Ο Αϊλάν προσπαθούσε μαζί με την οικογένειά του- πρόσφυγες από τη Συρία- να περάσουν στην Κώ και από εκεί στην Ευρώπη, μέσω του Αιγαίου. Η βάρκα που τους μετέφερε, βυθίστηκε και μαζί με τον Αϊλάν, πνίγηκαν η μητέρα του Ρεχάνα και ο μεγαλύτερος, κατά ένα χρόνο, αδελφός του.
Δέκα χρόνια μετά τον θάνατο του Αϊλάν, η τραγική αυτή φωτογραφία, που προκάλεσε θλίψη σε όλο τον πλανήτη, δεν άλλαξε τίποτα, δυστυχώς: ένα παιδί πνίγεται κάθε μέρα στη Μεσόγειο, καθώς οι γονείς τους προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη, στη «γη των ονείρων» για τα παιδιά τους.
Σύμφωνα με τον ερευνητικό σύλλογο Visual Social Media Lab, την τραγική αυτή φωτογραφία τράβηξε η φωτορεπόρτερ Νιλουφέρ Ντεμίρ και μέσα σε λίγες ώρες προβλήθηκε στις οθόνες δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων. «Το μόνο που μπορούσα να κάνω γι’ αυτόν ήταν να κάνω να ακουστεί η σιωπηλή κραυγή του άψυχου Αϊλάν», λέει σήμερα η Νιλουφέρ. «Και αυτό μπορούσα να το κάνω μόνο μέσω μιας φωτογραφίας».
«Κλήση αφύπνισης»
«Είναι σαφές ότι η φωτογραφία έκανε τη διαφορά», λέει ο ερευνητής μετανάστευσης Μπάστιαν Φόλμερ. «Συνέβαλε σε μια μετατόπιση του κοινωνικού λόγου σχετικά με τη φυγή και τη μετανάστευση, λειτουργώντας ως «κλήση αφύπνισης».
Μια γροθιά στο στομάχι: «Αυτό που αρχικά θεωρήθηκε ως ένα παιδί που κοιμόταν ήρεμα στην άμμο, ήταν ένα πνιγμένο παιδί».
Η φωτογραφία δεν σκόρπισε μόνο μια απέραντη θλίψη σε όλη την ανθρωπότητα. «Κινητοποίησε τον κόσμο και συνέβαλε στην αντίληψη ότι οι πρόσφυγες είναι θύματα που αξίζουν βοήθεια,» εξηγεί ο Γκόρντον Ίσλερ, πρόεδρος του οργανισμού θαλάσσιας διάσωσης Sea-Eye. Η φωτογραφία δεν ήταν απλά μια εικόνα, αλλά διέλυσε και τα «ηθικά διεφθαρμένα σχόλια με τα οποία διάφοροι «άνθρωποι», έχουν πλημμυρίσει με μίσος για τους πρόσφυγες», λέει ο Ισλερ. Ως πρόεδρος του οργανισμού θαλάσσιας διάσωσης Sea-Eye, έδωσε το όνομα του Αϊλάν σε ένα πλοιάριο της οργάνωσης που βοηθούσε στη διάσωση προσφύγων στη Μεσόγειο. «Το σκάφος Αϊλαν Κούρντι, από το 2018 μέχρι την πώλησή του το 2021, διέσωσε πάνω από 900 ανθρώπους σε 12 αποστολές στα νερά της Μεσογείου.
Τίποτα δεν έχει αλλάξει
Ο πρόεδρος της Sea-Eye, είναι πάντως απογοητευμένος από τα μέσα ενημέρωσης και τους περισσότερους πολιτικούς. «Παρά την θλιβερή εντύπωση που προκάλεσε η φωτογραφία του νεκρού Αϊλαν και η αλληλεγγύη που επιδείχθηκε το 2015, γρήγορα όλα ξεχάστηκαν και τίποτα δεν έχει βελτιωθεί για τους πρόσφυγες», λέει ο Ισλερ. «Εκτοτε, κανένα κράτος μέλος της ΕΕ δεν έχει θεσπίσει νόμο που να αποσκοπεί στην ενίσχυση της προστασίας των αιτούντων άσυλο. Το αντίθετο μάλιστα…Δυστυχώς, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι τόσα πολλά παιδιά πεθαίνουν στα θαλάσσια σύνορα της Ευρώπης».
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της UNICEF, περίπου 3.500 παιδιά έχουν πνιγεί μόνο στην κεντρική Μεσόγειο τα τελευταία δέκα χρόνια – χωρίς να υπολογίζονται άλλες διαδρομές. «Αυτό σημαίνει περίπου ένα παιδί πεθαίνει κάθε μέρα από τον θάνατο του Αϊλαν Κούρντι», τονίζει ο Ίσλερ.
Η UNICEF καταγγέλλει ότι η σκληρή μεταναστευτική πολιτική συνεχίζει να αφήνει πολλούς «ανώνυμους Αϊλάν» νεκρούς στη θάλασσα.
«Από έναν εφιάλτη, στον άλλο»
Η ιστορία του μικρού Αϊλαν ενέπνευσε τον Αφγανο-αμερικανό πρόσφυγα Κάλεντ Χοσεϊνί να γράψει ένα βιβλίο με τίτλο “Sea Prayer”.Πρόκειται για ένα φανταστικό γράμμα που γράφει ένας Σύρος πατέρας στον γιο του, παραμονές του θαλάσσιου διάπλου προς την Ευρώπη, χωρίς να γνωρίζει καν αν την επόμενη μέρα θα είναι ζωντανοί.
O συγγραφέας, πρεσβευτής καλής θέλησης της ‘Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR ),καλεί τους ηγέτες του κόσμου να «ενεργήσουν με συμπόνια» απέναντι στους πρόσφυγες, καθώς βλέπει να υπάρχει μια «βαθιά ανησυχητική» στροφή στη στάση των κυβερνήσεων στην Ευρώπη. «Η εμπειρία του να είσαι πρόσφυγας είναι συχνά σαν να ξεφεύγεις από έναν εφιάλτη για να πέσεις σε έναν άλλον», είπε ο Χοσεϊνί.
Ο Χοσεϊνί φιλοδοξεί να καταδείξει την απελπισία που ωθεί οικογένειες να εγκαταλείψουν τα πάντα και να παραδώσουν τις οικονομίες μιας ζωής σε διακινητές που δεν σέβονται καθόλου την ανθρώπινη ζωή. «Είναι πολύ οδυνηρό να εγκαταλείπεις το σπίτι σου», δήλωσε σε μια δημόσια εκδήλωση. «Αυτές οι βάρκες είναι σκάφη απελπισίας.»
«Νομίζω ότι πολλά από αυτά που βλέπουμε στην Ευρώπη οφείλονται τουλάχιστον εν μέρει στο ότι ελάχιστα καταλαβαίνουμε ποιοι είναι οι πρόσφυγες… και γιατί ακριβώς έρχονται.»
Κι αν ήταν τα δικά μας παιδιά, τα δικά μας εγγόνια;
Μια υπενθύμιση, καθώς σήμερα ξεκινά στην Ολομέλεια της Βουλής, η συζήτηση για το νομοσχέδιο Πλεύρη για το μεταναστευτικό. Χωρίς σχόλια…
Πηγή: Ναυτεμπορική, Μιχάλης Ψύλος • [email protected]
