Οκτώ μήνες χρειάστηκαν για τη δημιουργία της μεγαλύτερης και ταχύτερης προσφυγικής κρίσης εδώ και δεκαετίες, καθώς, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, περισσότεροι από 14 εκατομμύρια Ουκρανοί έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους από την αρχή του πολέμου.
Ήδη, 6 εκατομμύρια άτομα έχουν μετακινηθεί εντός της χώρας, ενώ πάνω από 7,8 εκατομμύρια έχουν αναζητήσει καταφύγιο εκτός Ουκρανίας.
Χείρα βοηθείας έτεινε η Πολωνία, καθώς δέχθηκε τους περισσότερους από οποιαδήποτε άλλη χώρα, με σχεδόν 1,5 εκατομμύριο Ουκρανούς να είναι εγγεγραμμένοι ως πρόσφυγες. Περί τα 450.000 άτομα είναι εγγεγραμμένα στην Τσεχική Δημοκρατία και μικρότερος αριθμός έχει καταγραφεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως τη Βουλγαρία, τη Σλοβακία, τη Ρουμανία και την Ουγγαρία.
Την ίδια ώρα, ο περιφερειακός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την Ευρώπη, Χανς Κλούγκε, προειδοποιεί ότι «οι χειμερινές προκλήσεις και η πρόσφατη κλιμάκωση των μαχών, θα μπορούσαν να αυξήσουν σημαντικά τον εσωτερικό εκτοπισμό κατά 2 με 3 εκατομμύρια».
Κανένα μέρος δεν είναι ασφαλές
Και μπορεί οι περιοχές που εγκαταστάθηκαν πολλοί εντός Ουκρανίας να βρίσκονται μακριά από τα ενεργά μέτωπα, ωστόσο, κινδυνεύουν από ρωσικές αεροπορικές επιδρομές που διακοπούν την παροχή ρεύματος και νερού, προκαλώντας ένα νέο κύμα κακουχιών, καθώς πέφτουν κατακόρυφα οι θερμοκρασίες.
Επιπλέον, ο ΟΗΕ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για νέες μάχες σε ανατολικά και νότια, επισημαίνοντας ότι η στόχευση σταθμών ηλεκτροπαραγωγής και άλλων υποδομών από τη Μόσχα, σε συνδυασμό με την φόβο μιας πυρηνικής επίθεσης, θα μπορούσαν να οδηγήσουν ακόμη περισσότερους Ουκρανούς στον «ξεριζωμό».
Μεταξύ σφύρας και άκμονος, οι άνθρωποι προσπαθούν να λάβουν σημαντικές αποφάσεις για τις οικογένειές τους, το σχολείο των παιδιών τους, την εργασίας τους και ορισμένοι, ανήμποροι να μετακινηθούν, αναμένουν στωικά τα επόμενα βήματα των Ρώσων. Μολονότι πολλοί έχουν επιστρέψει στα σπίτια τους στο Κίεβο και στο Χάρκοβο (καθώς απομακρύνεται ο άμεσος κίνδυνος μιας ρωσικής κατάληψης εκεί), ο αριθμός των εκτοπισμένων συνεχίζει να αυξάνεται.
Κατά κοινή ομολογία, κανένα μέρος στην Ουκρανία δεν είναι πραγματικά ασφαλές, την ώρα που τις τελευταίες εβδομάδες σημειώνονται μπαράζ επιθέσεων με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη από τη Ρωσία σε ολόκληρη τη χώρα.
Ουκρανοί αξιωματούχοι κάνουν έκκληση στους πολίτες να μην επιστρέψουν στα σπίτια τους, ανακοινώνοντας ότι τα ρωσικά πλήγματα έχουν καταστρέψει περίπου το 40% της κρίσιμης ενεργειακής υποδομής τις τελευταίες εβδομάδες και χρειάζονται εκτεταμένες προσπάθειες για να αποφευχθεί η ολοκληρωτική κατάρρευση.
Μάλιστα, στο Κίεβο, οι αρχές είπαν σήμερα ότι το ηλεκτρικό δίκτυο έχει υποστεί σοβαρές ζημιές και υπό τον φόβο ενός πλήρους μπλακ άουτ, οργανώνεται σχέδιο εκκένωσης της πόλης σε μια τέτοια περίπτωση. Εάν συμβεί αυτό, περίπου 3 εκατομμύρια θα βρεθούν στους δρόμους.
Ωστόσο, η εθνική εταιρεία παροχής ενέργειας της Ουκρανίας ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει να επιβάλλει κυλιόμενες διακοπές ρεύματος σε επτά περιοχές για να προστατεύει το δίκτυο, ενώ οι μηχανικοί προσπαθούν να επιδιορθώσουν τους βομβαρδισμένους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής χωρίς τον απαραίτητο εξοπλισμό.. Η κατάσταση είναι τόσο απελπιστική, που ο δήμος δημιουργεί 1.000 καταφύγια θέρμανσης, αναφέρουν οι New York Times.
