Η πρώτη προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ προκάλεσε σοβαρή ζημιά στην ατζέντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το ελεύθερο εμπόριο. Με τον Ρεπουμπλικανό υποψήφιο να απειλεί να γίνει ακόμη πιο σκληρός αν κερδίσει δεύτερη θητεία, οι Βρυξέλλες δεν το ρισκάρουν.
«Γνωρίζω πολύ καλά την Ευρωπαϊκή Ένωση. Εκμεταλλεύονται σε μεγάλο βαθμό τις Ηνωμένες Πολιτείες στο εμπόριο, όπως γνωρίζετε», δήλωσε ο Τραμπ σε μια συζήτηση που είχε την περασμένη εβδομάδα με τον Έλον Μασκ, και πρόσθεσε ότι «Δεν είναι τόσο σκληροί όσο η Κίνα, αλλά είναι κακοί».
Σε περίπτωση που ο Ντόναλντ Τραμπ επιστρέψει στον Λευκό Οίκο, οι Βρυξέλλες γνωρίζουν ότι θα είναι μόνοι τους – είτε πρόκειται για το εμπόριο, την άμυνα ή την κλιματική πολιτική.
Προβλέποντας τα προβλήματα που έρχονται, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έκανε μια ανασκόπηση στην επιτυχημένη προσπάθειά της τον περασμένο μήνα για μια δεύτερη θητεία ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του εκτελεστικού οργάνου που καθορίζει την εμπορική πολιτική για το μπλοκ των 27 χωρών και την αγορά των 450 εκατομμυρίων καταναλωτών.
Το σχέδιο οικονομικής εξωτερικής πολιτικής της φον ντερ Λάιεν υποβιβάζει το εμπόριο στη δεύτερη θέση πίσω από την οικονομική ασφάλεια.
Στα «τάρταρα» οι εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ
Όπως αναφέρει δημοσίευμα του Politico, η «σφράγιση» εμπορικών συμφωνιών, που μέχρι πρόσφατα φοριούνταν σαν παράσημο τιμής, δεν θα κυριαρχεί πλέον στο παιχνίδι της ΕΕ – σηματοδοτώντας μια τεράστια μετατόπιση από την κατεύθυνση που έθεσε η ίδια πριν από πέντε χρόνια στην αρχή της πρώτης θητείας της.
Πόλεμος κατά της «οπλοποίησης των οικονομικών εξαρτήσεων»
Η «ισχυρή, ανοικτή και δίκαιη εμπορική ατζέντα» που θα πρόβαλλε η ΕΕ στην παγκόσμια σκηνή έχει εξαφανιστεί. Αντ’ αυτού, το εμπόριο πρόκειται να χρησιμεύσει ως πυρομαχικό στον πόλεμο κατά της «οπλοποίησης των οικονομικών εξαρτήσεων».
«Οι προστατευτικές τάσεις θα είναι σαφώς χειρότερες υπό μια δεύτερη θητεία Τραμπ», δήλωσε ο Τζον Κλαρκ, μέχρι πρόσφατα κορυφαίος διαπραγματευτής της Επιτροπής για το εμπόριο και πρώην επικεφαλής της αντιπροσωπείας της ΕΕ στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.
Η Ουάσινγκτον δεν θα είναι εύκολος στόχος για το εμπόριο
Η καθυστερημένη είσοδος της αντιπροέδρου Καμάλα Χάρις στην αμερικανική προεδρική κούρσα – τώρα προηγείται του Τραμπ σε τρεις βασικές πολιτείες – αναζωπύρωσε τις ελπίδες των Δημοκρατικών ότι μπορούν να κρατήσουν τον Λευκό Οίκο.
Παρόλο που ο τόνος της δεν θα είναι τόσο εχθρικός όσο ο Τραμπ 2.0, διπλωμάτες και αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες λένε ότι η Ουάσινγκτον δεν θα είναι εύκολος στόχος για το εμπόριο αν κερδίσει.
Νέα ρήγματα
Η ΕΕ προσπάθησε -αν και χωρίς επιτυχία- να εκμεταλλευτεί την αποκλιμάκωση με την κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν για να διορθώσει ορισμένες παρατεταμένες εμπορικές διαφορές, είτε πρόκειται για τους δασμούς χάλυβα και αλουμινίου είτε για την αναβίωση του ανώτατου δικαστηρίου του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ).
Αλλά άνοιξαν νέα ρήγματα, όπως για τα ηλεκτρικά οχήματα ή τις πρώτες ύλες.
«Είτε πρόκειται για τον Τραμπ είτε για τον Χάρις – και ας ελπίσουμε πολύ ότι θα είναι ο Χάρις και οι Δημοκρατικοί – η προτεραιότητα των ΗΠΑ θα παραμείνει η οικονομική ασφάλεια, η εγχώρια ανταγωνιστικότητα και η εκβιομηχάνιση, όπως είναι πιθανό να ισχύει και για την Ευρώπη», πρόσθεσε ο Κλαρκ.
Προβλέψιμο απρόβλεπτο
Ο πρώην κορυφαίος εμπορικός αξιωματούχος του Τραμπ, ο Ρόμπερτ Λάιτχαϊζερ, δεν έκρυψε ότι η Ουάσινγκτον θα επιτεθεί στην ΕΕ σε περίπτωση επανεκλογής του πρώην «αφεντικού» του.
Ο Λάιτχαϊζερ, ο οποίος χαρακτήρισε την Κίνα ως τη «μεγαλύτερη γεωπολιτική απειλή» της Αμερικής στο βιβλίο του «No Trade is Free» (Κανένα εμπόριο δεν είναι ελεύθερο) του 2023, προειδοποίησε επίσης για την «άγρια ανισόρροπη» εμπορική σχέση με την ΕΕ, βάζοντας στο στόχαστρο ιδίως την «κοντόφθαλμη φιλική προς την Κίνα πολιτική» του Γερμανού καγκελάριου Όλαφ Σολτς.
Η ΕΕ κατέγραψε πέρυσι εμπορικό πλεόνασμα σε αγαθά με τις ΗΠΑ ύψους 156 δισ. ευρώ, έναντι ελλείμματος σε υπηρεσίες ύψους 104 δισ. ευρώ.
Ο Τραμπ έχει απειλήσει να επιβάλει βασικό δασμό 10% σε όλες τις εισαγωγές – κάτι που, σύμφωνα με οικονομολόγους, θα πλήξει την Ευρώπη περισσότερο από τις ΗΠΑ, επειδή οι εξαγωγείς της είναι πιο ευάλωτοι στην αβεβαιότητα που θα προκαλούσε μια εμπορική σύγκρουση.
Διπλασίασε αυτή την απειλή την περασμένη εβδομάδα, επιβάλλοντας εισαγωγικούς δασμούς έως και 20 τοις εκατό.
