Την Πέμπτη το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε να ξεκινήσουν ενδελεχείς έρευνες όσον αφορά τις αποκαλύψεις των Pandora Papers για τυχόν παρατυπίες στην επικράτεια της ΕΕ.
Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε με 578 ψήφους υπέρ, 28 κατά και 79 αποχές, οι ευρωβουλευτές προσδιόρισαν τα μέτρα που θεωρούν ότι πρέπει να ληφθούν επειγόντως από την ΕΕ, προκειμένου να εξαλειφθούν τα νομικά κενά που διευκολύνουν σήμερα την εκτεταμένη φοροαποφυγή, φοροδιαφυγή και νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Ζήτησαν επίσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να κινηθεί νομικά κατά των κρατών μελών που δεν εφαρμόζουν ορθά την ισχύουσα νομοθεσία. Οι ευρωβουλευτές επέκριναν ιδιαίτερα τους πρώην και νυν πρωθυπουργούς και υπουργούς κρατών μελών της ΕΕ, των οποίων οι δραστηριότητες αποκαλύφθηκαν από τα Pandora Papers.
Το ψήφισμα αντανακλά το αίσθημα αγανάκτησης που εκφράστηκε από τους ευρωβουλευτές στη σύνοδο ολομέλειας του Οκτωβρίου, σε συζήτηση που πραγματοποιήθηκε δύο ημέρες μετά τη δημοσίευση των πρώτων ευρημάτων των Pandora Papers.
Κανείς στο απυρόβλητο
Το ψήφισμα που εγκρίθηκε σήμερα καλεί τις αρχές των κρατών μελών να ξεκινήσουν ενδελεχείς έρευνες στην επικράτειά τους για τυχόν παρατυπίες που αποκαλύφθηκαν και να προχωρήσουν σε έλεγχο όλων των προσωπικοτήτων που αναφέρονται στα Pandora Papers. Οι ευρωβουλευτές ζητούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αξιολογήσει τις αποκαλύψεις και να εξετάσει κατά πόσον απαιτείται η θέσπιση νέας νομοθεσίας. Η Επιτροπή καλείται ακόμη να διαπιστώσει αν δικαιολογείται η ανάληψη νομικής δράσης κατά ορισμένων κρατών μελών. Σύμφωνα με τους ευρωβουλευτές, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα πρέπει επίσης να αξιολογήσει κατά πόσον απαιτούνται εξειδικευμένες έρευνες με βάση τις αποκαλύψεις.
Οι ευρωβουλευτές εκφράζουν τη λύπη τους για το γεγονός ότι πρώην και νυν πολιτικοί της ΕΕ κατονομάζονται στα Pandora Papers. Πρόκειται για τους Andrej Babiš, πρωθυπουργό της Τσεχίας, Νίκο Αναστασιάδη, πρόεδρο της Κύπρου, Wopke Hoekstra, υπουργό Οικονομικών των Κάτω Χωρών, Tony Blair, πρώην πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου, και John Dalli, πρώην υπουργό της Μάλτας και Ευρωπαίο επίτροπο. Ο Ilham Aliyev, Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, και ο Milo Đukanović, Πρόεδρος του Μαυροβουνίου, επικρίνονται επίσης άμεσα στο ψήφισμα.
Πραγματικοί δικαιούχοι και εφαρμογή συμφωνηθέντων κανόνων — ανάγκη για περισσότερα
Το Κοινοβούλιο καλεί τα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταβάλουν περισσότερες προσπάθειες όσον αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών και τον εντοπισμό των πραγματικών δικαιούχων, εκείνων δηλαδή που τελικά επωφελούνται και κρύβονται πίσω από τις εικονικές εταιρείες. Οι ευρωβουλευτές επισημαίνουν επίσης ότι πολλά κράτη μέλη έχουν καθυστερήσει να εφαρμόσουν τους ισχύοντες κανόνες που έχουν ως στόχο την καταπολέμηση της φοροαποφυγής και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να επαναφέρει στην τάξη τα κράτη μέλη που καθυστερούν. Η Επιτροπή καλείται επίσης να υποβάλει προτάσεις για τη ρύθμιση των προγραμμάτων «χρυσών διαβατηρίων» και χορήγησης ιθαγένειας ή άδειας διαμονής, καθώς και να αξιολογήσει εάν είναι αποτελεσματική η διαδικασία ταυτοποίησης πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων και η εφαρμογή ενισχυμένων μέτρων δέουσας επιμέλειας.
Σύμφωνα με το ψήφισμα, δεν έχει νόημα να θεσπιστούν νέοι και πιο αυστηροί κανόνες, εάν δεν εφαρμόζονται σωστά οι ήδη υπάρχοντες. Απαιτείται επίσης καλύτερη συνεργασία μεταξύ των αρχών των κρατών μελών σε ολόκληρη την ΕΕ. Το ψήφισμα ζητάει ακόμη να επιδεικνύεται καλή θέληση σε παρόμοιες υποθέσεις και να διατίθενται περισσότεροι πόροι σε αυτό τον τομέα πολιτικής. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει η ίδια να αξιολογεί κατά πόσον οι «μονάδες χρηματοοικονομικών πληροφοριών» των κρατών μελών διαθέτουν επαρκείς πόρους.
Αναποτελεσματική η ευρωπαϊκή μαύρη λίστα φορολογικών παραδείσων
Σύμφωνα με το ψήφισμα, η ευρωπαϊκή μαύρη λίστα φορολογικών παραδείσων δεν εξυπηρετεί τον ρόλο της, καθώς δεν περιλαμβάνει ορισμένες από τις χώρες στις οποίες τελούνται οι περισσότερες παραβάσεις. Στο ψήφισμα σημειώνεται ότι, για παράδειγμα, στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους εδρεύουν τα δύο τρίτα των εικονικών εταιρειών που αναφέρονται στα Pandora Papers, ωστόσο η χώρα αυτή δεν περιλαμβάνεται στην ευρωπαϊκή μαύρη λίστα. Οι ευρωβουλευτές προτείνουν διάφορους τρόπους για να βελτιωθεί η διαδικασία συμπερίληψης χωρών στη μαύρη λίστα, όπως είναι η διεύρυνση του καταλόγου πρακτικών που θεωρούνται χαρακτηριστικά γνωρίσματα φορολογικών παραδείσων και η μεταρρύθμιση της σχετικής διαδικασίας λήψης απόφασης. Νωρίτερα τον φετινό Οκτώβριο οι ευρωβουλευτές είχαν ήδη εγκρίνει ένα πιο λεπτομερές ψήφισμα για το θέμα.
