Οι παγκόσμιες συνομιλίες για το κλίμα στη Γλασκώβη ολοκληρώθηκαν με μια συμφωνία που τα Ηνωμένα Έθνη χαρακτήρισαν «σημαντικό βήμα» αλλά και «συμβιβασμό». Την ίδια ώρα ορισμένοι ακτιβιστές απέρριψαν τη συμφωνία χαρακτηρίζοντάς την ως «προδοσία του πλανήτη και των ανθρώπων».
Η συμφωνία, που εγκρίθηκε από σχεδόν 200 έθνη το Σάββατο, κέρδισε το χειροκρότημα για τη διατήρηση της ελπίδας περιορισμού της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς Κελσίου, αλλά απογοήτευσε πολλούς με μια αλλαγή της τελευταίας στιγμής στο θέμα των ορυκτών καυσίμων έπειτα από αίτημα της Κίνας και της Ινδίας. Η αναδιατύπωση καλεί τις χώρες να «καταργήσουν» αντί να «καταργήσουν σταδιακά» τη χρήση των ορυκτών καυσίμων.
Η συμφωνία προσέφερε επίσης ελάχιστα για να κατευνάσει τις ανησυχίες των ευάλωτων χωρών σχετικά με την υποσχεθείσα από καιρό χρηματοδότηση από τα πλούσια έθνη.
Μετά την αντίσταση των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το κείμενο παρέλειψε οποιαδήποτε αναφορά σε μια συγκεκριμένη χρηματοδοτική διευκόλυνση για τις «απώλειες και ζημιές»που έχει ήδη προκαλέσει η κλιματική αλλαγή στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Αντίθετα, υποσχέθηκε μελλοντικό «διάλογο» για το θέμα.
«Τα εγκεκριμένα κείμενα είναι ένας συμβιβασμός», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. «Αντικατοπτρίζουν τα συμφέροντα, τις συνθήκες, τις αντιφάσεις και την κατάσταση της πολιτικής βούλησης στον κόσμο σήμερα», είπε χαρακτηριστικά.
Και ενώ η συμφωνία προτείνει να γίνουν σημαντικά βήματα, «δεν είναι αρκετό», είπε. «Ήρθε η ώρα να μπείτε σε λειτουργία έκτακτης ανάγκης».
«Υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος»
Ο απεσταλμένος των ΗΠΑ για το κλίμα Τζον Κέρι χαιρέτισε τη συμφωνία, λέγοντας ότι οι καλοί συμβιβασμοί αφήνουν τους πάντες ελαφρώς δυσαρεστημένους. «Βγαίνουμε από τη Γλασκώβη έχοντας αυξήσει δραματικά τη φιλοδοξία του κόσμου για επίλυση αυτής της πρόκλησης σε αυτή τη δεκαετία και μετά», είπε, προσθέτοντας: «Είμαστε στην πραγματικότητα πιο κοντά από ποτέ πριν στην αποφυγή του κλιματικού χάους και στην εξασφάλιση καθαρότερου αέρα, πιο ασφαλούς νερού και έναν πιο υγιή πλανήτη».
Ο κινέζος διαπραγματευτής Ζάο Γινγκμίν εκφράστηκε με την ίδια λογική. «Νομίζω ότι η μεγαλύτερη επιτυχία μας είναι να οριστικοποιήσουμε το εγχειρίδιο κανόνων», είπε. «Τώρα μπορούμε να αρχίσουμε να το εφαρμόζουμε και να το παραδίδουμε σύμφωνα με την επιτευχθείσα συναίνεσή μας», πρόσθεσε.
Ο βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον εμφανίστηκε επίσης σχετικά αισιόδοξος. «Υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος για να μπορέσουμε να πούμε ότι αντιμετωπίσαμε την κλιματική αλλαγή, αλλά τα σπουδαία νέα είναι ότι, μαζί, ο κόσμος έχει κάνει μερικές σημαντικές ανακαλύψεις», είπε αργά το Σάββατο.
«Διατηρήσαμε ζωντανή την ελπίδα να περιορίσουμε την αύξηση των θερμοκρασιών στους 1,5 βαθμούς και έχουμε κάνει τεράστια πρόοδο στον άνθρακα, τα αυτοκίνητα, τα μετρητά και τα δέντρα. Για πρώτη φορά, έχουμε περισσότερες από 190 χώρες που συμφωνούν όλες να ηχήσουν τον θάνατο για την ενέργεια από άνθρακα. Και απόψε, ο ανεπτυγμένος κόσμος αναγνώρισε επιτέλους την ανάγκη να βοηθήσει τα φτωχά και ευάλωτα έθνη να αντιμετωπίσουν την απώλεια και τη ζημιά που ήδη προκαλείται από την κλιματική αλλαγή», δήλωσε.
Η ΕΕ χαιρέτισε επίσης τη συμφωνία, λέγοντας ότι «μας έδωσε την ευκαιρία να περιορίσουμε την υπερθέρμανση του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς Κελσίου». Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είπε ότι οι εκπρόσωποι σημείωσαν πρόοδο στις δεσμεύσεις για μείωση των επικίνδυνων εκπομπών, καθώς και δεσμεύσεις για βοήθεια στις αναπτυσσόμενες και ευάλωτες χώρες. «Αλλά δεν θα υπάρχει χρόνος για χαλάρωση: υπάρχει ακόμη σκληρή δουλειά μπροστά», πρόσθεσε.
