Σε προσωρινή συμφωνία σχετικά με την πρόταση για ενίσχυση του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της ΕΕ, κατέληξαν η πορτογαλική προεδρία του Συμβουλίου και οι εκπρόσωποι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Οι προτεινόμενοι νέοι κανόνες θα επιτρέψουν στην ΕΕ και στα κράτη μέλη να είναι καλύτερα προετοιμασμένες για φυσικές και ανθρωπογενείς καταστροφές και να ανταποκρίνονται ταχύτερα , συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων που επηρεάζουν ταυτόχρονα την πλειονότητα των κρατών μελών. Το κείμενο ορίζει επίσης τη χρηματοδότηση του μηχανισμού πολιτικής προστασίας στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027.
Οι προτεινόμενοι κανόνες θα επιτρέψουν στην Κομισιόν να αντιμετωπίσει τα κενά στον τομέα των μεταφορών και του εφοδιασμού και, σε επείγουσες περιπτώσεις, να αποκτήσει άμεσα ορισμένες πρόσθετες ικανότητες διάσωσης. Αυτές οι ικανότητες της RESCEU, καθώς και αυτές που φιλοξενούνται από τα κράτη μέλη, θα χρηματοδοτηθούν πλήρως από τον προϋπολογισμό της ΕΕ.
Η πρόληψη και η ετοιμότητα θα βελτιωθούν επίσης βάσει του προτεινόμενου κανονισμού. Η Koμισιόν, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, θα καθορίσει και θα αναπτύξει στόχους αντοχής σε καταστροφές της ΕΕ στον τομέα της πολιτικής προστασίας. Αυτοί οι μη δεσμευτικοί στόχοι θα καθοριστούν στις συστάσεις της Κομισιον και θα βασίζονται σε τρέχοντα και μελλοντικά σενάρια, συμπεριλαμβανομένων δεδομένων σχετικά με παρελθόντα γεγονότα και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στους κινδύνους καταστροφών.
Το κείμενο προβλέπει συνολικό ποσό 1 263 εκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο 2021-2027, σύμφωνα με την πολιτική καθοδήγηση που έδωσε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 21 Ιουλίου 2020. Περιλαμβάνει επίσης ποσό έως 2 056 εκατομμύρια ευρώ για την εφαρμογή της πολιτικής προστασίας με σχετικά μέτρα για την αντιμετώπιση του αντίκτυπου της κρίσης Covid-19 που προβλέπεται στο μέσο ανάκαμψης της ΕΕ.
Συνολικά πρόκειται για αύξηση πάνω από τρεις φορές σε σύγκριση με τον προϋπολογισμό 2014-2020 και αντικατοπτρίζει την ενίσχυση της συλλογικής αντίδρασης της ΕΕ σε καταστροφές, συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατης δημιουργίας ενός αποθεματικού δυναμικού (διάσωσης), της ενίσχυσης της ευρωπαϊκής ομάδας πολιτικής προστασίας και των βελτιώσεων στην πρόληψη και την ετοιμότητα για καταστροφές.
Επιπλέον, ο προτεινόμενος κανονισμός καθορίζει το ποσοστό των κονδυλίων που θα διατεθούν για την πρόληψη, την ετοιμότητα και την αντίδραση, παρέχοντας παράλληλα ένα περιθώριο ευελιξίας. Σε περίπτωση επείγουσας ανάγκης, η Κομισιόν θα είναι σε θέση να ανακατανείμει κονδύλια για δράσεις αντίδρασης πέρα από το περιθώριο ευελιξίας. Αυτή η ευέλικτη προσέγγιση θα επιτρέψει στην ΕΕ να αντιδρά καλύτερα στον απρόβλεπτο χαρακτήρα των καταστροφών και να κάνει χρήση των πόρων όπου χρειάζονται περισσότερο.
“Ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας της ΕΕ αποτελεί ουσιαστικό εργαλείο της αλληλεγγύης της ΕΕ. Παρείχε ζωτική υποστήριξη στα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν καταστροφικές πυρκαγιές, σεισμούς και άλλες καταστροφές. Ωστόσο, η πανδημία Covid-19 μας έδειξε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν όταν πολλά κράτη μέλη βρίσκονται σε χρειάζονται ταυτόχρονα υποστήριξη. Οι νέοι κανόνες θα μας επιτρέψουν να είμαστε ακόμη καλύτερα προετοιμασμένοι για παρόμοιες καταστάσεις στο μέλλον”, δήλωσε σχετικά ο Εduardo Cabrita, Υπουργός Εσωτερικών της Πορτογαλίας.
