Το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών αντέδρασε με τη γνωστή ρήση από τους «Τρεις Σωματοφύλακες»: «Ένας για όλους και όλοι για έναν» -Αυτή η πίστη του ΝΑΤΟ κρατά περισσότερους από 950 εκατομμύρια ανθρώπους ασφαλείς». Πιο σκληρό, το κυβερνών Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα τόνισε διά ενός εκπροσώπου του ότι ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος για τον Λευκό Οίκο «ανοίγει την πόρτα στον ρωσικό ιμπεριαλισμό».

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ χαρακτήρισε τις δηλώσεις Τραμπ «απερίσκεπτες» και «εξυπηρετούν μόνο το συμφέρον του Πούτιν».

Για «το τέλος ενός κόσμου ή πώς ο Τραμπ θα μπορούσε να σκοτώσει το ΝΑΤΟ», κάνουν λόγο Γάλλοι διπλωμάτες.

Με λίγα λόγια, « ο Τραμπ θέλει να βάλει το καρφί στο φέρετρο της Ουκρανίας και αν επανεκλεγεί το 2024, αναμφίβολα θα θελήσει  να τερματίσει την αμερικανική εμπλοκή στο ΝΑΤΟ. Η παγκόσμια τάξη θα διαταραχθεί αμέσως», σχολιάζει ο Ιταλικός Τύπος

«Αυτά είναι τα λόγια ενός ισχυρού υποψηφίου για την  Αμερικανική προεδρία, επομένως θα πρέπει να αντιμετωπίζονται σοβαρά», δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Πολωνίας Πάβελ Ζαλέβσκι.

Φυσικά και ο Λευκός Οίκος χαρακτήρισε τα σχόλια του Τραμπ ως  «αποκρουστικά και τρελά», ενώ ο  Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ τόνισε πώς «κάθε σκέψη ότι οι σύμμαχοι δεν θα υπερασπιστούν ο ένας τον άλλον, υπονομεύει όλη την ασφάλειά μας, συμπεριλαμβανομένης αυτής των ΗΠΑ, και θέτει Αμερικανούς και Ευρωπαίους στρατιώτες σε αυξημένο κίνδυνο».

Προς τι η έκπληξη;

Οι απόψεις Τραμπ δεν είναι φυσικά κεραυνός εν αιθρία. Ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος για την προεδρία είχε πει στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν το 2020 ότι οι ΗΠΑ δεν θα υπερασπίζονταν την Ευρώπη εάν δεχόταν επίθεση.

Και αυτή η θέση είναι μια από τις εμμονές του Τραμπ εδώ και πολύ καιρό. Όσοι δεν ξοδεύουν αρκετά για την άμυνα όπως συμφωνήθηκε στο ΝΑΤΟ δεν αξίζουν την υποστήριξη των συμμάχων τους.

Το καινούριο είναι ότι ο Τραμπ λέει πώς δεν θα υπερασπιστεί τις 20 από  τις 31 χώρες μέλη του ΝΑΤΟ που δεν καταβάλουν το συμφωνηθέν ποσοστό του 2% του ΑΕΠ για την άμυνά τους. Στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ το 2014 στην Ουαλία, τα κράτη μέλη της Συμμαχίας  δεσμεύτηκαν να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες μέχρι να φτάσουν τον στόχο του 2% του ΑΕΠ. Οι δεσμεύσεις αυτές επιβεβαιώθηκαν στη Σύνοδο της Βαρσοβίας το 2016 με τη λεγόμενη «Αμυντική Επενδυτική Δέσμευση» .

Μέχρι σήμερα όμως, μόνο 11 από τις 31 χώρες ξοδεύουν το 2% του ΑΕΠ για την άμυνα, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, για την οποία ο Τραμπ λέει ουσιαστικά «πως δεν πρέπει να ανησυχεί» για την αμερικανική «ασπίδα».

