Σε μία εξέλιξη που προκαλεί έντονες αντιδράσεις ο Ντόναλντ Τραμπ «έδειξε» τη χρήση παρακεταμόλης στην εγκυμοσύνη (στις ΗΠΑ γνωστή μέσω του παυσιπόνου Tylenol) ως πιθανή αιτία αυτισμού.
Παράλληλα ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) παρουσίασε τη λευκοβορίνη (φυλλινικό οξύ – leucovorin) ως πιθανή θεραπευτική λύση για την ανακούφιση ορισμένων συμπτωμάτων του αυτισμού, αν και η επιστημονική κοινότητα παραμένει ιδιαίτερα επιφυλακτική.
«Η παρακεταμόλη δεν είναι καλή»
Σε εκδήλωση στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ –πλαισιωμένος από τον υπουργό Υγείας Ρόμπερτ Φ. Κένεντι τζούνιορ και άλλους αξιωματούχους– δήλωσε ότι οι γυναίκες θα πρέπει να αποφεύγουν τη χρήση Tylenol κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
«Η παρακεταμόλη δεν είναι καλή. Ιδανικά, μια γυναίκα δεν θα την πάρει ποτέ», είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι η χρήση της θα πρέπει να γίνεται μόνο για σοβαρές περιπτώσεις, όπως ο υψηλός πυρετός.
President Trump Makes an Announcement on Medical and Scientific Findings for America’s Children https://t.co/aTq90Js06I
— The White House (@WhiteHouse) September 22, 2025
Προειδοποιήσεις για παιδιά
Ο Κένεντι από την πλευρά του υποστήριξε ότι ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) θα προχωρήσει σε αλλαγή της επισήμανσης του φαρμάκου και σε καμπάνια ενημέρωσης για την πιθανή σύνδεση με τον αυτισμό.
Παράλληλα προειδοποίησε και για τη χρήση της παρακεταμόλης σε μικρά παιδιά, κάνοντας λόγο για «συνετή ιατρική πρακτική» που επιβάλλει προσοχή.
Λευκοβορίνη: Η «νέα ελπίδα»
Ο επικεφαλής του FDA, Μάρτι Μακάρι, δήλωσε ότι η λευκοβορίνη –χημικά συγγενής με το φυλλικό οξύ – μπορεί να ωφελήσει «εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά».
Το φάρμακο χρησιμοποιείται σήμερα για την αντιμετώπιση παρενεργειών από χημειοθεραπείες, ενώ μικρές μελέτες έχουν δείξει κάποια βελτίωση στη γλώσσα και τη συμπεριφορά παιδιών με αυτισμό.
Ωστόσο, ερευνητές υπογραμμίζουν ότι τα δεδομένα είναι περιορισμένα και δεν αρκούν για γενικευμένα συμπεράσματα.
President Donald J. Trump, @SecKennedy, @DrOzCMS, @NIHDirector_Jay, & @DrMakaryFDA announce the Autism Action Plan.
Make America Healthy Again. pic.twitter.com/1inEvIecYU
— The White House (@WhiteHouse) September 22, 2025
Οι αντιδράσεις της επιστημονικής κοινότητας
Η Αμερικανική Ένωση Μαιευτήρων και Γυναικολόγων επιμένει ότι η παρακεταμόλη θεωρείται ασφαλής κατά την εγκυμοσύνη, εφόσον λαμβάνεται μετά από ιατρική συμβουλή.
Από την πλευρά της, η εταιρεία Kenvue – που παράγει το Tylenol– απέρριψε κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς του Τραμπ, τονίζοντας ότι «ανεξάρτητη, έγκυρη επιστήμη δείχνει καθαρά ότι η παρακεταμόλη δεν προκαλεί αυτισμό».
Αβεβαιότητα και αντιφάσεις στον FDA
Το πρωί της Δευτέρας, ο FDA δημοσίευσε ανακοίνωση με την οποία ενέκρινε εκδοχή του leucovorin που είχε παρασκευάσει η GlaxoSmithKline. Ωστόσο, λίγες ώρες αργότερα, η ίδια υπηρεσία απέσυρε το κείμενο, χωρίς να εξηγήσει τους λόγους. Το υπουργείο Υγείας απέφυγε να σχολιάσει.
