O Ρώσος εκτελεστής Βάντιμ Κρασίκοφ πήρε το ποδήλατό του και ακολούθησε τον στόχο του μέσα σε μία κατάμεστη παιδική χαρά, σε δημοφιλές θερινό θέρετρο της Γερμανίας. Τράβηξε το πιστόλι από ένα σακίδιο και τον πυροβόλησε στην πλάτη, αφήνοντας το θύμα του, πρώην ηγέτη των ανταρτών της Τσετσενίας, σωριασμένο στο έδαφος. Κατέβηκε από το ποδήλατό του και τον πυροβόλησε, ήρεμα, δύο φορές στο κεφάλι για να βεβαιωθεί ότι είναι νεκρός. Όλα αυτά μπροστά σε παιδιά και γονείς, σύμφωνα με μαρτυρίες που επικαλείται η Wall Street Journal στο αποκλειστικό ρεπορτάζ της.
Ο δολοφόνος ανέβηκε στο ποδήλατό του και απομακρύνθηκε με ταχύτητα. Σταμάτησε στον κοντινό ποταμό Spree, άλλαξε τα ρούχα του και έβγαλε την περούκα. Πέταξε τη μεταμφίεση, το ποδήλατο, το πιστόλι και τον σιγαστήρα του στο ποτάμι. Στη συνέχεια, ξύρισε μέρος της γενειάδας του με ένα ηλεκτρικό ξυράφι. Δεν ήξερε ωστόσο πως δύο περαστικοί τον ακολουθούσαν και είχαν καλέσει την αστυνομία. Λίγα λεπτά αργότερα, συνελήφθη καθώς προσπαθούσε να διαφύγει με ένα ηλεκτρικό σκούτερ. Η αστυνομία ανέσυρε τα πεταμένα αντικείμενα, τα οποία έφεραν τα δακτυλικά του αποτυπώματα και στοιχεία DNA.
Οι Γερμανοί εισαγγελείς είχαν τον άνθρωπο τους, αλλά για δύο χρόνια δεν μπορούσαν να αποδείξουν ποιος ήταν.
Ο Κρασίκοφ, 58 ετών σήμερα, είπε στις αρχές ότι ονομαζόταν Βάντιμ Σοκόλοφ και πως ήταν ένας τουρίστας που δεν είχε καμία σχέση με τη ρωσική κυβέρνηση. Είχε ρωσικό διαβατήριο που τον αναγνώριζε ως Σοκόλοφ. Είπε στους ανακριτές ότι βρισκόταν στο Βερολίνο για να επισκεφτεί την ερωμένη του, μια παντρεμένη γυναίκα. Η ρωσική πρεσβεία στο Βερολίνο διαβεβαίωνε ότι ήταν ο Βάντιμ Σοκόλοφ και όχι ο Βάντιμ Κρασίκοφ.
Η καταδίκη
Η καταδίκη από το γερμανικό δικαστήριο ήρθε χάρη στις μαρτυρίες των Γερμανών ανυποψίαστων πολιτών που ήταν μπροστά στη δολοφονία του Ζεμλικαν Κανγκοσβίλι, το 2019- ενός ανθρώπου που η Μόσχα υποστηρίζει ότι ηγήθηκε επίθεσης το 2004 στη Ρωσία. Το έγκλημα κρίθηκε από το γερμανικό δικαστήριο ως ένα «σκοπίμως βάναυσο μήνυμα της Ρωσίας προς τους εχθρούς της στο εξωτερικό». Ποιο ήταν αυτό; «Ακόμα κι αν αναζητήσετε καταφύγιο στη Δύση, θα σας κυνηγήσουμε».
Λίγο πριν από την ετυμηγορία του 2021, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν διέταξε τον κορυφαίο σύμβουλό του για θέματα ασφαλείας, Νικολάι Πατρούσεφ, να διερευνήσει μια ανταλλαγή κρατουμένων για την απελευθέρωση του Κρασίκοφ, όπως δήλωσε στη WSJ πρώην Ευρωπαίος αξιωματούχος, o οποίος διατηρεί διασυνδέσεις με υψηλόβαθμα στελέχη της ρωσικής κυβέρνησης. Η κίνηση αυτή υπογραμμίζει την υψηλή αξία που δίνει στον Κρασίκοφ ο Πούτιν, πρώην αξιωματικός της KGB που αργότερα ηγήθηκε τη διάδοχη υπηρεσία, FSB.
