Μπορεί οι ρωσικές αρχές να έκλεισαν την εφημερίδα του, αλλά ο δημοσιογράφος Ντμίτρι Μουράτοφ αρνείται να σιωπήσει. Σε συνέντευξή του στο BBC δεν κρύβει την ανησυχία του για το πόσο μακριά μπορεί να φτάσει το Κρεμλίνο στην αντιπαράθεσή του με τη Δύση.
«Δύο γενιές έζησαν χωρίς την απειλή του πυρηνικού πολέμου», λέει ο κ. Μουράτοφ. «Αλλά αυτή η περίοδος τελείωσε. Θα πατήσει ο Πούτιν το κουμπί των πυρηνικών ή όχι; Ποιος ξέρει; Κανείς δεν το ξέρει αυτό. Δεν υπάρχει ούτε ένας άνθρωπος που να μπορεί να πει με σιγουριά» προειδοποιεί.
Από τότε που η Ρωσία ξεκίνησε την πλήρη εισβολή της στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, οι πυρηνικές απειλές της Μόσχας ήταν δυνατές και συχνές. Ανώτεροι αξιωματούχοι προειδοποιούν συνεχώς ότι τα δυτικά έθνη που εξοπλίζουν την Ουκρανία δεν πρέπει να ωθήσουν τη Ρωσία «πολύ μακριά». Πριν από λίγες ημέρες, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ανακοίνωσε σχέδια για εγκατάσταση τακτικών πυρηνικών όπλων στη Λευκορωσία.
Στη συνέχεια, ένας από τους στενότερους βοηθούς του, ο Νικολάι Πατρούσεφ, προειδοποίησε ότι η Ρωσία είχε ένα «μοντέρνο μοναδικό όπλο ικανό να καταστρέψει οποιονδήποτε εχθρό, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών».
Μπλόφαρει; Ή είναι μια απειλή που πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη; Ο κ. Μουράτοφ έχει βρει ανησυχητικά σημάδια στη Ρωσία.
«Βλέπουμε το πώς η κρατική προπαγάνδα προετοιμάζει τους ανθρώπους να σκεφτούν ότι ο πυρηνικός πόλεμος δεν είναι κακό, είναι εντάξει», λέει. «Στα τηλεοπτικά κανάλια εδώ, ο πυρηνικός πόλεμος και τα πυρηνικά όπλα προωθούνται σαν να διαφημίζουν τροφές για κατοικίδια».
«Ανακοινώνουν: «Έχουμε αυτόν τον πύραυλο, αυτόν τον πύραυλο, ένα άλλο είδος πυραύλου». Μιλούν για στόχευση της Βρετανίας και της Γαλλίας, για πυροδότηση ενός πυρηνικού τσουνάμι που θα σαρώσει την Αμερική. Γιατί το λένε αυτό; Για να είναι έτοιμοι οι άνθρωποι εδώ».
Στη ρωσική κρατική τηλεόραση πρόσφατα, ένας διακεκριμένος παρουσιαστής talk-show πρότεινε ότι η Ρωσία «θα πρέπει να κηρύξει νόμιμο στόχο για τη [Ρωσία] οποιονδήποτε στρατιωτικό στόχο στο έδαφος της Γαλλίας, της Πολωνίας και του Ηνωμένου Βασιλείου». Ο ίδιος παρουσιαστής έχει προτείνει επίσης «ισοπέδωση ενός νησιού με στρατηγικά πυρηνικά όπλα και διεξαγωγή δοκιμαστικής εκτόξευσης ή εκτόξευσης τακτικών πυρηνικών όπλων, ώστε κανείς να μην έχει αυταπάτες».
Ωστόσο, η κρατική προπαγάνδα εδώ απεικονίζει τη Ρωσία ως χώρα της ειρήνης και την Ουκρανία και τη Δύση ως επιτιθέμενους στον πόλεμο. Πολλοί Ρώσοι το πιστεύουν.
«Οι άνθρωποι στη Ρωσία έχουν ακτινοβοληθεί από την προπαγάνδα», λέει ο Μουράτοφ στο BBC. «Η προπαγάνδα είναι ένα είδος ακτινοβολίας. Όλοι είναι επιρρεπείς σε αυτήν, όχι μόνο οι Ρώσοι. Στη Ρωσία, η προπαγάνδα είναι δώδεκα τηλεοπτικά κανάλια, δεκάδες χιλιάδες εφημερίδες, μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το VK [η ρωσική έκδοση του Facebook] που εξυπηρετεί πλήρως την κρατική ιδεολογία».
Παρόλα αυτά υπάρχει ελπίδα, σημειώνει ο δημοσιογράφος, και αυτή βρίσκεται στη νέα γενιά. «Η νεότερη γενιά μας είναι υπέροχη. Είναι καλά μορφωμένοι. Σχεδόν ένα εκατομμύριο Ρώσοι έχουν εγκαταλείψει τη χώρα. Πολλοί από αυτούς που έχουν μείνει είναι κατηγορηματικά ενάντια σε αυτό που συμβαίνει στην Ουκρανία. Είναι ενάντια στην κόλαση που έχει δημιουργήσει η Ρωσία εκεί», λέει και προσθέτει: «Είμαι πεπεισμένος ότι μόλις σταματήσει η προπαγάνδα, αυτή η γενιά – και όλοι οι άλλοι με κοινή λογική – θα μιλήσουν. Το κάνουν ήδη. 21.000 διοικητικές και ποινικές υποθέσεις έχουν ανοίξει εναντίον Ρώσων που διαμαρτυρήθηκαν. Η αντιπολίτευση βρίσκεται στη φυλακή. Τα μέσα ενημέρωσης έχουν κλείσει. Πολλοί ακτιβιστές, πολίτες και δημοσιογράφοι έχουν χαρακτηριστεί ξένοι πράκτορες» εξηγεί.
Έχει όμως ο Πούτιν μια βάση υποστήριξης; «Ναι, τεράστια. Αλλά αυτοί είναι ηλικιωμένοι που βλέπουν τον Πούτιν ως εγγονό τους, ως κάποιον που θα τους προστατεύει και που τους φέρνει τη σύνταξή τους κάθε μήνα και τους εύχεται καλή χρονιά κάθε χρόνο. Αυτοί οι άνθρωποι πιστεύουν ότι τα πραγματικά εγγόνια τους πρέπει να πάνε να πολεμήσουν και να πεθάνουν» σημειώνει.
