Η Μόσχα ήλπιζε σε ένα λαμπρό φόρουμ με 22 Άραβες ηγέτες, για να δείξει ότι «δεν είναι απομονωμένη». Αντ’ αυτού, ο Βλαντίμιρ Πούτιν αναγκάστηκε να αναβάλει τη Σύνοδο, η οποια και έπεσε θύμα μιας νέας γεωπολιτικής πραγματικότητας όπου ο Ντόναλντ Τραμπ παίζει ξανά τον ρόλο του ρυθμιστή στη Μέση Ανατολή.
«Απλώς δεν υπήρχαν αρκετοί Άραβες ηγέτες που να πουν “ναι”». Με αυτή τη φράση περιέγραψε αξιωματούχος στο Bloomberg τον λόγο που ανάγκασε τον Ρώσο πρόεδρο να ακυρώσει την πρώτη Ρωσοαραβική Σύνοδο Κορυφής, που επρόκειτο να πραγματοποιηθεί στη Μόσχα στις 15 Οκτωβρίου.
Η Σύνοδος, την οποία το Κρεμλίνο προόριζε να πλασάρει ως κορυφαίο διπλωματικό γεγονός του έτους, είχε στόχο να δείξει ότι η Ρωσία παραμένει παγκόσμιος παίκτης με ισχυρή επιρροή στον Αραβικό κόσμο – και μάλιστα σε μια στιγμή που οι ΗΠΑ επιχειρούν να κεφαλαιοποιήσουν τη συμφωνία ειρήνης για τη Γάζα.
Όμως, την Πέμπτη το βράδυ, το Κρεμλίνο ανακοίνωσε επίσημα την αναβολή της, επικαλούμενο «την αδυναμία των ηγετών να ταξιδέψουν στη Μόσχα ενόσω εφαρμόζεται το σχέδιο Τραμπ».
Το σχέδιο Τραμπ αλλάζει τα δεδομένα
«Θα εξαρτηθεί από το πώς εξελίσσεται η κατάσταση στο πλαίσιο εφαρμογής του σχεδίου Τραμπ», σχολίασε ο σύμβουλος του Πούτιν, Γιούρι Ουσάκοφ.
Η φράση του είναι αποκαλυπτική: η καθυστέρηση της ρωσικής πρωτοβουλίας φανερώνει ότι μεγάλο μέρος του αραβικού κόσμου στρέφεται πλέον προς τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος εμφανίζεται –προς το παρόν– ως ο μόνος που πέτυχε να φέρει Ισραήλ και Χαμάς στο ίδιο τραπέζι.
«Θα ήταν χρήσιμο για τον Πούτιν να δείξει πως η Ρωσία δεν είναι απομονωμένη και έχει ισχυρούς φίλους», σχολίασε ο Αλεξάντρ Γκαμπούεφ, διευθυντής του Carnegie Russia Eurasia Center. «Αλλά οι Άραβες ηγέτες αυτή τη στιγμή έχουν άλλες προτεραιότητες».
Οι απουσίες που «έκαψαν» το φόρουμ
Η προετοιμασία για τη σύνοδο είχε ξεκινήσει από τον Απρίλιο. Το Κρεμλίνο κάλεσε 22 αρχηγούς κρατών, εγκαινίασε ειδική ιστοσελίδα και επέλεξε το σύνθημα «Συνεργασία για Ειρήνη, Σταθερότητα και Ασφάλεια».
Ωστόσο, έως την Τρίτη είχαν επιβεβαιώσει μόνο λίγοι: ο Σύρος πρόεδρος Αχμέντ αλ-Σαράα και ο επικεφαλής του Αραβικού Συνδέσμου. Οι «μεγάλοι παίκτες» –Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, Μοχάμεντ μπιν Ζαγιέντ και Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι – δεν είχαν ανακοινώσει αποδοχή πρόσκλησης.
Η απουσία των ισχυρότερων φωνών του Κόλπου ακύρωσε, όπως σχολιάζει το Bloomberg, το βασικό επιχείρημα του Πούτιν: ότι παραμένει ο φυσικός συνομιλητής της Μέσης Ανατολής.
Ενώ ο Τραμπ συνομιλεί απευθείας με Άραβες ηγέτες, χτίζοντας τη νέα εποχή, η Μόσχα χάνει έδαφος. Η ρωσική επιρροή στη Μέση Ανατολή είχε ήδη υποχωρήσει μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία και την εξάντληση πόρων λόγω Ουκρανίας.
«Ο Πούτιν ήθελε να δείξει πως είναι ο ηγέτης της “παγκόσμιας πλειοψηφίας”», λέει ο αναλυτής Αντρέι Κολέσνικοφ. «Αλλά ποια πλειοψηφία χωρίς τον αραβικό κόσμο; Θέλει να παίξει ρόλο όπως η Σοβιετική Ένωση, αλλά δεν έχει τα μέσα».
