Πετυχημένη με αυξημένο έργο, με κλείσιμο πάνω από 43 φακέλων, η Ισπανική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ είπε ο Ισπανός Πρωθυπουργός, Πέδρο Σάντσεθ, στον απολογισμό του ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το πρωί της Τετάρτης, στο Στρασβούργο.
Ο Πρωθυπουργός της Ισπανίας είπε ότι η Προεδρία έδωσε έμφαση στην επαναβιομηχάνιση της Ευρώπης, στην ενίσχυση της αυτονομίας της, στο επείγον θέμα της κλιματικής αλλαγής, στον πόλεμο στην Ουκρανία, στο θέμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Δέχτηκε πυρά Ευρωβουλευτών για καταπάτηση του κράτους δικαίου, εξαιτίας της αμνηστίας που προσέφερε σε Καταλανούς αυτονομιστές, προκειμένου να στηρίξουν την επανεκλογή του τον Νοέμβριο, κίνηση που κρίνεται αντισυνταγματική, καθώς παρακάμπτει τη δικαστική εξουσία. Από άλλους Ευρωβουλευτές έγινε δεκτός ως προοδευτική δύναμη στην Ευρώπη που προωθεί την κοινωνική δικαιοσύνη απέναντι στην ακροδεξιά.
Η Πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα, ευχαρίστησε τον Πρωθυπουργό Σάντσεθ για τη στήριξη του στην Ουκρανία και για όσα πέτυχε η Ισπανική Προεδρία, κάνοντας συγκεκριμένη αναφορά στον νόμος για ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης, στον νόμο για τις κρίσιμες πρώτες ύλες και στην πολιτική συμφωνία για ομαδικές αγωγές (anti-SLAPP).
Παίρνοντας τον λόγο, ο Ισπανός Πρωθυπουργός έκανε αναφορά στην επανεκλογή του στις εκλογές του Νοεμβρίου, αναφέροντας ότι η Ευρώπη κέρδισε έναν προοδευτικό σύμμαχο, υπέρμαχο της κοινωνικής δικαιοσύνης.
«Η Προεδρία μας ήταν πετυχημένη», είπε ο Σάντσεθ, σημειώνοντας ότι κατά τη διάρκειά της έκλεισαν 43 φάκελοι, πάνω από τον μέσο όρο.
Σημείωσε ότι οι προτεραιότητες της Προεδρίας περιλάμβαναν την επαναβιομηχάνιση της Ευρώπης, την ενίσχυση της αυτονομίας της, το θέμα της κλιματικής αλλαγής, τον πόλεμο στην Ουκρανία, το ενεργειακό. Προέταξε επίσης τη συνεργασία με άλλες χώρες και συγκεκριμένα με τις χώρες της Λατινικής Αμερικής.
Σημείωσε ότι η Ισπανική Προεδρία έκανε την ΕΕ πρωτοπόρο στους νόμους για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, με πρωταγωνιστικό ρόλο στον τομέα των πράσινων ψηφιακών τεχνολογιών, για την τεχνητή νοημοσύνη, για τον εκσυγχρονισμό της γεωργίας, για τις αλιευτικές συμφωνίες, για νέα εργαλεία οικονομικής ασφάλειας και εξασφάλισης, για ενίσχυση της ενιαίας αγοράς.
Αναφορικά με την οικολογική μετάβαση, είπε ότι αυτή θα οδηγήσει σε ευημερία, ανταγωνιστικότητα και αύξηση του ΑΕΠ, με πάνω από 1 εκ. θέσεις απασχόλησης σε μια δεκαετία, μείωση ενεργειακής εξάρτησης από το εξωτερικό και πιο φτηνό ηλεκτρικό ρεύμα και πιο ανταγωνιστικές επιχειρήσεις, ενώ αναφέρθηκε και στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία.
