Και φυσικά η επιλογή της Αλάσκας, μόνο τυχαία δεν μπορεί να είναι από τον Ντόναλντ Τραμπ, αν και η σημειολογία είναι μεγαλύτερη για το Κρεμλίνου και την άποψη που έχει για τον κόσμο.
Χαρακτηριστική είναι η επισήμανση των Financial Times, ότι σε αντίθεση με την στρατιωτική κατάληψη περίπου του ενός πέμπτου της Ουκρανίας από τον Πούτιν , η πώληση της Αλάσκας από τη Ρωσία στις ΗΠΑ τον 19ο αιώνα υπό τον αυτοκράτορα Αλέξανδρο Β’ ήταν μια ειρηνική συναλλαγή. Ωστόσο, χρησιμεύει ως υπενθύμιση ότι τα εθνικά σύνορα δεν είναι καθορισμένα και ότι η γη μπορεί να αποτελέσει νόμισμα για την άσκηση πολιτικής εξουσίας.
Ούτε η ισορροπία στο πεδίο της μάχης ούτε οι δημοσιονομικές πιέσεις αναγκάζουν τον Ρώσο πρόεδρο να περιορίσει τις μαξιμαλιστικές εδαφικές του φιλοδοξίες ή να εξετάσει δυσμενείς όρους ειρήνης, σύμφωνα με τους αναλυτές.
Αντίθετα, επικεντρώνεται στο να διατηρήσει ανοιχτή την επικοινωνία με τον Τραμπ, ώστε οι εκπεφρασμένη δυσαρέσκεια του προέδρου των ΗΠΑ να μην μετουσιωθεί σε επιπλέον κυρώσεις: «Ο Πούτιν δεν έχει κανένα κίνητρο να σταματήσει τον πόλεμο αυτή τη στιγμή», δήλωσε η Αλεξάνδρα Προκοπένκο, ερευνήτρια στο Κέντρο Carnegie Russia Eurasia. «Αυτό που έχει σημασία για αυτόν είναι να κρατήσει την προσοχή του Τραμπ».
Σε αυτό το μέτωπο, η Μόσχα αντιμετώπιζε μεγαλύτερο κίνδυνο. Ο Τραμπ, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του υποσχόμενος να τερματίσει τον πόλεμο εντός 24 ωρών, εξέφρασε την ενόχλησή του για τον «πολύ ευγενικό» Πούτιν, ενώ ταυτόχρονα επιτέθηκε στην Ουκρανία. Για πρώτη φορά από την ανάληψη των καθηκόντων του, ο Τραμπ άρχισε να επιτρέπει πιο σημαντικές μεταφορές όπλων στο Κίεβο και απειλεί να επιβάλει δασμούς στην Ινδία για την αγορά ρωσικού πετρελαίου.
Πώς άλλαξε η διάθεση του Τραμπ
Αλλά αυτή η ανυπόμονη διάθεση μεταβλήθηκε σχεδόν εν μία νυκτί μετά την επίσκεψη του ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ στη Μόσχα την περασμένη Τετάρτη – μόλις δύο ημέρες πριν από την προθεσμία του Τραμπ για κατάπαυση του πυρός ή κυρώσεις. Αντί να προκύψουν περισσότερα προβλήματα για το Κρεμλίνο, αυτό που προέκυψε ήταν η πρώτη πρόσκληση του Πούτιν στην Αμερική να συναντήσει έναν πρόεδρο των ΗΠΑ από τότε που είδε τον Τζορτζ Μπους το 2007.
Η συνάντηση στην Αλάσκα, είναι το αποτέλεσμα του ότι τόσο ο Πούτιν όσο και ο Τραμπ «στριμώχτηκαν στη γωνία», δήλωσε ο Σαμ Γκριν, καθηγητής ρωσικής πολιτικής στο King’s College του Λονδίνου.
Η συνάντηση Τραμπ-Πούτιν χωρίς τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι -μια μακρά παράδοση για το Κρεμλίνο- φάνηκε να πραγματοποιείται χωρίς η Ρωσία να κάνει σημαντικές παραχωρήσεις στους βασικούς πολεμικούς της στόχους.
Για τους Ουκρανούς αξιωματούχους, η μετάβαση σε συνομιλίες αντιπροσωπεύει μια προσπάθεια του Πούτιν να επιτύχει τουλάχιστον τρεις διακριτούς στόχους. Η Αλιόνα Γκέτμαντσουκ, η νεοδιορισμένη επικεφαλής της αποστολής της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, δήλωσε ότι στόχος ήταν η έξοδος από την απομόνωση, η αποφυγή νέων κυρώσεων και η αξιοποίηση της αποφασιστικότητας του Τραμπ να τερματίσει τον πόλεμο «προκειμένου να επιλυθούν με διπλωματικά μέσα τα καθήκοντα που δεν ολοκλήρωσε με στρατιωτικά μέσα».
