Είναι πολύ πιθανό να δούμε σύντομα τη σύγκρουση Ουκρανίας – Ρωσίας να παγοποιείται μέσω μιας κατάπαυσης του πυρός, χωρίς όμως να επιλύεται, δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο Μιχάλης Κοντός, Επίκουρος Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας με αφορμή την συμπλήρωση αυτό τον μήνα δύο χρόνων από την έναρξη του πολέμου.
Ο κ. Κοντός είπε ακόμη ότι στην περίπτωση της Κύπρου ο πόλεμος έχει επηρεάσει ακόμα και τους πιο ανθεκτικούς πυλώνες “των πάλε ποτέ ανθηρών κυπρο-ρωσικών σχέσεων” προσθέτοντας ότι οι εξελίξεις φέρνουν την Κύπρο εκ των πραγμάτων πιο κοντά στο δυτικό στρατόπεδο, σε μια εποχή μεγάλης έντασης στις αμερικανορωσικές σχέσεις.
Ανέφερε ακόμη ότι διπλωματικά, η Κύπρος δεν θεωρείται πλέον από τη Ρωσία ως φιλικό κράτος, γεγονός που ίσως επηρεάσει την στάση της Μόσχας στο Κυπριακό.
Που βρίσκεται ο πόλεμος στην Ουκρανία δύο χρόνια μετά;
Ο κ. Κοντός είπε ότι αν και το πεδίο παραμένει ενεργό και η σύγκρουση θερμή, εν τούτοις φαίνεται να έχει διαμορφωθεί ένα εδαφικό status quo το οποίο πολύ δύσκολα θα μεταβληθεί.
Ήδη, πρόσθεσε, δυτικά ΜΜΕ χαρακτηρίζουν την ουκρανική αντεπίθεση ως αποτυχημένη, ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες παρατηρούνται τάσεις μετριασμού της στρατιωτικής υποστήριξης της Ουκρανίας.
“Δεδομένης και της πιθανότητας εκλογής του κ. Τραμπ στις εκλογές του 2024, ο οποίος ενδέχεται να τηρήσει μια διαφορετική σε σχέση με την στήριξη του Κιέβου, το κεφάλαιο αυτό βαίνει προς ολοκλήρωση”, δήλωσε ο κ. Κοντός στο ΚΥΠΕ.
Είναι ορατό ένα τέλος του πολέμου;
Ερωτηθείς πόσο κοντά είμαστε στο τέλος του πολέμου, ο κ. Κοντός είπε ότι μέσα στο πλαίσιο των προαναφερθέντων, είναι πολύ πιθανό να δούμε σύντομα τη σύγκρουση να παγοποιείται μέσω μιας κατάπαυσης του πυρός, χωρίς όμως να επιλύεται.
Οπως ανέφερε, η ρωσική κατοχή ουκρανικών εδαφών θα διατηρηθεί, οι σχέσεις μεταξύ Μόσχας-Δύσης θα παραμείνουν τεταμένες, ενώ η Ουκρανία θα επικεντρωθεί αργά ή γρήγορα στη διεκδίκηση της εδαφικής της ακεραιότητας με διπλωματικά μέσα.
“Εν τούτοις, το κατά πόσον μπορούμε να μιλάμε για «ρωσική νίκη» εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Π.χ. ποιοι ήταν οι αρχικοί στόχοι και ποιο το εκτιμώμενο κόστος τους; Ποιες θα είναι οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στη ρωσική οικονομία; Πώς θα διαμορφωθεί η γεωπολιτική της Βαλτικής και της Μαύρης Θάλασσας, με την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και την επικείμενη σύσφιξη σχέσεων της Ουκρανίας και της Μολδαβίας με την ΕΕ; Ποιες θα είναι οι ρωσικές δυνατότητες προβολής ισχύος στην ευρύτερη περιοχή την επαύριο του δαπανηρού αυτού πολέμου και ποιες οι αντίστοιχες διπλωματικές συνέπειες; Ποιες οι μακροπρόθεσμες συνέπειες της αυξανόμενης εξάρτησης της Ρωσίας από την Κίνα;”.