Επιπλέον, την περασμένη Πέμπτη τα ξημερώματα, ρωσικοί πύραυλοι προκάλεσαν μεγαλύτερη ζημιά, πλήττοντας εγκαταστάσεις υποδομής παροχής ενέργειας και νερού στη νότια πόλη Κρύβι Ριχ, σύμφωνα με αξιωματούχους.
Υπενθυμίζεται ότι η συγκεκριμένη πόλη, η μεγαλύτερη στην κεντρική Ουκρανία και ιδιαίτερη πατρίδα του Ουκρανού προέδρου, είχε δεχθεί ξανά επίθεση από οκτώ ρωσικούς πυραύλους κρουζ τον περασμένο Σεπτέμβριο, προκαλώντας υπερχείλιση φράγματος και εκτεταμένες ζημιές. Αναφερόμενος τότε στην επίθεση, ο Βολοντμίρ Ζελένκσι είχε δηλώσει ότι το σύστημα ύδρευσης ήταν άνευ στρατιωτικής αξίας, αλλά εξυπηρετούσε καθημερινά εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες.
Επίσης, όπως διατείνονται Ουκρανοί αξιωματούχοι, οι ρωσικές δυνάμεις έχουν εντείνει τις προσπάθειες για τη βίαιη μετεγκατάσταση αμάχων στη νότια Ουκρανία, καθώς οχυρώνουν αμυντικές θέσεις και μεταφέρουν στρατιώτες σε εγκαταλελειμμένα σπίτια.
Ο ταχύτερος και μεγαλύτερος εκτοπισμός εδώ και δεκαετίες
Ο ύπατος αρμοστής του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, Φίλιπο Γκράντι, ανέφερε στο Συμβούλιο Ασφαλείας την περασμένη Τετάρτη ότι ο απολογισμός των 14 εκατομμυρίων ανθρώπων που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, αντιπροσωπεύει «τον ταχύτερο και μεγαλύτερο εκτοπισμό που παρατηρήθηκε εδώ και δεκαετίες».
Πράγματι, αφού ο πληθυσμός της Ουκρανίας πριν από τον πόλεμο ανέρχονταν σε περίπου 44 εκατομμύρια, μπορούμε να αναλογιστούμε την έκταση του προβλήματος και το χάος που έχει δημιουργηθεί στη χώρα.
Ο Γράντι τόνισε ακόμη πως «Δεν μπορούν να γίνουν πολλά αν δεν τελειώσει ο παράλογος πόλεμος», υπογραμμίζοντας πως «η καταστροφή που προκαλείται από χτυπήματα σε μη στρατιωτικές υποδομές, κάνει την όποια ανθρωπιστική βοήθεια να μοιάζει με ‘σταγόνα στον ωκεανό’».
Παράλληλα, οι φήμες ότι η Ρωσία θα μπορούσε να στραφεί σε αντισυμβατικά μέσα, έχουν αυξήσει την ανησυχία, με τους αξιωματούχους στη περιοχή του Κιέβου να ανακοινώνουν αυτή την εβδομάδα ότι ετοιμάζονται περισσότερα από 400 καταφύγια για την περίπτωση πυρηνικής επίθεσης.
«Εγκλωβισμένοι» στο άγνωστο
Σκεπτόμενος όλα αυτά τα δεδομένα, θα έλεγε κανείς ότι τυχεροί είναι τελικά όσοι εγκαταλείπουν τα σπίτια τους. Όμως, δεν έχουν όλοι την επιλογή να φύγουν.
Σε περιοχές που καταλαμβάνονται από τις ρωσικές δυνάμεις στα ανατολικά και νότια της χώρας, σχεδόν όλες οι διαδρομές προς εδάφη που ελέγχονται από την Ουκρανία έχουν αποκλειστεί.
Στη νότια περιοχή της Ζαπορίζια υπάρχει μια ενιαία καθορισμένη διάβαση, όπου άνθρωποι και από τις τέσσερις περιοχές της Ουκρανίας που κατέχονται μερικώς από τις ρωσικές δυνάμεις, μπορούν να περάσουν τη γραμμή του μετώπου. Για μήνες, χιλιάδες ήταν σε θέση να διαφύγουν από τα κατεχόμενα κατά μήκος αυτής της διαδρομής.
Εντούτοις, από τη στιγμή που η Μόσχα ανακοίνωσε την προσάρτηση των κατεχόμενων τον Σεπτέμβριο, οι Ρώσοι απέτρεψαν πολλούς από το να περάσουν τα σημεία ελέγχου, εγκλωβίζοντας κυριολεκτικά όσους δεν κατάφεραν να φτάσουν στο σημείο εγκαίρως.
