Το ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών θεωρεί ότι, «δεδομένης της σημερινής θέσης της Δύσης και της σιωπής του ΟΗΕ», δεν υφίσταται κάποιος λόγος για την παράταση της συμφωνίας για τα σιτηρά, που λήγει στις 17 Ιουλίου. Η παράταση δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη συγκατάθεση και των τριών εμπλεκόμενων χωρών, δηλαδή της Ρωσίας, της Τουρκίας και της Ουκρανίας.
Μάλιστα η ρωσική διπλωματία περιγράφει ως “παραπλανητικούς” και “προπαγανδιστικούς” τους ισχυρισμούς ότι «χωρίς τον ουκρανικό αραβόσιτο ζωοτροφής, ο κόσμος θα πεθάνει από την πείνα» ή ότι «οι παράνομες μονομερείς κυρώσεις, που επιβλήθηκαν από τους δυτικούς κατά της Ρωσίας, δεν ισχύουν για τα τρόφιμα και τα λιπάσματα».
Κατά το ρωσικό ΥΠΕΞ, η “Πρωτοβουλία για τη Μαύρη Θάλασσα” είχε ως στόχο να βοηθήσει τις άπορες χώρες της Αφρικής, της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής, αλλά μετατράπηκε σε μια αμιγώς εμπορική εξαγωγή ουκρανικών τροφίμων σε “χορτάτες” χώρες.
Από τους 32,6 εκ. τόνων σιτηρών, που εξήχθησαν από την 1η Αυγούστου 2022 από τα λιμάνια της Οδησσού, του Τσερνομόρσκ και του Γιούζνι, το μεγαλύτερο μέρος – 26,2 εκ. τόνοι ή 81% – κατευθύνθηκαν σε χώρες υψηλού και άνω του μέσου εισοδήματος. Τα φτωχότερα κράτη (Αιθιοπία, Υεμένη, Αφγανιστάν, Σουδάν και Σομαλία) παρέλαβαν μόνο 862.086 τόνους ή 2,6% του φορτίου. Κατά μέσο όρο, μόνο δύο πλοία του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος (ΠΕΠ) του ΟΗΕ κάθε μήνα κατά τη διάρκεια του έτους υπήρξαν τμήμα της Πρωτοβουλίας για τη Μαύρη Θάλασσα και 90 εμπορικά πλοία μεταφοράς σιτηρών, όπως αναφέρεται.
Το ρωσικό ΥΠΕΞ υποστηρίζει ότι η ηγεσία του ΟΗΕ παραμένει σιωπηλή σε δύο «άβολα» για τον Οργανισμό θέματα, την ανατίναξη του αγωγού αμμωνίας (σ.σ. βασικού συστατικού για την παραγωγή λιπασμάτων) Τολιάτι – Οδησσού, που βρίσκεται σε έδαφος υπό ουκρανικό έλεγχο και καταστράφηκε στις 5 Ιουνίου, και την δωρεάν προώθηση λιπασμάτων στις φτωχότερες χώρες, που επιθυμεί να πραγματοποιήσει η Μόσχα για να καλύψει τις ανάγκες 45 εκατομμυρίων πολιτών σε αναπτυσσόμενες χώρες.
Την ίδια στιγμή, κατά το ρωσικό ΥΠΕΞ, «η Δύση έχει δηλώσει δημοσίως ότι δεν μπορούν να υπάρξουν οποιεσδήποτε χαλαρώσεις των αντιρωσικών κυρώσεων», μεταξύ άλλων ούτε για εκείνες, που επηρεάζουν την αγορά τροφίμων και λιπασμάτων και δυσχεραίνουν την ασφάλιση των φορτίων με την εκτόξευση των τιμών ή την αδυναμία πρόσβασης των ρωσικών εταιρειών στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς.
Υπ’ αυτές τις συνθήκες κατά τη Μόσχα δεν είναι δυνατή η παράταση της Πρωτοβουλίας για τη Μ.Θάλασσα, ενώ η ρωσική πλευρά υποστηρίζει ότι «συνεχίζει να αντιμετωπίζει τις δεσμεύσεις της ως μέρος της συμφωνίας με καλή πίστη και υπευθυνότητα, καταβάλλοντας τις απαραίτητες προσπάθειες σε αυστηρή συμμόρφωση με τους κανόνες της διαδικασίας, ώστε όλα τα συμμετέχοντα σκάφη να ολοκληρώσουν με επιτυχία την αποστολή τους και να εγκαταλείψουν τη Μαύρη Θάλασσα πριν από τη λήξη της».
Η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μαρία Ζαχάροβα, σχολίασε σχετικά δημοσιεύματα του βρετανικού Τύπου, υποστηρίζοντας ότι «δεν υπήρξε και εξακολουθεί να μην υπάρχει καμία πρόοδος στην εφαρμογή αυτής της συμφωνίας. Οι προμήθειες τροφίμων και λιπασμάτων της Ρωσίας στις παγκόσμιες αγορές παραμένουν μπλοκαρισμένες, ως αποτέλεσμα των πολυάριθμων παράνομων μονομερών κυρώσεων, που επιβλήθηκαν στη χώρα μας από τις ΗΠΑ, την ΕΕ και τη Βρετανία. Στο πλαίσιο αυτό, ένα από τα κύρια προβλήματα είναι η εξυπηρέτηση των τραπεζικών πληρωμών υπό το πρίσμα της αποσύνδεσης της εξειδικευμένης [σ.σ. Αγροτικής Τράπεζας] Rosselkhozbank από το σύστημα SWIFT».
Σύμφωνα με την κ. Ζαχάροβα, για τη Μόσχα ήταν εξαρχής σαφές ότι είναι αδύνατο να λειτουργήσει υπό τις παρούσες συνθήκες το προτεινόμενο σχήμα συνεργασίας της ρωσικής εξειδικευμένης τράπεζας με την αμερικανική JPMorgan, που απαιτεί πολλούς μήνες προετοιμασίας και συνεννοήσεων, όμως «οι άνθρωποι της ΕΕ και του ΟΗΕ άρχισαν να μιλούν με αγωνία γι’ αυτό μόλις τώρα, όταν απέμειναν μετρημένες ημέρες μέχρι τη λήξη της “πρωτοβουλία για τη Μαύρη Θάλασσα”».
