Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έκρινε σήμερα ότι η Ελλάδα παρέβη το άρθρο 4, παράγραφος 4, της οδηγίας για τους οικοτόπους, καθώς, δεν καθόρισε τους στόχους διατήρησης σχετικά με τις ΕΖΔ που βρίσκονται στην επικράτειά της το ταχύτερο δυνατόν και, το αργότερο, εντός έξι ετών από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης 2006/613.
Το ΔΕΕ επιπλέον έκρινε ότι “όσον αφορά τους στόχους που έχουν καθοριστεί, σύμφωνα με την Ελλάδα, σχετικά με τις ΕΖΔ που καλύπτονται από τα δύο εθνικά πάρκα του «Σχινιά-Μαραθώνα» και της «Κορώνειας-Βόλβης», το ΔΕΕ διαπιστώνει ότι οι στόχοι αυτοί δεν αφορούν συγκεκριμένα καθορισμένες ΕΖΔ και δεν λαμβάνουν υπόψη τα χαρακτηριστικά ενδιαφέροντος των οικείων ζωνών. Στόχοι όπως η «διατήρηση του υγροτόπου του Σχινιά» και η «διατήρηση των οικοσυστημάτων της περιοχής» είναι υπερβολικά γενικοί και αόριστοι για να θεωρηθούν ως «στόχοι διατήρησης» κατά την έννοια της οδηγίας για τους οικοτόπους”.
Το ΔΕΕ κρίνει ακόμη ότι “σχετικά με τις οργανωτικής φύσης δυσκολίες που επικαλείται η Ελλάδα, κατά πάγια νομολογία του ΔΕΕ, τα κράτη μέλη δεν μπορούν να επικαλούνται διατάξεις, πρακτικές ή καταστάσεις της εσωτερικής έννομης τάξης τους προκειμένου να δικαιολογήσουν τη μη εφαρμογή μιας οδηγίας εντός της ταχθείσας προθεσμίας”.
Επιπλέον, με τη σημερινή του απόφαση το ΔΕΕ τονίζει ότι “η Ελλάδα παρέβη το 6, παράγραφος 1, της οδηγίας για τους οικοτόπους”.
Το ΔΕΕ κρίνει σχετικά με νομοθετήματα που, κατά την Ελλάδα, καθόρισαν μέτρα διατήρησης για το 18,5 % περίπου της συνολικής έκτασης των επίδικων ΤΚΣ, το ΔΕΕ παρατηρεί ότι το 81,5 % των ΕΖΔ, που αντιστοιχούσαν στους επίδικους ΤΚΣ δεν καλυπτόταν από κανένα μέτρο διατήρησης και ότι το κανονιστικό πλαίσιο έχει γενικό και κατευθυντήριο χαρακτήρα και απαιτεί μέτρα συγκεκριμενοποίησης για την ουσιαστική εφαρμογή του.
Αναφορικά με τον νόμο 4685/2020, το ΔΕΕ διαπιστώνει ότι η νομοθεσία αυτή θεσπίστηκε στις 7 Μαΐου 2020, δηλαδή μετά τη λήξη της δίμηνης προθεσμίας που έταξε η Κομισιόν με την αιτιολογημένη γνώμη του Φεβρουαρίου του 2016, και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη.
Συμπερασματικά, το ΔΕΕ κρίνει ότι η Ελλάδα παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από την οδηγία για τους οικοτόπους, παραλείποντας να λάβει εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών όλα τα αναγκαία μέτρα για τον καθορισμό κατάλληλων στόχων διατήρησης και κατάλληλων μέτρων διατήρησης όσον αφορά τους 239 ΤΚΣ, οι οποίοι βρίσκονται στην ελληνική επικράτεια και περιλαμβάνονται στην ως άνω απόφαση της Επιτροπής. Καταδικάζει δε την Ελλάδα στα δικαστικά έξοδα.
Η οδηγία 92/43/ΕΟΚ για την προστασία της βιοποικιλότητας της Ευρώπης (Natura 2000) [1] (στο εξής: οδηγία για τους οικοτόπους) έχει σκοπό να συμβάλει στην προστασία της βιολογικής ποικιλομορφίας, μέσω της διατήρησης των φυσικών οικοτόπων, καθώς και της άγριας χλωρίδας και πανίδας στο έδαφος των κρατών μελών. Σύμφωνα με την οδηγία αυτή, η Επιτροπή με την απόφαση 2006/613/ΕΕ της 19ης Ιουλίου 2006 ενέκρινε τον κατάλογο 239 Τόπων Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) στη μεσογειακή γεωγραφική περιοχή.
Σύμφωνα με το ιστορικό της απόφασης, κατά τα έτη 2012 και 2013, η Κομσιόν ζήτησε από την Ελλάδα πληροφορίες όσον αφορά τα μέτρα που έλαβε προς συμμόρφωση με την οδηγία για τους οικοτόπους, όπως ο χαρακτηρισμός ειδικών ζωνών διατήρησης (ΕΖΔ) που να αντιστοιχούν σε ΤΚΣ. Στις απαντήσεις της, το 2012 η Ελλάδα ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι είχε χαρακτηρίσει ΕΖΔ για τους επίδικους ΤΚΣ με το Ν. 3937/2011, ενώ το 2013, υποστήριξε ότι η διαδικασία για τον καθορισμό στόχων διατήρησης και των προτεραιοτήτων διατήρησης των επίδικων ΤΚΣ εκκρεμούσαν ακόμη λόγω των ιδιαίτερα χρονοβόρων εθνικών διαδικασιών.
Τον Φεβρουάριο του 2015, θεωρώντας ότι οι διευκρινίσεις αυτές ήταν ανεπαρκείς, η Κομισιόν απέστειλε προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα, η οποία της απάντησε ότι, μολονότι υφίσταντο ήδη ορισμένα μέτρα, η κατάρτιση των μέτρων διατήρησης θα πραγματοποιούνταν στο πλαίσιο εθνικού διαχειριστικού προγράμματος, με τίτλο «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη 2014-2020».
Τον Φεβρουάριο του 2016, η Κομισιόν απέστειλε στην Ελλάδα αιτιολογημένη γνώμη και συμπληρωματική τον Μάρτιο του 2018, υποστηρίζοντας ότι η Ελλάδα δεν είχε καθορίσει τις προτεραιότητες διατήρησης, τους στόχους διατήρησης και τα αναγκαία μέτρα διατήρησης που θα ανταποκρίνονταν στις οικολογικές απαιτήσεις της οδηγίας για τους οικοτόπους. Τον Μάιο του 2018, οι ελληνικές αρχές ανέφεραν ότι εκκρεμούσε ακόμη η διαδικασία για τον καθορισμό των στόχων διατήρησης και των προτεραιοτήτων διατήρησης.
Κατόπιν των παραπάνω, τον Νοέμβριο του 2019, η Κομισιόν άσκησε κατά της Ελλάδας προσφυγή λόγω παράβασης ενώπιον του ΔΕΕ.
