Σε κάθε περίπτωση, το σμήνος κάπου 350 drones και πυραύλων ήταν μια άνευ προηγουμένου κλιμάκωση της σύγκρουσης μεταξύ των δύο χωρών.
Για πρώτη φορά, η Ισλαμική Δημοκρατία επιτέθηκε απευθείας στον περιφερειακό εχθρό της. «Αλλά την ίδια στιγμή, φαίνεται το ιρανικό πλήγμα να είχε σχεδιαστεί για να περιορίσει την κλιμάκωση. Η μεγάλη επίθεση προκάλεσε πολύ θόρυβο αλλά μικρή ζημιά», τονίζουν στη Ναυτεμπορική, στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες.
Οι Αμερικανοί και οι Ισραηλινοί ήταν άλλωστε πολύ καλά ενημερωμένοι για την ιρανική επίθεση εκ των προτέρων. Η ζημιά που υπέστη το Ισραήλ ήταν μόνο μικρή.
Υπάρχουν πολλά στοιχεία πάντως που υποδηλώνουν ότι η Τεχεράνη ασχολήθηκε πρωτίστως με τη δημιουργία συμβολικών εικόνων. Τους πυραύλους και τα drones να πετούν πάνω από το Ισραήλ. «Από τη μια πλευρά, το Ιράν έχει παρεκκλίνει από τα συνήθη πρότυπα συμπεριφοράς του με την άμεση επίθεση»,εξηγούν. «Από την άλλη, θα μπορούσε κανείς σχεδόν να έχει την εντύπωση ότι η μεγάλη αεροπορική επίθεση δεν ξένισε τους Αμερικανούς».
Μάλιστα, ο διευθυντής της CIA, Γουίλιαμ Μπερνς, είχε προειδοποιήσει εκ των προτέρων τις φιλικές μυστικές υπηρεσίες με πολύ ακριβείς ημερομηνίες, τμήματα των οποίων διέρρευσαν και στον Τύπο. Η άμυνα του Ισραήλ ήταν επίσης καλά προετοιμασμένη.
Η ιρανική προπαγάνδα
Την ίδια στιγμή, η ιρανική προπαγάνδα απολάμβανε θεαματικές και συμβολικές εικόνες με τους πυραύλους πάνω από το Αλ Ακσα στην Ιερουσαλήμ. Επίσης χτυπήθηκε μια βάση της ισραηλινής αεροπορίας. Η χαρά στους δρόμους της Τεχεράνης, στον κρατικό Τύπο και στα social media ήταν αντίστοιχα μεγάλη. Το κοινοβούλιο του Ιράν άνοιξε τη συνεδρίασή του το πρωί της Κυριακής με ένα πατριωτικό τραγούδι που υπόσχεται πίστη στον ηγέτη Αλί Χαμενεΐ.
«Το καθεστώς στην Τεχεράνη πρέπει τώρα να ελπίζει ότι αυτό θα είναι αρκετό για να αποκαταστήσει τη δική του αξιοπιστία» προσθέτουν οι στρατιωτικοί ειδικοί στη «Ν».
Ο ιρανικός στρατός έχει καταστήσει επίσης σαφές ότι δεν ενδιαφέρεται για περαιτέρω κλιμάκωση της αντιπαράθεσης, η οποία θα μπορούσε εύκολα να οδηγήσει σε μια καταστροφική περιφερειακή πυρκαγιά. «Το θέμα θεωρείται ότι έχει κλείσει με την Επιχείρηση «Αληθινή Υπόσχεση», δήλωσε ο αρχηγός του ιρανικού επιτελείου, υποστράτηγος Μοχάμαντ Μπαγκερί. «Δεν υπάρχει πρόθεση να συνεχιστεί η επιχείρηση, ωστόσο, απείλησε ότι η ιρανική απάντηση θα ήταν πιο σκληρή εάν υπήρχε ισραηλινή αντεπίθεση».
Όλα αυτά συνηγορούν όμως στο να παραιτηθεί η ισραηλινή κυβέρνηση από μια σκληρή απάντηση; Οσο και αν αυτό θα είναι προς το συμφέρον των Αμερικανών συμμάχων της, οι οποίοι, όπως οι Βρετανοί και οι Ιορδανοί, διαδραμάτισαν ενεργό ρόλο στην εξάλειψη μεγάλου μέρους της απειλής, πέρα από τα σύνορα του Ισραήλ.
