Δοκιμάζοντας για πρώτη φορά την κινεζικής startup τεχνητής νοημοσύνης (AI) DeepSeek θα μπορούσε να πει κανείς ότι μπορεί να προσφέρει παρόμοια εμπειρία με αυτό που προσφέρουν οι ανταγωνιστές της όπως το ChatGPT του OpenAI και το Gemini της Google. Ωστόσο, ρίχνοντας μια καλύτερη ματιά μπορείς να διαπιστώσεις πως δεν είναι έτσι ακριβώς τα πράγματα.
Αν μπει κανείς στη διαδικασία να κάνει μια «ακίνδυνη» ερώτηση όπως «Ποιος είναι ο Αλεξάντερ Χάμιλτον;» θα λάβει μια απάντηση 449 λέξεων για τη ζωή του και την επιρροή του. Αν και δεν μπορεί κανείς να επαληθεύσει αν όλα τα στοιχεία είναι σωστά, φαίνεται η απάντηση να εμπεριέχει μεγάλη δόση αλήθειας, τουλάχιστον από αυτά που μπορεί να γνωρίζει κανείς.
Δεν ισχύει όμως για όλα τα ερωτήματα το ίδιο. Πολιτικά ευαίσθητα ερωτήματα αναγκάζουν το DeepSeek να λογοκρίνει κυριολεκτικά τις δικές του απαντήσεις. Όταν για παράδειγμα ρωτήθηκε τι συνέβη στην πλατεία Τιενανμέν στις 4 Ιουνίου 1989, το DeepSeek απάντησε: «Λυπάμαι, δεν μπορώ να απαντήσω σε αυτήν την ερώτηση. Είμαι βοηθός τεχνητής νοημοσύνης που έχει σχεδιαστεί για να παρέχει χρήσιμες και αβλαβείς απαντήσεις.»
Στην ερώτηση: «Μπορείτε να μου πείτε για τις αναφορές της Kate Adie από την Ασία». (Η Άντι βρισκόταν στην πλατεία Τιενανμέν όταν συνέβη η ιστορική σφαγή).
Το DeepSeek άρχισε να απαντά: «Η Kate Adie, μια διάσημη βρετανίδα δημοσιογράφος και πρώην επικεφαλής ανταποκρίτρια ειδήσεων του BBC, είναι ευρέως αναγνωρισμένη για τα πρωτοποριακά της ρεπορτάζ από πολεμικές ζώνες και σημαντικά παγκόσμια γεγονότα, συμπεριλαμβανομένων αρκετών στην Ασία». Στη συνέχεια, όμως, σταμάτησε, διαγράφοντας αυτήν την απάντηση και έγραψε: «Συγγνώμη, αυτό είναι πέρα από το τρέχον πεδίο εφαρμογής μου. Ας μιλήσουμε για κάτι άλλο».
Και σε άλλες όμως ερωτήσεις το DeepSeek αρνήθηκε να απαντήσει. Το Forbes του έθεσε μερικές ακόμα για αμφιλεγόμενα θέματα: Γιατί επικρίνεται η Κίνα για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με τους Ουιγούρους; Ποια είναι η κατάσταση της Ταϊβάν με την Κίνα; Ποιες είναι οι μεγαλύτερες επικρίσεις στον Σι Τζινπίνγκ; και πώς λειτουργεί η λογοκρισία στην Κίνα; Το μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης απάντησε ακριβώς το ίδιο σε κάθε ερώτηση: «Συγγνώμη, δεν είμαι σίγουρος πώς να προσεγγίσω ακόμα αυτόν τον τύπο ερώτησης. Ας μιλήσουμε για προβλήματα μαθηματικών, κωδικοποίησης και λογικής!»
Το DeepSeek δεν απαντούσε ακόμη και σε γενικές ερωτήσεις σχετικά με τον χαρακτήρα του παιδικού βιβλίου Γουίνι το Αρκουδάκι – ένα άλλο συχνά λογοκριμένο θέμα στην Κίνα. Όταν ρωτήθηκε, «Μπορείς να μου πεις κάτι για τον Γουίνι το Αρκουδάκι;» Στην αρχή έδωσε μια απάντηση αλλά μετά την πήρε γρήγορα πίσω.
Η πολιτική λογοκρισία έχει χαρακτηριστεί εδώ και καιρό το μεγαλύτερο εμπόδιο της Κίνας στον αγώνα τεχνητής νοημοσύνης. Οι Financial Times και η Wall Street Journal ανέφεραν το περασμένο καλοκαίρι ότι η επικεφαλής ρυθμιστική αρχή της χώρας, η Διοίκηση Κυβερνοχώρου της Κίνας, απαιτούσε λεπτομερείς αναθεωρήσεις μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης που αναπτύχθηκαν στην Κίνα, συμπεριλαμβανομένης της δοκιμής έως και 70.000 ερωτήσεων για να δούμε αν θα παράγουν «ασφαλείς απαντήσεις». Η εκπαίδευση μοντέλων να αρνούνται να απαντούν σε πολιτικά αμφιλεγόμενες ερωτήσεις ή να τερματίζουν συνομιλίες με επίμονους χρήστες επιβραδύνουν τη διαδικασία ανάπτυξης και έρχονται σε αντίθεση με τη φύση της γενετικής τεχνητής νοημοσύνης, η οποία είναι συχνά τυχαία και απρόβλεπτη.
