Η έναρξη της συνόδου θα είναι πανηγυρική καθώς θα υπάρξει ανταλλαγή απόψεων με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες και στη συνέχεια ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα συνδεθεί μέσω βίντεο.
Οι συμφωνημένες παραδόσεις πυρομαχικών στην Ουκρανία θα αποτελέσουν βασικό θέμα στη σύνοδο κορυφής. Ο ουκρανικός στρατός αρχίζει να ξεμένει από πυρομαχικά και για να μπορέσει η χώρα να αμυνθεί ενάντια στους Ρώσους εισβολείς, η ΕΕ θέλει να να διαθέσει στο Κίεβο εκατομμύριο οβίδες πυροβολικού τους επόμενους 12 μήνες.
Τα πυρομαχικά αυτά θα πρέπει να δοθούν από τα αποθέματα των χωρών μελών ή να αγοραστούν σε μαζικές παραγγελίες, στις χαμηλότερες δυνατές τιμές. Η ΕΕ θέλει να παράσχει δύο δισεκατομμύρια ευρώ από το «Ταμείο για την ειρήνη» για την προμήθεια πυρομαχικών.
Διαφωνίες για την ηλεκτροκίνηση
Στο Ουκρανικό δεν αναμένονται διαφωνίες, όσο και αν ο συνεχιζόμενος πόλεμος κοστίζει πολύ στην ευρωπαϊκή οικονομία. Οι διαφωνίες είναι αλλού και συνδέονται με τα θέματα της διακοπής λειτουργίας της μηχανής εσωτερικής καύσης από το 2035 και την πυρηνική ενέργεια.
Η κύρια πολιτική της Ένωσης για την επιτάχυνση της στροφής της Ευρώπης προς την ηλεκτροκίνηση έχει τεθεί τέθηκε σε αναμονή, λόγω των αντιρρήσεων που εξέθεσε η Γερμανία.
Το Βερολίνο έχει ζητήσει διαβεβαιώσεις ότι θα επιτραπούν οι πωλήσεις νέων αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης μετά το 2035 εφόσον αυτά λειτουργούν με καύσιμα ουδέτερα σε CO2, όπως για παράδειγμα, τα συνθετικά .
Η γερμανική παρέμβαση εξέπληξε τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, καθώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη της ΕΕ είχαν συμφωνήσει ότι από το 2035, μόνο τα αυτοκίνητα που δεν θα εκπέμπουν πλέον CO2 θα ταξινομούνται στην ΕΕ.
Η Τσεχική Δημοκρατία, η οποία διαθέτει επίσης σημαντική αυτοκινητοβιομηχανία, έχει επίσης αναζητήσει εξαιρέσεις για τα συνθετικά καύσιμα σε αντάλλαγμα για την υποστήριξή της στην κατάργηση των κινητήρων εσωτερικής καύσης.
Άλλοι πολέμιοι της απαγόρευσης των αυτοκινήτων με θερμικούς κινητήρες περιλαμβάνουν την Ιταλία και την Πολωνία. Από τη στιγμή που η Γερμανία σηματοδότησε την αντίθεσή της, ένας αυξανόμενος αριθμός χωρών στο μπλοκ των 27 μελών τάχθηκε στο πλευρό του Βερολίνου,όπως τουλάχιστον δηλώνουν αξιωματούχοι της ΕΕ.
Εδώ και μέρες αναζητείται συμβιβασμός, αλλά μέχρι στιγμής μάταια. Στις Βρυξέλλες και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, οι άνθρωποι είναι έκπληκτοι, ενοχλημένοι ή εξοργισμένοι με την γερμανική στάση.
Μεταρρύθμιση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας
Μετά τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία, οι αυξανόμενες τιμές του φυσικού αερίου οδήγησαν στην αύξηση και του κόστους του ηλεκτρισμού.
Το λεγόμενο σύστημα παραγγελιών διασφαλίζει ότι οι ακριβοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με αέριο χρησιμοποιούνται μόνο όταν χρειάζονται πραγματικά – αλλά στη συνέχεια καθορίζει και την τιμή για ολόκληρη την αγορά. Το ίδιο και για την ηλεκτρική ενέργεια από ηλιακούς ή αιολικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, η οποία στην πραγματικότητα θα ήταν σημαντικά φθηνότερη.
Πολλές χώρες της ΕΕ, ιδίως στο Νότο, θα προτιμούσαν επομένως να τερματίσουν τη σύζευξη των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου. Αλλά η Επιτροπή της ΕΕ δεν θέλει να πάει τόσο μακριά. Δεν γίνεται πλέον λόγος για επανάσταση, αντίθετα, οι μακροπρόθεσμες συμβάσεις προμηθειών έχουν σκοπό να διατηρήσουν τις τιμές σταθερές μακροπρόθεσμα.
Επιπλέον, η Επιτροπή θέλει να επιτρέψει στις χώρες της ΕΕ να προωθήσουν πιο γενναιόδωρα την παραγωγή φθηνής ενέργειας: Επενδύσεις στην πράσινη ηλεκτρική ενέργεια, για παράδειγμα, αλλά και στην πυρηνική ενέργεια. Αυτό μάλλον δεν είναι αρκετό για χώρες όπως η Πορτογαλία ή η Ισπανία. Άλλοι, όπως η Γερμανία, η Φινλανδία ή η Ολλανδία, προειδοποιούν για τα μειονεκτήματα και απαιτούν πρώτα να εξεταστούν διεξοδικά οι πιθανές συνέπειες αυτής της μεταρρύθμισης.
Ως προς το θέμα της μεταρρύθμισης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να υπογραμμίσει την ανάγκη επιτάχυνσης των επενδύσεων στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας Βορρά-Νότου και Δυτικών Βαλκανίων – γι΄αυτό το ζήτημα η ελληνική πλευρά έχει καταθέσει σχετική πρόταση στα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Το πρόβλημα με την πυρηνική ενέργεια
Στη σύνοδο θα τεθεί και πάλι, το ερώτημα εάν η πυρηνική ενέργεια χαρακτηρίζεται ως καθαρή και φιλική προς το κλίμα ή όχι. Με τον λεγόμενο «Νόμο για το Καθαρό Μηδενικό Βιομηχανικό Νόμο», η ΕΕ θέλει να εξαρτηθεί λιγότερο από προμηθευτές από το εξωτερικό, όπως η Κίνα, για σημαντικές πράσινες τεχνολογίες.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι βιομηχανίες θα πρέπει να ενισχυθούν γενναιόδωρα με κρατικά χρήματα, επίσης για να μην μεταναστεύσουν εταιρείες στις ΗΠΑ, όπου η κυβέρνηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν τις δελεάζει με επιδοτήσεις δισεκατομμυρίων.
Οι επιλέξιμες για στήριξη βιομηχανίες περιλαμβάνουν το καθαρό υδρογόνο, αποθήκευση CO2, συνθετικά καύσιμα και: μίνι-πυρηνικούς αντιδραστήρες – κατόπιν ρητού αιτήματος της Γαλλίας, η οποία αξιώνει ακόμη μεγαλύτερη υποστήριξη για τα πυρηνικά της σχέδια.
Η Γερμανία και η Αυστρία, από την άλλη πλευρά, θέλουν να εμποδίσουν την πυρηνική ενέργεια να θεωρείται πράσινη. Τι θα αποφασιστεί σε αυτή τη σύνοδο κορυφής, μένει να το δούμε…
Μιχάλης Ψύλος • [email protected]
