση αυτή έγινε λίγες ώρες πριν το Ισραήλ ξεκινήσει μια νέα επίθεση στην πόλη της Γάζας, με στόχο να καταστρέψει αυτό που ο Νετανιάχου αποκαλεί «το τελευταίο σημαντικό οχυρό» της Χαμάς, την ώρα που το Ισραήλ εξετάζει το ενδεχόμενο να προσαρτήσει τμήματα της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης.
Υπενθυμίζεται ότι ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι δεν είχε ενημερωθεί εκ των προτέρων για την ισραηλινή επίθεση στο Κατάρ. Την περασμένη εβδομάδα όμως, η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λεβίτ, ανακοίνωσε ότι ο Τραμπ έμαθε για την επιχείρηση από τον αμερικανικό στρατό, ο οποίος παρακολουθούσε την ισραηλινή επίθεση σε πραγματικό χρόνο.
Στη συνέχεια, ο Αμερικανός πρόεδρος ζήτησε από τον Στιβ Γουίτκοφ να ενημερώσει τους Καταριανούς, αλλά η ειδοποίησή του έφτασε αφού το Ισραήλ είχε ήδη ρίξει βόμβες στην Ντόχα.
Εν τέλει, όμως, το μεγαλύτερο πρόβλημα με την επίθεση στο Κατάρ ήταν ίσως το γεγονός ότι δεν ήταν επιτυχής, δήλωσε ο Μιχαήλ Όρεν, πρώην πρέσβης του Ισραήλ στις ΗΠΑ υπό τον Νετανιάχου. Το Ισραήλ είχε ως στόχο τους κορυφαίους διαπραγματευτές της Χαμάς, αλλά αντί για αυτούς σκότωσε έξι εκπροσώπους χαμηλότερου επιπέδου, σύμφωνα με τη Χαμάς.
«Εάν η επιχείρησή μας στη Ντόχα είχε επιτύχει, ο Τραμπ δεν θα την είχε καταδικάσει, αλλά θα είχε πάρει τα εύσημα για αυτήν», είπε ο Όρεν. «Του αρέσουν οι νικητές».
Η ίδια λογική μπορεί να ισχύει και για τη Γάζα. «Πρέπει να υπάρξει κάποιος που θα σταθεί με μια ισραηλινή σημαία και θα λέει ότι κερδίσαμε», είπε ο Όρεν. «Νομίζω ότι ο Νετανιάχου το αντιλαμβάνεται αυτό για τον Τραμπ».
