Το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών ενέκρινε χθες Τρίτη την πρόταση του Γενικού Γραμματέα Αντόνιο Γκουτέρες να διοριστεί ο Βούλγαρος διπλωμάτης Νικολάι Μλαντένοφ νέος ειδικός επιτετραμμένος στη Λιβύη και ο Νορβηγός διπλωμάτης Τορ Βένεσλαντ να τον διαδεχθεί στον ρόλο του ειδικού επιτετραμμένου στη Μέση Ανατολή, ανέφεραν διπλωματικές πηγές.
Ο Μλαντένοφ θα αντικαταστήσει τον Γασάν Σαλάμε, ο οποίος υπέβαλε την παραίτησή του τον Μάρτιο, δηλώνοντας πως αδυνατούσε να αντεπεξέλθει στο στρες.
Ο Βένεσλαντ θα διαδεχθεί τον Μλαντένοφ, ο οποίος πέρασε τα τελευταία πέντε χρόνια στη θέση του μεσολαβητή του ΟΗΕ μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων.
Οι διορισμοί τερματίζουν τους πολύμηνους διαξιφισμούς μεταξύ χωρών μελών του ΣΑ, τους οποίους πυροδότησε η προσπάθεια των ΗΠΑ να κατανεμηθεί σε δύο θέσεις ο ρόλος του ειδικού επιτετραμμένου στη Λιβύη, με κάποιο πρόσωπο να αναλαμβάνει τη διοίκηση της αποστολής του ΟΗΕ στη χώρα κι ένα δεύτερο να επικεντρώνεται στη μεσολάβηση για την επίλυση της σύγκρουσης.
Το Συμβούλιο δέχθηκε την πρόταση της Ουάσινγκτον τον Σεπτέμβριο, όμως Ρωσία και Κίνα απείχαν.
Στη Λιβύη, όπου επικράτησε χάος μετά την ανατροπή του Μουάμαρ Καντάφι το 2011, έπειτα από μια εξέγερση που υποστηρίχθηκε από το NATO, τα δύο βασικά αντίπαλα μέρη στον συνεχιζόμενο πόλεμο, η διεθνώς αναγνωρισμένη Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (ΚΕΣ) και ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός (ΛΕΣ) του Χαλίφα Χάφταρ, συμφώνησαν τον Οκτώβριο να κηρυχθεί κατάπαυση του πυρός.
Σε ανακοίνωση του ΣΑ που δόθηκε στη δημοσιότητα χθες, τα κράτη μέλη υπογράμμισαν ότι έχει μεγάλη σημασία να υπάρξει “αξιόπιστος και αποτελεσματικός Μηχανισμός Επιτήρησης της Εκεχειρίας στη Λιβύη” και σημειώνουν πως αναμένουν “την έκθεση του ΓΓ που θα παρουσιάζει προτάσεις” για τη δημιουργία του.
Η έκθεση αναμένεται να διανεμηθεί από τον Γκουτέρες στα κράτη μέλη στα τέλη του μήνα.
Ακόμη, επανέλαβαν την προτροπή τους να αποσυρθούν όλοι οι ξένοι μαχητές και οι μισθοφόροι από τη Λιβύη. Το κείμενο προσυπέγραψε η Ρωσία, η οποία έχει κατηγορηθεί πως επιτρέπει να αναπτύσσονται -αν δεν στέλνει η ίδια- μισθοφόροι του ιδιωτικού ομίλου Wagner στη Λιβύη.
Στις αρχές του Δεκεμβρίου, η υπηρεσιακή ειδική επιτετραμμένη του ΟΗΕ στη Λιβύη, η Αμερικανίδα διπλωμάτισσα Στέφανι Ουίλιαμς, υπολόγιζε πως 20.000 “ξένοι μαχητές ή/και μισθοφόροι” συνεχίζουν να βρίσκονται στη Λιβύη, σε “δέκα βάσεις”, που ελέγχουν “εξ ολοκλήρου ή εν μέρει”.
Ως προς τον μηχανισμό επιτήρησης της εκεχειρίας υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, οι Ευρωπαίοι θέλουν να είναι όσο πιο ισχυρός είναι εφικτό, να περιλαμβάνει πιθανόν στρατιωτική παρουσία στο πεδίο, ενώ η γραμματεία τάσσεται μάλλον υπέρ μιας εμπλοκής a minima, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές που μίλησαν υπό τον όρο να μην κατονομαστούν.
Επί του παρόντος, ο ΟΗΕ δεν διαθέτει παρά μόνο μια μικρή πολιτική αποστολή περίπου 230 στελεχών στη Λιβύη.
Ο μηχανισμός πρέπει να μπορεί να εποπτεύει την τήρηση της εκεχειρίας, όπως και την αποχώρηση των μισθοφόρων και των ξένων δυνάμεων, κρίνουν οι Ευρωπαίοι, που εναντιώνονται στην προοπτική αυτές οι τελευταίες να παραμείνουν σε ρόλο “στρατιωτικών συμβούλων” της μιας ή της άλλης πλευράς.
Ο Τορ Βένεσλαντ, ο οποίος θα αναλάβει νέος ειδικός επιτετραμμένος του ΟΗΕ στη Μέση Ανατολή, ήταν ως τώρα ειδικός απεσταλμένος της Κυβέρνησης της Νορβηγίας για το Μεσανατολικό.