Ο Μπάιντεν έχει μεν διαβεβαιώσει το Ισραήλ για την ακλόνητη αμερικανική υποστήριξη στην άμυνά του. Αλλά,κεκλεισμένων των θυρών, σύμφωνα με αναφορές των αμερικανικών μέσων ενημέρωσης, η Ουάσιγκτον κατέστησε σαφές ότι αυτό δεν χρειάζεται να ισχύει για ένα ισραηλινό πλήγμα αντιποίνων.
Οι New York Times που επικαλούνται ισραηλινό κυβερνητικό αξιωματούχο, γράφουν ότι το Ισραήλ θέλει να απαντήσει σε συντονισμό με τους εταίρους του.
Θα υποχωρήσει ο Νετανιάχου;
Αλλά η συνεχιζόμενη διαμάχη σχετικά με τους όρους διεξαγωγής του πολέμου από το Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας, εγείρει αμφιβολίες αν Νετανιάχου θα μπορέσει να μην αντεπιτεθεί σκληρά. Στην πραγματικότητα, ο ισραηλινός πρωθυπουργός μπορεί να υπερηφανεύεται τώρα πώς συνέβαλε στην αναχαίτιση της επιδρομής του Ιράν.
Ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Γισαρέλ Κατς δήλωσε στον ραδιοσταθμό των Ενόπλων Δυνάμεων πώς εξακολουθεί να ισχύει η γραμμή : «Εάν το Ιράν επιτεθεί στο Ισραήλ, το Ισραήλ θα επιτεθεί στο Ιράν. Αυτός ο ισχυρισμός παραμένει έγκυρος», είπε.
«Εάν το Ισραήλ επιτεθεί σε ιρανικές εγκαταστάσεις, εκπροσώπους του κράτους ή Ιρανούς πολίτες, θα υπάρξουν ξανά αντίποινα» δήλωσε ο διοικητής της Φρουράς της Επανάστασης, Χοσεΐν Σαλαμί.
Ο Γερμανός αναλυτής Ρίχαρντ Σνάιντερ λέει στο Der Spiegel ότι «υπάρχει πάντα ο κίνδυνος κλιμάκωσης. Στη χειρότερη περίπτωση, θα ήταν η έναρξη ενός μεγάλου πολέμου μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν, στον οποίο οι ιρανοί «αντιπρόσωποι» στην περιοχή θα παρασυρθούν ακόμη περισσότερο στη σύρραξη.
«Το Ισραήλ ήδη διεξάγει πόλεμο κατά των τρομοκρατών της Χαμάς στη Γάζα.
Ο Νετανιάχου μπορεί να εντείνει ξανά τον πόλεμο εναντίον της Χαμάς τώρα, επειδή όλη η διεθνής προσοχή εστιάζεται στην επιθετικότητα του Ιράν.
Τα σενάρια
Ποια σενάρια είναι πλέον δυνατά σε σχέση με μια ισραηλινή αντεπίδραση;
Το χειρότερο σενάριο είναι μια ισραηλινή αεροπορική επιδρομή σε στόχους στο Ιράν. Φυσικά με στρατιωτικούς στόχους, όχι πολιτικούς. Οι συνέπειες θα ήταν απρόβλεπτες.
«Όλα εξαρτώνται τώρα από την ισραηλινή αντίδραση. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν έχει ήδη δώσει σήμα στην κυβέρνηση Νετανιάχου ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα υποστηρίξουν ένα άμεσο πλήγμα αντιποίνων στο ιρανικό έδαφος. Θα γίνει όμως αποδεκτή αυτή η προειδοποίηση από τον Νετανιάχου και το πολεμικό υπουργικό συμβούλιο;
Ο Φρανκ Κέλι, ιδρυτής της εταιρείας ανάλυσης Fulcrum Macro Advisors, αναμένει ότι η κατάσταση στην περιοχή θα μπορούσε να κλιμακωθεί σημαντικά. Πιστεύει ακράδαντα ότι «το Ισραήλ θα αντιδράσει ξεκάθαρα στις επιθέσεις από το Ιράν και ότι όλοι οι πιθανοί στόχοι τίθενται υπό αμφισβήτηση: τερματικοί σταθμοί πετρελαίου, ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις και στρατιωτικές βάσεις ή ιρανικά κυβερνητικά κέντρα στην Τεχεράνη».
