Νέα ανησυχητική κινητικότητα καταγράφεται τις τελευταίες εβδομάδες στα σύνορα Ουκρανίας – Ρωσίας, με Δυτικούς και Ουκρανούς αξιωματούχους να προειδοποιούν για ρωσικές προετοιμασίες με στόχο σημαντική στρατιωτική επιχείρηση ή ακόμη και εισβολή στην ανατολική Ουκρανία. Αμερικανοί αξιωματούχοι των υπηρεσιών πληροφοριών εκτιμούν ότι η Μόσχα έχει εκπονήσει επιχειρησιακά σχέδια για εισβολή 175.000 ανδρών, με πιθανή ημερομηνία τις αρχές του 2022. Πρόσφατες δορυφορικές εικόνες δείχνουν ενίσχυση των ρωσικών δυνάμεων στα σύνορα, με συγκέντρωση αρμάτων μάχης και πυροβολικού.
Στα χαρτιά η εκεχειρία
Για τους μαχητές στα χαρακώματα και στις δύο πλευρές των συνόρων, όμως, ο πόλεμος στην Ουκρανία ουδέποτε έληξε, παρά την εκεχειρία του 2015. Στην αποκαλούμενη «γραμμή επαφής», που χωρίζει τις αντιμαχόμενες πλευρές, ο ήχος πυροβόλων όπλων συνεχίζει να ακούγεται, όπως και τα περιστασιακά μπαράζ πυροβολικού. Επτά Ουκρανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν από πυρά ελεύθερων σκοπευτών τον Σεπτέμβριο, ενώ 22χρονος Ουκρανός στρατιώτης σκοτώθηκε την περασμένη εβδομάδα, το πρώτο θύμα του Δεκεμβρίου.
Για την ώρα, οι στρατιώτες στην πρώτη γραμμή επιμένουν ότι δεν έχουν ενδείξεις για την απειλούμενη κλιμάκωση, λέγοντας ότι σε σχέση με τις σκληρές μάχες του παρελθόντος η σημερινή κατάσταση θυμίζει εκδρομή. Υστερα από οκτώ χρόνια στα χαρακώματα, όμως, πολλοί συνειδητοποιούν ότι η παρούσα σχετική ηρεμία δεν μπορεί να διαρκέσει για πάντα.
«Ολοκλήρωσα τις πανεπιστημιακές σπουδές μου και ξέρω τι λέω. Συνειδητοποιώ τον κίνδυνο που παρουσιάζει ο ρωσικός στρατός και η πολιτική του Πούτιν. Είμαστε έτοιμοι για το ενδεχόμενο αυτό. Δεν βλέπω φόβο στους άνδρες μου», λέει ο 30χρονος υπολοχαγός του ουκρανικού στρατού Ιβάν Σκουρατόφσκι, που πολεμά από το 2014. Οι ουκρανικές δυνάμεις βρίσκονται στο ύψιστο επίπεδο επιφυλακής, αν και οι εντολές τους είναι να μην απαντούν στις ρωσικές προκλήσεις και να κάνουν χρήση όπλων μόνο για την αυτοπροστασία τους. Στις περιπολίες τους, οι Ουκρανοί αποφεύγουν έτσι να κάνουν χρήση των όπλων τους, προτιμώντας συμβολική επίδειξη ισχύος με βολές οπλοβομβίδων. «Οι άνδρες θυμώνουν με τις διαταγές που δεν μας επιτρέπουν να απαντήσουμε», επισημαίνει ο υπολοχαγός.
Παρότι ο εχθρός βρίσκεται λίγες δεκάδες μέτρα από τις οχυρωμένες ουκρανικές θέσεις, οι Ουκρανοί ομολογούν ότι γνωρίζουν ελάχιστα για τον αντίπαλό τους. Παρ’ όλα αυτά, η περιφρόνηση προς τους Ρώσους είναι εμφανής. «Οι απέναντι ανήκουν στο χαμηλότερο κοινωνικό και μορφωτικό επίπεδο. Είναι όσοι δεν κατάφεραν να βρουν άλλη δουλειά», λέει η ανθυπολοχαγός Τατιάνα Ζαρίτσκαγια, πρώην νηπιαγωγός, η οποία πολεμά εθελοντικά από το 2014.
Ο αντισυνταγματάρχης Ολεξάντρ Τιμοτσούκ, από τη μεριά του, μελετά τον αντίπαλο χάρη σε περισκόπιο πεδίου μάχης. «Τρεις ή τέσσερις φορές τον μήνα, μάλλον την ημέρα πληρωμής των μισθών, το μέρος μετατρέπεται σε ντισκοτέκ», λέει ο αντισυνταγματάρχης.