Οι πιέσεις στην Ουκρανία
Η διπλωματική φρενίτιδα εκτυλίσσεται καθώς οι ουκρανικές δυνάμεις αντιμετωπίζουν αυξανόμενη πίεση στα ανατολικά, με τον ρωσικό στρατό να πιέζει τώρα για να περικυκλώσει αρκετές πόλεις που χρησίμευαν ως στρατηγικά οχυρά για τους Ουκρανούς υπερασπιστές.
Η Ρωσία κατέλαβε 502 τετραγωνικά χιλιόμετρα ουκρανικού εδάφους τον Ιούλιο, ένας ρυθμός παρόμοιος με την προέλασή της τον Ιούνιο και τον Μάιο και ένας από τους υψηλότερους του περασμένου έτους, σύμφωνα με την Black Bird Group, μια υπηρεσία πληροφοριών ανοιχτού κώδικα που παρακολουθεί τη σύγκρουση.
Η DeepState, μια ομάδα παρακολούθησης πολέμου με σχέσεις με το ουκρανικό υπουργείο Άμυνας, ανέφερε την Κυριακή ότι οι ρωσικές δυνάμεις κατάφεραν να προωθηθούν σχεδόν 7 χιλιόμετρα σε μια περιοχή κοντά στην πόλη Ποκρόφσκ, την οποία οι ρωσικές δυνάμεις προσπάθησαν να περικυκλώσουν τον τελευταίο χρόνο.
Στο οικονομικό μέτωπο, η Ρωσία αισθάνεται λιγότερο σίγουρη, καθώς τα ενεργειακά της έσοδα έχουν μειωθεί κατά 20% σε ετήσια βάση τους πρώτους επτά μήνες εν μέσω της μείωσης των τιμών του πετρελαίου, με τους νέους δασμούς του Τραμπ στην Ινδία να εντείνουν την πίεση.
«Η οικονομία της Ρωσίας είναι σήμερα πιο αδύναμη από οποιαδήποτε άλλη στιγμή τα τελευταία τρία χρόνια», δήλωσε ο Γιάνις Κλούγκε, ειδικός στην οικονομία της Ρωσίας στο Γερμανικό Ινστιτούτο Διεθνών και Ασφαλειακών Υποθέσεων (SWP). Ωστόσο, είπε ότι η κατάσταση δεν ήταν αρκετά σοβαρή για να αλλάξει τη στάση του Πούτιν απέναντι στην Ουκρανία.
«Για τον Πούτιν, οι απειλές για κυρώσεις είναι σύμπτωμα της απογοήτευσης του Τραμπ», πρόσθεσε. «Ο Πούτιν ανησυχεί περισσότερο για την αυξανόμενη απογοήτευση του Τραμπ παρά για τον αντίκτυπο των νέων κυρώσεων».
Ανταλλαγές εδαφών
Οι πλήρεις λεπτομέρειες των συζητήσεων Πούτιν και Γουίτκοφ δεν έχουν αποκαλυφθεί, αλλά βασικά στοιχεία προέκυψαν από τις τηλεφωνικές κλήσεις των ΗΠΑ με Ευρωπαίους και Ουκρανούς ομολόγους τους και τις δημόσιες δηλώσεις, συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας ανταλλαγής ουκρανικού εδάφους.
«Θα υπάρξει κάποια ανταλλαγή εδαφών, προς όφελος και των δύο», δήλωσε ο Τραμπ. Αμέσως μετά τη συνάντηση, η Μόσχα χαρακτήρισε τις προτάσεις του Γουίτκοφ «αποδεκτές», αλλά δεν σχολίασε τις δηλώσεις του Τραμπ περί ανταλλαγής εδαφών.
Ο Πούτιν έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι οι όροι του για την Ουκρανία παραμένουν αμετάβλητοι. «Δεν είναι καν όροι, αλλά στόχοι της Ρωσίας», είπε στον πρόεδρο της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο καθώς οι δυο τους κάθονταν σε ένα παγκάκι στο Μοναστήρι Βαλαάμ στη βόρεια Ρωσία την 1η Αυγούστου.
«Ο κύριος στόχος είναι να εξαλειφθούν οι βαθύτερες αιτίες αυτής της κρίσης», πρόσθεσε ο Πούτιν, επικαλούμενος την σχεδόν 90λεπτη ομιλία του από τον περασμένο Ιούνιο, στην οποία απαριθμούσε τα αιτήματά του, διανθισμένα με ιστορικά ανέκδοτα.
Σε αυτά περιλαμβάνονται η επίσημη αποκήρυξη της Ουκρανίας από την ιδιότητα του μέλους του ΝΑΤΟ και το μη πυρηνικό της καθεστώς, η «αποστρατιωτικοποίησή» της και η «αποναζιστικοποίηση» της — μια αόριστη απαίτηση που ουσιαστικά ισοδυναμεί με την απομάκρυνση του Ζελένσκι.
Είπε επίσης ότι η Ουκρανία έπρεπε να «αποσύρει πλήρως» τις δυνάμεις της από τέσσερις ουκρανικές περιοχές που η Ρωσία κατέχει μόνο εν μέρει, αλλά παρόλα αυτά αποφάσισε να τις ενσωματώσει επίσημα στο έδαφός της.