Γίνεται επίσης όλο και πιο πιθανό ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να αναλάβει δράση «σε μεγάλη κλίμακα» εναντίον της συμμαχικής με το Ιράν σιιτικής πολιτοφυλακής Χεζμπολάχ στο νότιο Λίβανο. «Οι επόμενες μέρες θα είναι οδυνηρές για την περιοχή».
Ιρανική πυρηνική βόμβα
Στον πόλεμο ποτέ δεν ξέρεις άλλωστε τι θα γίνει.
Σύμφωνα με ειδικούς, το Ιράν μπορεί να είναι σε θέση να κατασκευάσει μια πυρηνική βόμβα εντός εβδομάδων.
Στην πραγματικότητα, τώρα υπάρχει περισσότερος κίνδυνος από ποτέ ότι το Ιράν θα σπεύσει να κατασκευάσει τη βόμβα. Ο Νετανιάχου δεν θα δίσταζε τώρα να κάνει κάτι για να βλάψει το ιρανικό πρόγραμμα πυρηνικών όπλων προς όφελος του Ισραήλ.
Οι Ισραηλινοί είναι άλλωστε πεπεισμένοι πώς εάν το Ιράν κατασκευάσει την ατομική βόμβα, το Ισραήλ πρέπει πρώτα να εξαλείψει τον κίνδυνο.
Ο Νετανιάχου μπορεί επίσης να θέλει ακόμα να διεξάγει αυτόν τον πόλεμο: για να παραμείνει στην εξουσία περισσότερο.
Ενα ενδεχόμενο πλήγμα αντιποίνων του Ισραήλ θα μπορούσε να έχει στόχο τις εγκαταστάσεις των Φρουρών της Επανάστασης στη Συρία και πιθανώς και κατά της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, προκειμένου να λυθεί οριστικά το πρόβλημα με τη φίλο-ιρανική οργάνωση. Η Χεζμπολάχ έχει μια τεράστια δεξαμενή πυραύλων με νότιο προσανατολισμό.
Χαστούκι από τους Άραβες στο Ιράν
Φυσικά, το Ισραήλ θα μπορούσε επίσης να περιοριστεί σε κάποια πιο «συμβολικά» χτυπήματα. Πόσο μάλλον που έχει πλεονέκτημα στον τομέα της διπλωματίας. Δεν πρέπει επίσης να παραβλέψουμε ότι οι μουλάδες στην Τεχεράνη δέχτηκαν ένα χαστούκι στο πρόσωπο χθες. Η συμμαχία που βοήθησε το Ισραήλ να αποκρούσει τα εισερχόμενα ιρανικά drones δεν περιελάμβανε μόνο τις ΗΠΑ και τη Βρετανία. Βοήθησαν επίσης η Ιορδανία , τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία .
Δηλαδή, όλα τα σουνιτικά κράτη ήρθαν σε σύγκρουση με τους σιίτες του Ιράν.
Αυτό είναι το κρίσιμο σημείο. Αυτά τα κράτη δεν αγαπούν καθόλου το Ισραήλ, αλλά όλοι φοβούνται το Ιράν.
Από τη λεγόμενη Συμφωνία του Αβραάμ του 2020, υπήρξε συνεργασία για την επέκταση της επιτήρησης, προκειμένου να ενημερώνονται αμέσως όλοι οι συμμετέχοντες σε περίπτωση επίθεσης από την Τεχεράνη. Η τρομοκρατική επίθεση στο Ισραήλ από την υποστηριζόμενη από το Ιράν, Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023,είχε σκοπό να αποδυναμώσει αυτή τη συμμαχία, ή ακόμα καλύτερα, να την καταστρέψει. Αυτό δεν λειτούργησε, όπως αποδείχθηκε.
Η Σίνα Αζόντι, λέκτορας διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσιγκτον, είπε στην Handelsblatt: «Αυτή η επίθεση σηματοδοτεί το τέλος ενός πολέμου σκιών μεταξύ Ισραήλ και Ιράν. Είναι η αρχή μιας ανοιχτής σύγκρουσης μεταξύ των κρατών».
Μιχάλης Ψύλος • [email protected]