Έκανε επίσης αναφορά στις βιώσιμες αερομεταφορές, στη βελτίωση της ανακύκλωσης, στον νόμο αποκατάστασης της φύσης και στη σημασία ανάκτησης οικοσυστημάτων που καταστράφηκαν αυτό τον αιώνα στην Ευρώπη. Επεσήμανε ακόμη το κοινό μέτωπο της ΕΕ όσον αφορά την COP28, που ανακοίνωσε την απόφαση για εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων.
Αναφερόμενος σε άλλη προτεραιότητα της Ισπανικής Προεδρίας, την οικονομική και κοινωνική δικαιοσύνη, έκανε αναφορά στους Ισπανούς μετανάστες στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια της δικτατορίας Φράνκο, λέγοντας ότι αυτοί μεταλαμπάδευσαν στην Ισπανία με την κατάρρευση της δικτατορίας το κοινωνικό κράτος που μπορεί να εξασφαλίσει την ευημερία, την αξιοπρέπεια. Μίλησε για την ανάγκη κοινωνικής δικαιοσύνης, και διαμοιρασμού του ευρωπαϊκού πλούτου. «Το κόστος του μετασχηματισμού για το περιβάλλον να μην το πληρώσουν οι πιο ευάλωτοι», είπε.
Για το θέμα της ενέργειας, ανέφερε ότι χρειάζεται περισσότερη διαφάνεια και ενημέρωση στον καταναλωτή ηλεκτρικού ρεύματος και να προστατευτεί ο κόσμος από τυχόν καταχρήσεις των πολυεθνικών ενέργειας.
Σε σχέση με τον κοινωνικό τομέα, αναφέρθηκε στην κάρτα αναπηρίας, σε νέες οδηγίες για διαρθρωτικά προβλήματα, όπως τη βία κατά των γυναικών, το δουλεμπόριο, τη μαστροπεία, ενώ αναφέρθηκε και στην αναθεώρηση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλάνου, που θα συζητηθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αυτή τη βδομάδα. Μίλησε για την ανάγκη συμφωνίας για τους δημοσιονομικούς κανόνες, που θα οδηγήσει σε εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών.
Επιπλέον, αναφέρθηκε στην προτεραιότητα της Προεδρίας για θωράκιση της ΕΕ. «Η Ευρώπη υπέστη εντάσεις, επιθέσεις, ήθελαν να μας διχάσουν, δεν τα κατάφεραν», είπε, σημειώνοντας ότι σήμερα κανείς δεν θέλει να φύγει από την ΕΕ, κανείς δεν χαίρεται για το Brexit και ο κόσμος υποστηρίζει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Αναφέρθηκε στην ανάγκη ενότητας και συντονισμού όσον αφορά τις εξωτερικές προκλήσεις.
«Δεσμεύομαι να δουλέψουμε εντατικά για μια συμφωνία για το άσυλο», πρόσθεσε, με στόχο τον καλύτερο έλεγχο της λαθρομετανάστευσης.
Χαιρέτισε, επίσης την κοινοβουλευτική πρόταση για τροποποίηση των Συνθηκών και κάλεσε την ΕΕ να ανοίξει τις πύλες της για να υποδεχθεί την Ουκρανία, τη Μολδαβία και τα δυτικά Βαλκάνια.
Σημείωσε ότι με την ίδια σαφήνεια που η Ευρώπη στάθηκε δίπλα στην Ουκρανία και απέναντι στον πόλεμο της Ρωσίας, θα πρέπει τώρα η ΕΕ να δράσει ανάλογα στο τι συμβαίνει στο Ισραήλ και στην Παλαιστίνη, «αν θέλουμε να μας σέβονται ως σημαντικό εταίρο διεθνώς και να μας σέβονται οι πολίτες για την υπεράσπιση των ευρωπαϊκών αξιών».
Καταδικάζουμε, είπε, τις επιθέσεις της Χαμάς, ζητούμε ξεκάθαρα την απελευθέρωση των ομήρων, και στηρίζουμε τον αγώνα κατά της τρομοκρατίας. Αναγνωρίζουμε το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα και στην ύπαρξη.
