“Ρύθμιση που επιτρέπει την δήμευση οχήματος το οποίο χρησιμοποιήθηκε για λαθρεμπορία, πλην όμως ανήκει σε τρίτο που δεν γνώριζε για την τέλεση του αδικήματος και δεν διαθέτει αποτελεσματικό μέσο ένδικης προστασίας, αντιβαίνει στο δίκαιο της Ένωσης”, έκρινε σήμερα το Δικαστήριο της ΕΕ, εξετάζοντας υπόθεση που του παρέπεμψε το Apelativen sad – Plovdiv (εφετείο του Plovdiv, Βουλγαρία).
Αναλυτικά το ΔΕΕ κρίνει ότι “η δήμευση των οργάνων που χρησιμοποιήθηκαν για την τέλεση ποινικού αδικήματος το οποίο τιμωρείται με στερητική της ελευθερίας ποινή διάρκειας άνω του ενός έτους διέπεται από το δίκαιο της Ένωσης, εν προκειμένω δε από την απόφαση-πλαίσιο 2005/212”.
Το ΔΕΕ επισημαίνει ότι “η εν λόγω απόφαση-πλαίσιο έχει εφαρμογή και στην περίπτωση δήμευσης περιουσιακών στοιχείων που ανήκουν σε τρίτους και απαιτεί, μεταξύ άλλων, την προστασία των δικαιωμάτων τους όταν αυτοί είναι καλόπιστοι”.
Το ΔΕΕ τονίζει ότι, “στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το δικαίωμα της ιδιοκτησίας το οποίο κατοχυρώνεται στο άρθρο 17 του Χάρτη” και “το δικαίωμα ιδιοκτησίας είναι δυνατόν να υπόκειται σε περιορισμούς οι οποίοι πρέπει να ανταποκρίνονται πράγματι σε επιδιωκόμενους από την Ένωση σκοπούς γενικού συμφέροντος και να μην συνιστούν δυσανάλογη και ανεπίτρεπτη επέμβαση θίγουσα την ίδια την υπόσταση του ως άνω κατοχυρωμένου δικαιώματος”.
Κατά το ΔΕΕ “ο επιδιωκόμενος από τη βουλγαρική ρύθμιση σκοπός συνίσταται στην παρεμπόδιση της παράνομης εισαγωγής εμπορευμάτων στη χώρα”. “Ωστόσο”, διευκρινίζει το ΔΕΕ, “καθόσον η δήμευση αφορά καλόπιστο τρίτο, ο οποίος δεν γνώριζε ούτε μπορούσε να γνωρίζει ότι το περιουσιακό του στοιχείο χρησιμοποιήθηκε για τη διάπραξη αδικήματος, η δήμευση συνιστά, σε σχέση με τον επιδιωκόμενο σκοπό, δυσανάλογη και ανεπίτρεπτη επέμβαση η οποία θίγει την ίδια την υπόσταση του δικαιώματος ιδιοκτησίας του τρίτου”.
“Η ρύθμιση δεν σέβεται, επομένως, το δικαίωμα ιδιοκτησίας το οποίο κατοχυρώνεται στο άρθρο 17 του Χάρτη”, κρίνει το Δικαστήριο και ως εκ τούτου εκτιμά ότι “η εθνική ρύθμιση η οποία επιτρέπει τη δήμευση οργάνου που χρησιμοποιήθηκε για τη διάπραξη του αδικήματος της διακεκριμένης λαθρεμπορίας, όταν το όργανο ανήκει σε καλόπιστο τρίτο, αντιβαίνει στο δίκαιο της Ένωσης”.
Όσον αφορά το δικαίωμα προσφυγής του ιδιοκτήτη των δημευθέντων περιουσιακών στοιχείων, το ΔΕΕ υπενθυμίζει ότι “η απόφαση-πλαίσιο 2005/212 προβλέπει ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα ώστε να εξασφαλίζουν ότι οι θιγόμενοι από τη δήμευση οργάνων και προϊόντων που προέρχονται από ποινικά αδικήματα έχουν αποτελεσματικά μέσα ένδικης προστασίας για την προάσπιση των δικαιωμάτων τους”.
“Περαιτέρω, το άρθρο 47 του Χάρτη προβλέπει ότι κάθε πρόσωπο του οποίου παραβιάστηκαν τα δικαιώματα και οι ελευθερίες που διασφαλίζονται από το δίκαιο της Ένωσης έχει δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής ενώπιον δικαστηρίου. Εξ αυτού προκύπτει ότι τρίτος του οποίου το περιουσιακό στοιχείο υπόκειται σε δήμευση πρέπει να μπορεί να αμφισβητήσει τη νομιμότητα του συγκεκριμένου μέτρου προκειμένου να ανακτήσει το περιουσιακό στοιχείο όταν η δήμευση δεν είναι δικαιολογημένη”, καταλήγει το ΔΕΕ.