Οι προσπάθειες της Μόσχας για ανταλλαγή
Η Μόσχα έκτοτε έθιξε επανειλημμένα την υπόθεση του Κρασίκοφ στις διαπραγματεύσεις για την ανταλλαγή κρατουμένων, σύμφωνα με δυτικούς αξιωματούχους. Οι αξιωματούχοι δήλωσαν στην αμερικανική εφημερίδα ότι ο Κρασίκοφ παραμένει κεντρικό πρόσωπο και στις προσπάθειες των ΗΠΑ να κερδίσουν την απελευθέρωση ανθρώπων που κρατούνται από τη Ρωσία, μεταξύ των οποίων ο βετεράνος πεζοναύτης των ΗΠΑ, Πολ Γουίλαν και και ο δημοσιογράφος της Wall Street Journal, Έβαν Γκέρσκοβιτς.
Ο 31χρονος Γκέρσκοβιτς συνελήφθη στις 29 Μαρτίου από την FSB ενώ βρισκόταν σε ρεπορτάζ. Κρατείται με την κατηγορία της κατασκοπείας, την οποία ο ίδιος, η WSJ και αξιωματούχοι των ΗΠΑ αρνούνται.
Ανώτατος αξιωματούχος της Δύσης που εμπλέκεται στη διπλωματία των ομήρων με τη Ρωσία είπε ότι ο Πούτιν ενδιαφέρεται να συναλλάσσεται μόνο για τον Κρασίκοφ. Ο Πούτιν έχει ζητήσει την επιστροφή και άλλων πρακτόρων που συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια μυστικών επιχειρήσεων στο εξωτερικό. Το 2004, ευχαρίστησε τον Εμίρη του Κατάρ για την επιστροφή δύο ανδρών που καταδικάστηκαν εκεί για τοποθέτηση παγιδευμένου αυτοκινήτου που σκότωσε δραπέτη ηγέτη των ανταρτών Τσετσένων. Η Ρωσία αρνήθηκε την ευθύνη για τη δολοφονία. Αλλά η επιμονή για τον Κρασίκοφ δεν έχει προηγούμενο.
Αξιωματούχοι σε πολλές χώρες δήλωσαν ότι είναι δυνατή μια πολυμερής συμφωνία για την ανταλλαγή Ρώσων κρατουμένων με Δυτικούς πολίτες αλλά και φυλακισμένους Ρώσους αντιφρονούντες όπως ο Αλεξέι Ναβάλνι.
Άγνωστη η στάση της Γερμανίας – Σοβαρά τα νομικά εμπόδια
Ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, είπε δημοσίως τον Ιούλιο ότι εξετάζεται σοβαρά η επιδίωξη ανταλλαγής κρατουμένων με τον Γκέρσκοβιτς, αλλά δεν έδωσε λεπτομέρειες. Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Ριάμπκοφ, δήλωσε τον Απρίλιο ότι η Ρωσία θα σκεφτόταν μια ανταλλαγή μόνο μετά την τελική ετυμηγορία στην υπόθεση Γκερσκόβιτς. Το Βερολίνο δεν έχει πει εάν θα εξετάσει το ενδεχόμενο ανταλλαγής του Κρασίκοφ. Μια τέτοια ανταλλαγή θα μπορούσε να αντιμετωπίσει εμπόδια στη Γερμανία, όπου οι κρατικοί εισαγγελείς εξέδωσαν νομική γνώμη πέρυσι, σύμφωνα με την οποία ένας καταδικασμένος δολοφόνος δεν μπορεί να ανταλλάσσεται.
Οποιεσδήποτε συνομιλίες με τη συμμετοχή του Κρασίκοφ θα ήταν ευαίσθητες και απρόβλεπτες, δήλωσαν στη WSJ δυτικοί αξιωματούχοι, δεδομένης της σοβαρότητας του εγκλήματός του. Το γερμανικό δικαστήριο έκρινε ότι το ρωσικό κράτος διέταξε τη δολοφονία, η οποία έγινε το μεσημέρι σε πάρκο κοντά στο γραφείο της γερμανίδας καγκελαρίου.