«Την ίδια ώρα, όμως, να πούμε φτάνει, φτάνει πια με τις δολοφονίες αμάχων στη Γάζα», τόνισε. Ζήτησε να σταματήσουν οι βομβαρδισμοί, να κηρυχθεί κατάπαυση πυρός, να φτάσει η βοήθεια στη Γάζα, το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο να γίνει σεβαστό και να βρεθεί λύση διαρκείας, λύση για δύο κράτη, ένα παλαιστινιακό κράτος δίπλα στο ισραηλινό κράτος. «Απαιτείται ενότητα και σε αυτό το θέμα, όπως στην Ουκρανία. Η Ισπανία θα κάνει ότι μπορεί για ενιαίο μέτωπο, με σεβασμό στη διαφορετικότητα», ανέφερε.
Με τη σειρά της, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, είπε ότι η Ισπανική Προεδρία επικεντρώθηκε σε πολλές προτεραιότητες, όπως η ανταγωνιστικότητα, το κλίμα, η μετανάστευση, η τεχνητή νοημοσύνη. Εστίασε, ωστόσο σε τρία κρίσιμα θέματα: την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, την ενέργεια και τη μετανάστευση.
Σημείωσε ότι το Ισραήλ έχει δικαίωμα να κάνει το κατά δύναμη για να μην επαναληφθεί η φρίκη της 7ης Οκτωβρίου, αλλά ταυτόχρονα να κάνει το κατά δύναμη για να προστατεύσει τους αμάχους, παρά το ότι τους χρησιμοποιεί η Χαμάς. Σημείωσε ότι η παύση των εχθροπραξιών επέτρεψε στην ΕΕ να αυξήσει τη βοήθεια προς τη Γάζα, αναφέροντας ότι πραγματοποιήθηκαν 24 πτήσεις με αερογέφυρες με πάνω από 1.000 τόνους βοήθειας, ενώ άλλες 6 πτήσεις προβλέπονται μέχρι το τέλος του μήνα.
«Να αναζητήσουμε την αποκατάσταση μιας λύσης δύο κρατών. Δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη χωρίς πολιτική προοπτική για Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους», είπε η κ. Φον ντερ Λάιεν, και επικεντρώθηκε σε τρεις άξονες.
Ο πρώτος αφορά το τι θα γίνει την επόμενη μέρα και ανέφερε ότι η διπλωματική δράση της ΕΕ θα συνεχιστεί ενόψει μιας μελλοντικής ειρηνευτικής διάσκεψης διεθνούς χαρακτήρα. Ο δεύτερος άξονας, είπε, αφορά την ανάγκη επιβολής κυρώσεων στους Ισραηλινούς εποίκους που εμπλέκονται με επιθέσεις στη Δυτική Όχθη, καθώς αυτή η βία, σημείωσε, δεν έχει καμία σχέση με τον αγώνα κατά της Χαμάς. Ο τρίτος άξονας στον οποίο αναφέρθηκε είναι η ανάγκη να αποφευχθεί μια ανάφλεξη στην περιοχή. «Να συνεχίσουμε να δουλεύουμε με όλους τους διεθνείς εταίρους για να περιορίσουμε τη βία και να υπάρξουν προοπτικές να τελειώσει ο πόλεμος», είπε.
Αναφορικά με την ενέργεια, η Πρόεδρος της Επιτροπής είπε ότι όταν ξέσπασε ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας η εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο ανερχόταν στο 50%. «Τα καταφέραμε παρά τα προβλήματα, απεξαρτηθήκαμε από τα ρωσικά καύσιμα σε χρόνο ρεκόρ», είπε, σημειώνοντας ότι σήμερα οι εισαγωγές από τη Ρωσία είναι κάτω από 10%.
Επεσήμανε ότι η ΕΕ ενώθηκε και δημιούργησε κοινή πλατφόρμα αγορών, σημειώνοντας ότι σήμερα αγοράζονται 52 δισ. κυβικά λίτρα από κοινού, έχουν υποδεκαπλασιαστεί οι τιμές, το 93% των δεξαμενών είναι γεμάτες και «έχει παρέλθει οριστικά ο χρόνος που μπορούσε να μας εκβιάζει η Ρωσία με το ρωσικό φυσικό αέριο».