Εν τω μεταξύ, ο εκπρόσωπος από τη Σαουδική Αραβία, έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς πετρελαίου στον κόσμο, απέφυγε τις ερωτήσεις, λέγοντας ότι όλα τα μέρη ήταν «ευτυχισμένα» με το σύμφωνο για το κλίμα. «Είμαστε καλά, είμαστε καλά», είπε ο εκπρόσωπος της Σαουδικής Αραβίας, Ayman M Shasly. «Η απόφαση εγκρίθηκε. Κανένα σχόλιο. Όλοι είναι ευχαριστημένοι. Όλα τα μέρη είναι ευχαριστημένα με την απόφαση, οπότε είμαστε καλά», συμπλήρωσε.
Ο Λι Γουάιτ, υπουργός Περιβάλλοντος της Γκαμπόν και πρόεδρος των Αφρικανών διαπραγματευτών, είπε ότι η ομάδα της Αφρικής πήρε το «60% από αυτό που ελπίζαμε». «Θα θέλαμε να είχαμε κάνει μεγαλύτερη πρόοδο όσον αφορά την αξιόπιστη χρηματοδότηση για την προσαρμογή», είπε. «Αλλά έχουμε σίγουρα μια πολύ ισχυρή ηθική δέσμευση από την ΕΕ και τις ΗΠΑ», δήλωσε επίσης.
Oι συνομιλίες πέτυχαν μόνο «μπλα μπλα μπλα»
Ωστόσο, τα μικρά νησιωτικά έθνη είπαν ότι η «αυξητική πρόοδος» στη Γλασκώβη δεν ήταν αρκετή.
«Αυτό που είναι ισορροπημένο και ρεαλιστικό για τα άλλα μέρη δεν θα βοηθήσει τις Μαλδίβες να προσαρμοστούν εγκαίρως», δήλωσε η Aminath Shauna, υπουργός Περιβάλλοντος για το νησιωτικό έθνος του Ινδικού Ωκεανού. «Θα είναι πολύ αργά για τις Μαλδίβες… Αναγνωρίζουμε τα θεμέλια που παρέχει αυτό το αποτέλεσμα, αλλά δεν φέρνει ελπίδα στις καρδιές μας. Χρησιμεύει ως μια ακόμη συζήτηση όπου βάζουμε τις πατρίδες μας σε κίνδυνο, ενώ όσοι έχουν άλλες επιλογές αποφασίζουν πόσο γρήγορα θέλουν να ενεργήσουν για να σώσουν αυτούς που δεν το κάνουν», δήλωσε.
Ο Saleemul Hug, διευθυντής του Διεθνούς Κέντρου για την Κλιματική Αλλαγή και Ανάπτυξη, ήταν πιο ωμός. «Σε ό,τι με αφορά, είναι αποτυχία», είπε. «(Έχω) έρθει εδώ με ένα μόνο πρόγραμμα που είναι να βοηθήσω τους φτωχότερους ανθρώπους στον πλανήτη που ήδη υποφέρουν από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής που προκαλείται από τον άνθρωπο. Και χρειαζόμασταν μια εγκατάσταση στη Γλασκώβη για χρηματοδότηση ζημιών εδώ. 138 αναπτυσσόμενες χώρες συμμετείχαν στη διατύπωση χθες. Αφαιρέθηκε κατά τη διάρκεια της νύχτας. Δεν υπάρχει πια. Έχει αντικατασταθεί από μια προσφορά για διάλογο… απολύτως απογοητευτικό και εντελώς απαράδεκτο», συνέχισε.
Άλλοι ακτιβιστές υιοθέτησαν τον ίδιο επικριτικό τόνο.
Η περιβαλλοντική ακτιβίστρια Γκρέτα Τούνμπεργκ είπε ότι οι συνομιλίες δεν είχαν επιτύχει τίποτα άλλο παρά «μπλα μπλα μπλα». «Η πραγματική δουλειά συνεχίζεται έξω από αυτές τις αίθουσες», δημοσίευσε στο Twitter η επικεφαλής του κινήματος Fridays for Future. «Και δεν θα τα παρατήσουμε ποτέ, ποτέ», υπογράμμισε.
Ο Asad Rehman, ακτιβιστής στο War on Want, μια ομάδα που εργάζεται για τον τερματισμό της παγκόσμιας φτώχειας, περιέγραψε τη συμφωνία ως «προδοσία των ανθρώπων και του πλανήτη».
«Είναι μια προδοσία της επιστήμης, είναι μια προδοσία της πραγματικότητας των κλιματικών επιπτώσεων που συμβαίνουν και καταστρέφουν τις ζωές και τα μέσα διαβίωσης των ανθρώπων», είπε. «Οι μόνοι άνθρωποι που πανηγυρίζουν αυτό το αποτέλεσμα είναι οι εκατοντάδες λομπίστες από τη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου, εκείνοι των οποίων τα συμφέροντα βασικά λένε ότι δεν μπορούμε να δούμε καμία αλλαγή, δεν μπορούμε να απομακρυνθούμε από τον εθισμό της οικονομίας μας στα ορυκτά καύσιμα», είπε.