Οι χώρες που εκπληρώνουν τα «κριτήρια Τραμπ» είναι οι εξής: Πρόκειται για τις Ηνωμένες Πολιτείες (3,49%), την Πολωνία (3,9%), την Ελλάδα (3,01%), την Εσθονία (2,73%), τη Λιθουανία (2,54%), τη Φινλανδία (2,45%), τη Ρουμανία (2,44%), την Ουγγαρία (2,43%) %), τη Λετονία (2,27%), το Ηνωμένο Βασίλειο (2,07%) και τη Σλοβακία (2,03%).

Αυτές τις 11 χώρες λοιπόν λέει ο Τραμπ ότι θα υποστηρίξει ως πρόεδρος , αν δεχθούν επίθεση. «Πληρώστε για να έχετε ασφάλεια» , δηλαδή.

Η «μαύρη λίστα»

Ποιες χώρες του ΝΑΤΟ «κινδυνεύουν» από την απειλή του Τραμπ; Το Λουξεμβούργο που ξοδεύει μόλις 0,72% του ΑΕΠ για την άμυνά του, το Βέλγιο (1,13%), η Ισπανία (1,26%) , η Ιταλία (1,43%), ακόμη και η Γαλλία (1.9%).

Κάτω από τον στόχο του 2% και επομένως στη «μαύρη λίστα» του Τραμπ βρίσκονται επίσης: Τουρκία, Σλοβενία, Καναδάς, Πορτογαλία, Τσεχία, Γερμανία, Δανία, Νορβηγία, Ολλανδία, Αλβανία, Κροατία, Βουλγαρία, Βόρεια Μακεδονία και το Μαυροβούνιο..

Η Φινλανδία, νέο μέλος του ΝΑΤΟ, είναι λίγο κάτω από το 2%, αλλά έχει δεσμευτεί να ανεβάσει τις δαπάνες στο 2,3% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος και ως εκ τούτου θα μπορούσε να βασίζεται στην «ασπίδα» μιας Αμερικής με επικεφαλής τον Τραμπ.

Τρεις στόχοι

Αναμφίβολα, εξακολουθεί να διχάζει τις χώρες μέλη της Συμμαχίας το ζήτημα του επιμερισμού των αμυντικών βαρών. Ενας επιμερισμός που περιλαμβάνει την προσπάθεια κάθε κράτους μέλους να επιδιώξει, έως το τέλος του 2024, τρεις στόχους:

Πρώτον, 2% των αμυντικών δαπανών σε σύγκριση με το ΑΕΠ,

Δεύτερον, το 20% του μεριδίου του αμυντικού προϋπολογισμού να διατεθεί σε επενδύσεις.

Τρίτο, να υπάρχει συμβολή των μελών σε αποστολές, επιχειρήσεις και άλλες δραστηριότητες του ΝΑΤΟ.

Κίνδυνος για τη διεθνή τάξη

Οι New York Times σχολιάζοντας τις δηλώσεις του Ρεπουμπλικανού υποψήφιου για τον Λευκό Οίκο τόνισαν ότι «με τον Ντόναλντ Τραμπ η διεθνής τάξη κινδυνεύει». Όπως γράφει η αμερικανική εφημερίδα, «μερικοί μπορεί να διαβάσουν τα λόγια του Τραμπ ως κακό χιούμορ . Άλλοι μπορεί να εκτιμήσουν τη σκληρή γραμμή. Αλλά η ρητορική του Τραμπ προμηνύει πιθανές εκτεταμένες αλλαγές στη διεθνή τάξη, εάν κερδίσει τον Λευκό Οίκο τον Νοέμβριο με απρόβλεπτες συνέπειες».

Η ισπανική El Pais εκτιμά μάλιστα ότι «ο κόσμος αντιμετωπίζει ήδη το χειρότερο σενάριο πολέμων εδώ και μισό αιώνα. Το στρατηγικό βάθος των συγκρούσεων στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, η αυξανόμενη ένταση μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας και η πιθανή επιστροφή του Τραμπ διαμορφώνουν έναν ορίζοντα υψηλού κινδύνου».

Μιχάλης Ψύλος • [email protected]