Σημείωσε, επίσης, ότι έχουμε επενδύσει μαζικά στις ΑΠΕ και σήμερα παράγεται περισσότερο ρεύμα από την αιολική και ηλιακή ενέργεια στην Ευρώπη παρά από ορυκτά καύσιμα, ενώ ανέφερε ότι θα συζητηθεί και το θέμα της μεταρρύθμισης της αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος που είναι σημαντική για να δουν στα τιμολόγια οι πολίτες την αλλαγή στις τιμές.
Σε διεθνές επίπεδο, σημείωσε την ιστορική σημασία της απόφασης της COP28 για απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, στην οποία σημείωσε ότι οι προτάσεις της Ευρώπης περιλήφθηκαν στην τελική διακήρυξη.
Όσον αφορά το τρίτο θέμα, τη μετανάστευση, σημείωσε τη συνεχή αύξηση των πιέσεων στα εξωτερικά σύνορα, όχι μόνο στη Μεσόγειο και τα Βαλκάνια, αλλά και στη Φινλανδία και τον Ατλαντικό. Μίλησε για «αδίστακτες υβριδικές επιθέσεις που οργάνωσε η Ρωσία», και αναφέρθηκε σε ευρωπαϊκή πρόκληση και επομένως σε ανάγκη για ευρωπαϊκή λύση.
Η Πρόεδρος της Κομισιόν αναφέρθηκε σε τέσσερις άξονες για το μεταναστευτικό. Είπε ότι ενισχύθηκαν τα εξωτερικά σύνορα σε Βουλγαρία, Ρουμανία, Φινλανδία με αυξημένη παρουσία της Frontex. Επιπλέον, ανέφερε ότι γίνεται καταπολέμηση των διακινητών, με συμμετοχή σχεδόν 60 χωρών σε διεθνή συνδιάσκεψη για τη δημιουργία παγκόσμιου συνασπισμού για το λαθρεμπόριο και τη διακίνηση.
«Για να αντιμετωπίσουμε το φαινόμενο αυτό, που αφορά ένα διεθνές οργανωμένο έγκλημα, χρειάζεται διεθνής οργανωμένη απάντηση», είπε. Σημείωσε ότι έχουμε υποχρέωση να στηρίξουμε αυτούς που έχουν δικαίωμα προστασίας, αλλά «εμείς αποφασίζουμε ποιος θα εισέλθει και υπό ποιες συνθήκες, όχι οι διακινητές». Γι’ αυτό, είπε, προτείνουμε να επικαιροποιηθεί η νομοθεσία κατά της διακίνησης.
Το τρίτο θέμα αφορά τις επιστροφές, για τις οποίες είπε ότι δημιουργήθηκε ένας οδικός χάρτης με 7 χώρες προτεραιότητας. Το τέταρτο αφορά μια συνολική εταιρική σχέση, που θα διασφαλίσει μια νέα ισορροπία με χώρες πέρα από τα σύνορα.
Σημείωσε ότι η μετανάστευση είναι τμήμα μιας μεγαλύτερης εικόνας, και υπογράμμισε την ανάγκη για επενδύσεις στην οικονομία, ανταλλαγές ανθρώπων, δημιουργία θέσεων απασχόλησης, και αντιμετώπιση των προβλημάτων που οδηγούν στη μετανάστευση.
Ανέφερε ότι σε ό,τι αφορά την Τυνησία μειώθηκαν οι ροές, ενώ γίνονται προσπάθειες για συμφωνία και με την Αίγυπτο και με άλλες χώρες.
Επίσης αναφέρθηκε στο νέο σύμφωνο μετανάστευσης και ασύλουτης ΕΕ και ευχαρίστησε την Ισπανική Προεδρία και το Ευρωκοινοβούλιο που βοήθησαν να βρεθεί κοινός παρονομαστής.