Προς το παρόν, σημείωσε, δεν υπάρχουν ασφαλείς απαντήσεις σε αυτά τα κρίσιμα ερωτήματα.
“Πιστεύω όμως ότι το πολυδιάστατο κόστος του μακροχρόνιου αυτού πολέμου που στο παρόν στάδιο δεν έχει καταβάλει τη Ρωσία είναι αδύνατο να απορροφηθεί πλήρως και, αναπόφευκτα, θα εκδηλωθεί σε κάποιο βαθμό μεσοπρόθεσμα” συνέχισε.
Αντίκτυπος πολέμου σε Κύπρο και Ευρώπη
Ο κ. Κοντός είπε ότι ο πόλεμος αυτός έχει επιφέρει δραματικές επιπτώσεις στο μίγμα σχέσεων της Ρωσίας με την ΕΕ και πρόσθεσε ότι στις Βρυξέλλες οι προτάσεις για κυρώσεις κατά της Μόσχας περνούν σχεδόν ομόφωνα, ενώ έχει αναζοπυρωθεί η συζήτηση για ένταξη της Ουκρανίας, παρά τις πρακτικές δυσκολίες και τις τεράστιες προκλήσεις που αυτή εξυπακούεται.
Ακόμη και στην περίπτωση της Κύπρου, είπε, “ενός κράτους μέλους που στο παρελθόν είχε χαρακτηριστεί ως “δούρειος ίππος” της Μόσχας στις Βρυξέλλες, ο πόλεμος έχει επηρεάσει ακόμα και τους πιο ανθεκτικούς πυλώνες των πάλε ποτέ ανθηρών κυπρο-ρωσικών σχέσεων”.
Σημείωσε ότι στον οικονομικό τομέα οι πιέσεις που δεχόταν η Κύπρος τα προηγούμενα χρόνια, τόσο από τις Βρυξέλλες όσο και από την Ουάσιγκτον, έχουν προκαλέσει σημαντική έξοδο ρωσικών κεφαλαίων από το νησί ήδη από το 2018, η οποία και συνεχίζεται.
Παραμένει βέβαια, είπε ο κ. Κοντός, ένα σημαντικό πεδίο ρωσικής οικονομικής επιρροής, αλλά και δεσμοί που δύσκολα θα εξαφανιστούν.
“Διπλωματικά, η Κύπρος δεν θεωρείται πλέον από τη Ρωσία ως φιλικό κράτος, γεγονός που ίσως επηρεάσει την στάση της Μόσχας στο Κυπριακό. Επιπλέον, οι παράλληλες εξελίξεις στα ενεργειακά της Ανατολικής Μεσογείου, αλλά και η άνθιση των κυπρο-αμερικανικών σχέσεων τα τελευταία χρόνια, σε συνάρτηση με την αυξημένη ένταση στις αμερικανο-ρωσικές σχέσεις, φέρνουν την Κύπρο εκ των πραγμάτων πιο κοντά στο δυτικό στρατόπεδο, σε μια εποχή μεγάλης έντασης στις αμερικανορωσικές σχέσεις” τόνισε.
Συναφώς, συνέχισε, η ρωσο-τουρκική συνεργασία σε πολλούς τομείς διαμορφώνει ένα πεδίο σύμπλευσης μεταξύ των δύο χωρών.
“Τα δεδομένα αυτά μαρτυρούν ότι, όπως και κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, το σύγχρονο διεθνές σύστημα και η νέα δομή σχέσεων και συμφερόντων θέτουν εμπόδια στην ανάπτυξη των ρωσο-κυπριακών σχέσεων, όπως και κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου”.
Καταλήγοντας, ο κ. Κοντός είπε ότι συνεπώς αναμένεται ότι οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Κύπρου και Ρωσίας θα υποχωρούν, όσο τουλάχιστον η ένταση στις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας-ΕΕ και Ρωσίας-ΗΠΑ διατηρείται στα τωρινά επίπεδα.