Ο Πούτιν «δεν αποκλείει» ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να «διατηρήσει την κυριαρχία» της επί των περιοχών Χερσώνας και Ζαπορίζια, υπό την προϋπόθεση ότι θα δώσει στη Ρωσία πρόσβαση στην Κριμαία μέσω αυτών. «Το Κίεβο πρέπει να εγγυηθεί ένα servitut [νομικός όρος για το δικαίωμα χρήσης γης]», πρόσθεσε.
Η απαίτηση προς την Ουκρανία να αποσύρει τα στρατεύματά της από τις περιοχές Ντόνετσκ και Λουχάνσκ είναι «διαπραγματευτική παγίδα», δήλωσε ο Βολοντίμιρ Φεσένκο, πολιτικός αναλυτής με έδρα το Κίεβο.
Ο ρόλος της Ευρώπης
Καθώς πλησιάζει η σύνοδος κορυφής της Αλάσκας, τόσο ο Ζελένσκι όσο και ο Πούτιν εργάζονται για να εξασφαλίσουν την υποστήριξη των αντίστοιχων συμμάχων τους.
Οι Ουκρανοί διαπραγματευτές θέλουν η Ευρώπη και οι ΗΠΑ να επιμείνουν ότι οι διαπραγματεύσεις θα πραγματοποιηθούν μόνο μετά από κατάπαυση του πυρός ή ουσιαστική μείωση των εχθροπραξιών.
Ο Πούτιν, από την πλευρά του, μίλησε τηλεφωνικά με ηγέτες εννέα χωρών που η Μόσχα θεωρεί φιλικές, συμπεριλαμβανομένου του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ, και φιλοξένησε τον πρόεδρο των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας της Ινδίας στο Κρεμλίνο.
Σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Bloomberg, τα ευρωπαϊκά έθνη επιδιώκουν να συνομιλήσουν με τον Ντόναλντ Τραμπ ενόψει της προγραμματισμένης συνάντησης του Τραμπ – Πούτιν. Οι ηγέτες θέλουν να μιλήσουν μαζί του πριν από την Παρασκευή, ανέφεραν οι πηγές.
Οποιαδήποτε συζήτηση θα ακολουθήσει ένα έντονο Σαββατοκύριακο διπλωματικών ενεργειών μεταξύ Αμερικανών, Ουκρανών και Ευρωπαίων αξιωματούχων, το οποίο περιελάμβανε συναντήσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο το Σάββατο με τον Αντιπρόεδρο Τζ. Ντ. Βανς και τον Βρετανό Υπουργό Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι.
Οι πρέσβεις της ΕΕ ενημερώθηκαν για τις συνομιλίες την Κυριακή και οι υπουργοί Εξωτερικών της Ένωσης έχουν προγραμματίσει να συνεδριάσουν εικονικά τη Δευτέρα.
Πιέσεις για εκεχειρία
Η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της πιέζουν για μια εκεχειρία που θα παγώσει την τρέχουσα πρώτη γραμμή ως πρώτο βήμα ενόψει των συνομιλιών για μια πιο βιώσιμη διευθέτηση. Πιστεύουν επίσης στη συνέχιση της άσκησης οικονομικής πίεσης στη Μόσχα μέσω κυρώσεων ως τρόπο αλλαγής στάσης απέναντι στον Πούτιν. Ο Τραμπ είχε απειλήσει με κυρώσεις τη Ρωσία πριν από την προθεσμία των ΗΠΑ που έληξε την περασμένη Παρασκευή, αλλά ο πρόεδρος μέχρι στιγμής έχει αποφύγει να λάβει άμεσα μέτρα κατά του Κρεμλίνου πέρα από την εφαρμογή πρόσθετων δασμών στην Ινδία για τις αγορές ρωσικού πετρελαίου.
Ο Ζελένσκι δήλωσε το Σαββατοκύριακο ότι το Κίεβο δεν προτίθεται και συνταγματικά δεν μπορεί να παραχωρήσει εδάφη, καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεσμεύτηκαν να συνεχίσουν την υποστήριξή τους στην κυριαρχία της Ουκρανίας.
«Παραμένουμε προσηλωμένοι στην αρχή ότι τα διεθνή σύνορα δεν πρέπει να αλλάζουν με τη βία», δήλωσαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες το Σάββατο σε κοινή δήλωση. «Η τρέχουσα γραμμή επαφής θα πρέπει να είναι το σημείο εκκίνησης των διαπραγματεύσεων», δήλωσαν. Η δήλωση υποστηρίχθηκε από τον πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου Κιρ Στάρμερ, την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τους ηγέτες της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Πολωνίας και της Φινλανδίας.
Ένας αξιωματούχος της ΕΕ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ έχουν συμμετάσχει στενά στην τρέχουσα διπλωματία και έχουν δείξει ενδιαφέρον να ευθυγραμμιστούν με την Ευρώπη.
Πηγή: ΟΤ
