Σοβαρές ανησυχίες εκφράζει σε επίσημη δήλωσή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μετά την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Πολωνίας, με την οποία αμφισβητείται η υπεροχή του ευρωπαϊκού δικαίου και η σχετική απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) να απορρίψει αίτημα της Πολωνίας για αναστολή της διάταξης του ΔΕΕ κατά της υπόσκαψης της ανεξαρτησίας της πολωνικής δικαιοσύνης.
Η Κομισιόν επαναδιατυπώνει την αρχή πως το δίκαιο της ΕΕ υπερισχύει του εθνικού δικαίου, που περιλαμβάνει και τις συνταγματικές διατάξεις, τονίζει πως οι αποφάσεις του ΔΕΕ είναι δεσμευτικές και σημειώνει πως «δεν θα διστάσει να κάνει χρήση των εξουσιών, που της παρέχουν οι συνθήκες».
Στην επίσημη δήλωση, η Κομισιόν σημειώνει πως η «προφορική παρουσίαση της απόφασης του πολωνικού Συνταγματικού Δικαστηρίου εγείρει σοβαρές ανησυχίες όσον αφορά την υπεροχή του δικαίου της ΕΕ και την εξουσία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Η Επιτροπή, συνεχίζει η δήλωση «στηρίζει και επιβεβαιώνει τις θεμελιώδεις αρχές της έννομης τάξης της Ένωσης», και συγκεκριμένα ότι:
– «το δίκαιο της ΕΕ υπερισχύει του εθνικού δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των συνταγματικών διατάξεων» και πως
– «όλες οι αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι δεσμευτικές για τις αρχές όλων των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών δικαστηρίων».
Η Κομισιόν αναφέρει πως η απόφαση του πολωνικού Συνταγματικού Δικαστηρίου θα αναλυθεί λεπτομερώς και θα ληφθούν αποφάσεις για τα επόμενα βήματα.
«Η Επιτροπή δεν θα διστάσει να κάνει χρήση των εξουσιών που της παρέχουν οι Συνθήκες, για τη διασφάλιση της ενιαίας εφαρμογής και της ακεραιότητας του ενωσιακού δικαίου» τονίζεται.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι κοινότητα αξιών και δικαίου, κάτι το οποίο πρέπει να τηρείται σε όλα τα κράτη μέλη. Τα δικαιώματα των Ευρωπαίων δυνάμει των Συνθηκών πρέπει να προστατεύονται, ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση» υπογραμμίζεται στη δήλωση.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «έχει καθήκον να διαφυλάσσει την ορθή λειτουργία της έννομης τάξης της Ένωσης και θα συνεχίσει να τη διασφαλίζει» καταλήγει το κείμενο.
Είχε προηγηθεί η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης την Τετάρτη, το οποίο απορρίπτει αίτημα της Πολωνίας για ανάκληση διάταξης του ΔΕΕ, ημερομηνίας 14 Ιουλίου 2021, με την οποία το Δικαστήριο απαιτεί την «άμεση αναστολή της εφαρμογής των εθνικών διατάξεων, μεταξύ άλλων, για τις αρμοδιότητες του πειθαρχικού τμήματος του Ανωτάτου Δικαστηρίου».
Με τη διάταξη της 14ης Ιουλίου, το δικαστήριο είχε αποδεχτεί την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων της Επιτροπής μέχρι να εκδοθεί οριστική απόφαση στην υπόθεση. Η Πολωνία ζήτησε την ανάκληση της διάταξης υπό το πρίσμα της απόφασης του πολωνικού Συνταγματικού Δικαστηρίου πως η διάταξη της 14ης Ιουλίου είναι αντίθετη με την συνταγματική τάξη στην Πολωνία.
Τα ασφαλιστικά μέτρα τα οποία είχε ζητήσει η Επιτροπή αφορούσαν την αναστολή εθνικών διατάξεων μέχρι την ολοκλήρωση της εξέτασης της προσφυγής λόγω παραβάσεως που κατατέθηκε στο ΔΕΕ από την Επιτροπή την 1η Απριλίου 2021.10.8
Στο πλαίσιο της προσφυγής λόγω παραβάσεως, η Επιτροπή θεωρεί πως ο τροποποιητικός νόμος της πολωνικής νομοθεσίας για τη λειτουργία του Ανωτάτου Δικαστηρίου της χώρας που τέθηκε σε ισχύ στις 14 Φεβρουαρίου 2020 παραβιάζει το δίκαιο της ΕΕ.
Ειδικότερα, όπως εξηγεί στη διάταξη που εκδόθηκε την Τετάρτη το ΔΕΕ, η Επιτροπή θεωρεί πως «ο τροποποιητικός νόμος απαγορεύει σε όλα τα εθνικά δικαστήρια να ελέγχουν την πλήρωση των απαιτήσεων του ενωσιακού δικαίου περί ανεξάρτητου και αμερόληπτου δικαστηρίου, που έχει προηγουμένως συσταθεί νομίμως».
Επιπλέον, προστίθεται, θεωρεί πως «είναι αντίθετες με το δίκαιο της Ένωσης τόσο οι διατάξεις, που απονέμουν αποκλειστική αρμοδιότητα στο τμήμα εκτάκτου ελέγχου και δημόσιων υποθέσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου να εξετάζει αιτιάσεις και νομικά ζητήματα σχετικά με την έλλειψη ανεξαρτησίας των δικαστών όσο και οι διατάξεις, που επιτρέπουν να χαρακτηριστεί ως πειθαρχική παράβαση ο έλεγχος της πλήρωσης των απαιτήσεων του ενωσιακού δικαίου περί ανεξάρτητου και αμερόληπτου δικαστηρίου, που έχει προηγουμένως συσταθεί νομίμως».
Επίσης, αναφέρεται πως η Κομισιόν θεωρεί πως «η Πολωνία παραβιάζει το ενωσιακό δίκαιο, αναθέτοντας στο πειθαρχικό τμήμα του Ανωτάτου Δικαστηρίου, του οποίου η ανεξαρτησία και αμεροληψία δεν είναι εγγυημένες, την εξουσία εκδίκασης υποθέσεων που επηρεάζουν άμεσα το καθεστώς και την άσκηση του λειτουργήματος των δικαστών και των βοηθών δικαστών (όπως οι σχετικές με τη χορήγηση έγκρισης για την άσκηση ποινικής δίωξης κατά δικαστών και βοηθών δικαστών ή για τη σύλληψή τους, οι υποθέσεις εργατικού και κοινωνικοασφαλιστικού δικαίου που αφορούν δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου και οι υποθέσεις που αφορούν τη συνταξιοδότηση δικαστών του Ανωτάτου Δικαστηρίου)».
Όπως προστίθεται, θεωρείται πως «οι επίμαχες εθνικές διατάξεις προσβάλλουν το δικαίωμα στον σεβασμό της ιδιωτικής ζωής και το δικαίωμα στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα».