Το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας (NIH) ετοιμάζει μια συνολική έκθεση για τις αιτίες του αυτισμού, που αναμενόταν να δοθεί στη δημοσιότητα στις 29 Σεπτεμβρίου. Δεν είναι ακόμη σαφές αν και πότε θα δημοσιοποιηθεί, γεγονός που εντείνει τη σύγχυση γύρω από το ζήτημα.
In the last 22 years, autism rates among children have increased nearly 400%.
It’s time to make our children healthy again! pic.twitter.com/o2duLIorHz
— The White House (@WhiteHouse) September 22, 2025
Τι (δεν ) γνωρίζουμε για τον αυτισμό
Ο αριθμός των ανθρώπων που διαγιγνώσκονται με αυτισμό αυξάνεται. Περίπου 1 στα 31 παιδιά είχαν διαγνωστεί με διαταραχή του φάσματος του αυτισμού έως την ηλικία των 8 ετών το 2022, έναντι 1 στα 36 το 2020, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC). Το 2015 το ποσοστό ήταν 1 στα 68 παιδιά.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι υπάρχουν αρκετοί λόγοι για αυτήν την αύξηση. Η ψυχιατρική κοινότητα διεύρυνε τον ορισμό του αυτισμού το 2013, ενώ παράλληλα έχει αυξηθεί η ευαισθητοποίηση γύρω από τα συμπτώματα και η αποδοχή της διάγνωσης, με αποτέλεσμα οι γονείς να μην διστάζουν να ζητήσουν βοήθεια.
Επιπλέον, έχει καταβληθεί συντονισμένη προσπάθεια να εξετάζονται περισσότερα μικρά παιδιά για αυτισμό, καθώς η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τα συμπτώματα και τις δεξιότητές τους μακροπρόθεσμα.
Όπως υπάρχουν πολλά διαφορετικά γονίδια που εμπλέκονται σε διάφορους καρκίνους, έτσι και στον αυτισμό εμπλέκονται τουλάχιστον 100 γονίδια, σύμφωνα με τον παιδίατρο Peter Hotez, που μίλησε στο CNN. Το να ισχυριστεί κανείς ότι υπάρχει ένα «καπνισμένο όπλο» (smoking gun), ένας και μοναδικός παράγοντας που μπορεί να προκαλεί ή και να θεραπεύει τον αυτισμό, θα ήταν ανεύθυνο, σημείωσε.
«Για κάθε διαφορετικό γονίδιο που σχετίζεται με τον αυτισμό, υπάρχει στην πραγματικότητα και μια διαφορετική μορφή αυτισμού, και είναι απίθανο ένας μόνο χημικός παράγοντας να μπορέσει να αντιμετωπίσει έστω και ένα μικρό ποσοστό αυτών των 100 και πλέον γονιδίων», είπε ο Hotez, ο οποίος έχει μια κόρη με αυτισμό και έχει γράψει βιβλίο για την πάθηση.
«Κοιτάξτε, το λέω αυτό ως γονιός παιδιού με αυτισμό: Θέλεις μια απλή απάντηση, σωστά; Αλλά αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι δεν υπάρχει πάντα μια απλή απάντηση», πρόσθεσε. «Υπάρχουν τόσα πολλά που πρέπει να ληφθούν υπόψη, και είναι πολύ δύσκολο να καταλήξεις σε κάτι συγκεκριμένο».
Η επιστημονική κοινότητα σήμερα γνωρίζει ότι ο αυτισμός είναι πολυπαραγοντική διαταραχή, δηλαδή δεν υπάρχει μία ενιαία αιτία, αλλά ένας συνδυασμός παραγόντων, που και πάλι δεν προσδιορίζονται με σαφήνεια.
- Γενετικοί παράγοντες: έχουν εντοπιστεί δεκάδες έως και εκατοντάδες γονίδια που σχετίζονται με τον αυτισμό. Κανένα όμως από μόνο του δεν «προκαλεί» αυτισμό, αλλά αυξάνει τον κίνδυνο.
- Περιβαλλοντικοί παράγοντες: π.χ. επιπλοκές στην εγκυμοσύνη, προγεννητικές ή περιγεννητικές συνθήκες, πιθανώς και αλληλεπιδράσεις με το περιβάλλον.
- Νευροβιολογικοί μηχανισμοί: μελέτες δείχνουν διαφορές στον τρόπο που αναπτύσσεται και λειτουργεί ο εγκέφαλος, αλλά όχι έναν ενιαίο «μηχανισμό» που εξηγεί όλες τις περιπτώσεις.
