Σημαντική στροφή στην εξωτερική πολιτική του Καναδά ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϊ, δηλώνοντας ότι η χώρα σκοπεύει να αναγνωρίσει επίσημα παλαιστινιακό κράτος κατά τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο.
Ο Καναδάς γίνεται έτσι η τρίτη χώρα της G7 που προαναγγέλλει τέτοια απόφαση μέσα σε λίγες ημέρες, μετά τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Ο Κάρνεϊ διευκρίνισε ότι η αναγνώριση θα εξαρτηθεί από τη δέσμευση της Παλαιστινιακής Αρχής για θεσμική αναμόρφωση και την πραγματοποίηση δημοκρατικών εκλογών εντός του 2026, χωρίς συμμετοχή της Χαμάς. «Η προοπτική ενός παλαιστινιακού κράτους διαβρώνεται μπροστά στα μάτια μας», τόνισε ο Καναδός πρωθυπουργός, σημειώνοντας πως η προηγούμενη στρατηγική του βήμα-βήμα για τη λύση των δύο κρατών δεν είναι πλέον βιώσιμη.
Η απόφαση του Καναδά βασίζεται, σύμφωνα με τον ίδιο, στην εντεινόμενη ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα, στην επιτάχυνση της εποικιστικής δραστηριότητας στη Δυτική Όχθη και στις επιπτώσεις από την επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023.
«Το επίπεδο ανθρώπινου πόνου στη Γάζα είναι αφόρητο και επιδεινώνεται ραγδαία», δήλωσε ο Κάρνεϊ σε συνέντευξη Τύπου, αποκαλύπτοντας ότι είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς για να τον ενημερώσει για την απόφαση.
Αντιδράσεις
Η ισραηλινή κυβέρνηση αντέδρασε έντονα. Το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας χαρακτήρισε την καναδική κίνηση «ανταμοιβή στη Χαμάς» και ισχυρίστηκε ότι «υπονομεύει τις προσπάθειες για κατάπαυση του πυρός και την απελευθέρωση των ομήρων». Σημειώνεται ότι από τα 193 κράτη-μέλη του ΟΗΕ, τα 147 έχουν ήδη αναγνωρίσει επίσημα παλαιστινιακό κράτος.
Αντιρρήσεις εξέφρασε και η καναδική αξιωματική αντιπολίτευση. Οι Συντηρητικοί δήλωσαν ότι «η αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους μετά τις τρομοκρατικές θηριωδίες της 7ης Οκτωβρίου στέλνει λάθος μήνυμα στον κόσμο».
Μεταβάλλεται ο διεθνής συσχετισμός δυνάμεων
Η κίνηση της Οτάβα έρχεται καθώς ο διεθνής συσχετισμός δυνάμεων δείχνει να μεταβάλλεται. Την Τρίτη, το Ηνωμένο Βασίλειο ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει στην αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους τον Σεπτέμβριο, αν το Ισραήλ δεν συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός και άλλους όρους. Την περασμένη εβδομάδα, η Γαλλία δήλωσε ότι προτίθεται να πράξει το ίδιο. Εφόσον Γαλλία και ΗΒ προχωρήσουν, οι ΗΠΑ –ισχυρός σύμμαχος του Ισραήλ και μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ– θα είναι η μοναδική χώρα του Συμβουλίου που δεν έχει προβεί σε αναγνώριση.
Ο Κάρνεϊ ξεκαθάρισε ότι η απόφαση της χώρας του ελήφθη ανεξάρτητα από τις κινήσεις της Βρετανίας ή της Γαλλίας και χωρίς συνεννόηση με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. «Ο Καναδάς χαράσσει μόνος του την εξωτερική του πολιτική», τόνισε.
Η Παλαιστινιακή Αρχή, την οποία ελέγχει το κόμμα Φατάχ του Μαχμούντ Αμπάς, διατηρεί περιορισμένο έλεγχο σε περιοχές της Δυτικής Όχθης, ενώ η Χαμάς κυβερνά τη Λωρίδα της Γάζας. Καμία από τις δύο περιοχές δεν έχει πραγματοποιήσει εκλογές από το 2006.
Η επιστολή 200 πρώην διπλωματών
Την παραμονή της ανακοίνωσης Κάρνεϊ, σχεδόν 200 Καναδοί πρώην διπλωμάτες και πρεσβευτές υπέγραψαν επιστολή με την οποία καλούσαν την κυβέρνηση να αναγνωρίσει παλαιστινιακό κράτος. Όπως ανέφεραν, οι αρχές του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων «καθημερινά καταπατώνται, με μαζικό εκτοπισμό, αδιάκριτους βομβαρδισμούς και λιμοκτονία των Παλαιστινίων αμάχων στη Γάζα, αλλά και με τη βία των εξτρεμιστών εποίκων στη Δυτική Όχθη».
Η ισραηλινή στρατιωτική επιχείρηση στη Γάζα ξεκίνησε ως απάντηση στην πολύνεκρη επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, κατά την οποία σκοτώθηκαν περίπου 1.200 άτομα και 251 απήχθησαν. Έκτοτε, περισσότεροι από 60.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στη Γάζα, σύμφωνα με τις τοπικές αρχές της Χαμάς, ενώ τουλάχιστον 154 –εκ των οποίων 89 παιδιά– έχουν πεθάνει από ασιτία.
