Με μεγάλη πλειοψηφία εγκρίθηκε την Τέταρτη από τους Ευρωβουλευτές έκθεση νομοθετικής πρωτοβουλίας για απαγόρευση των «χρυσών διαβατηρίων» και ειδικούς κανόνες για τις «χρυσές βίζες», με την οποία καλούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλει σχετική πρόταση έως το τέλος της θητείας της.
Το τελικό κείμενο, που συζητήθηκε τη Δευτέρα στην Ολομέλεια στο Στρασβούργο, εγκρίθηκε με 595 ψήφους υπέρ, 12 κατά και 74 αποχές.
Σύμφωνα με δελτίο Τύπου από το Ευρωκοινοβούλιο (ΕΚ) οι Ευρωβουλευτές τονίζουν ότι τα προγράμματα ιθαγένειας μέσω επενδύσεων («Citizenship by Investment – CBI»), βάσει των οποίων υπήκοοι τρίτων χωρών μπορούν να αποκτήσουν δικαιώματα ιθαγένειας έναντι χρηματικού ποσού, υπονομεύουν την ουσία της ιθαγένειας της ΕΕ. Χαρακτηρίζουν τα προγράμματα αυτά ως «καιροσκοπική συμπεριφορά», καθώς τα εν λόγω κράτη μέλη πωλούν κάτι που ποτέ δεν προοριζόταν για εμπόρευμα.
Το κείμενο αναφέρει ότι έχουν γίνει δεκτές αιτήσεις ακόμη και όταν δεν πληρούνταν οι προϋποθέσεις, με τους Ευρωβουλευτές να ζητούν να καταργηθούν σταδιακά αυτά τα προγράμματα λόγω των κινδύνων που ενέχουν.
Το ΕΚ, σημειώνοντας ότι τα προγράμματα διαμονής μέσω επενδύσεων («Residence by Investment – RBI») ενέχουν λιγότερο σοβαρούς κινδύνους, ζητά να θεσπιστούν κανόνες σε επίπεδο ΕΕ, μεταξύ άλλων, να υποβάλλονται οι αιτούντες σε αυστηρούς ελέγχους ιστορικού, να υποχρεούται κάθε κράτος μέλος να κοινοποιεί τυχόν αιτήσεις που επεξεργάζεται, και να θεσπιστούν απαιτήσεις όσον αφορά την ελάχιστη διάρκεια πραγματικής διαμονής στη χώρα, και την ενεργό συμμετοχή, την ποιότητα, την προστιθέμενη αξία και τη συμβολή στην οικονομία (για τις επενδύσεις τους).
Η Επιτροπή θα πρέπει τώρα να καταθέσει νομοθετική πρόταση ή να αιτιολογήσει την απόφασή της να μην το πράξει.
Το Κοινοβούλιο χαιρετίζει την πρόθεση των σχετικών κρατών μελών να σταματήσουν την πώληση της ιθαγένειας της ΕΕ σε Ρώσους πολίτες με δεσμούς με την κυβέρνηση της χώρας, ζητώντας τον άμεσο αποκλεισμό των Ρώσων αιτούντων από τα προγράμματα και των δύο τύπων.
Οι Ευρωβουλευτές προτρέπουν τις κυβερνήσεις της ΕΕ να επανεξετάσουν όλες τις αιτήσεις που έχουν εγκρίνει τα τελευταία έτη και να διασφαλίσουν ότι «κανένας Ρώσος ιδιώτης με οικονομικούς, επιχειρηματικούς ή άλλους δεσμούς με το καθεστώς του Πούτιν» δεν θα μπορεί να χρησιμοποιήσει διαβατήριο ή βίζα της ΕΕ.
Αναφέρεται ότι τουλάχιστον 130.000 άτομα επωφελήθηκαν από προγράμματα «ιθαγένειας/διαμονής μέσω επενδύσεων» στην ΕΕ από το 2011 έως το 2019, αποφέροντας στα κράτη μέλη που τα εφάρμοσαν έσοδα άνω των 21.8 δισ. ευρώ.
Αναφέρεται ακόμα, ότι προγράμματα «ιθαγένειας μέσω επενδύσεων» υπάρχουν στη Μάλτα, τη Βουλγαρία (όπου η κυβέρνηση έχει καταθέσει νομοσχέδιο για τον τερματισμό του σχετικού προγράμματος) και την Κύπρο (όπου αφενός η χώρα επεξεργάζεται μόνο αιτήσεις που υποβλήθηκαν πριν από τον Νοέμβριο του 2020, αφετέρου η κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι έχει ολοκληρώσει την επεξεργασία των σχετικών αιτήσεων).
Δώδεκα κράτη μέλη διαθέτουν προγράμματα «διαμονής μέσω επενδύσεων».
