Ο κατασκευαστής εκρηκτικών της Χαμάς λαμβάνει μία κλήση από τον πατέρα του. Οι Ισραηλινοί υποκλοπείς τηλεφωνικών επικοινωνιών, που άκουγαν την κλήση στη Λωρίδα της Γάζας, αναγνωρίζουν τη φωνή του Γιαχία Αϊγιάς και πάτησαν ένα κουμπί δολοφονώντας τον Αϊγιάς με τα εκρηκτικά που ήταν κρυμμένα μέσα στη συσκευή του τηλεφώνου του.
Αυτού του είδους οι δολοφονίες υπήρξαν τα πιο τολμηρά και θανατηφόρα εγχειρήματα της Σιν Μπετ, της υπηρεσίας εσωτερικής ασφάλειας του Ισραήλ που αποτελείται από ειδικούς στην κατασκοπεία και την αντιτρομοκρατία.
Η φήμη της υπηρεσίες δέχθηκε ωστόσο μεγάλη πλήγμα μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023. Η σφαγή της Χαμάς οδήγησε επίσης σε ρήξη τις σχέσεις της με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος επιθυμεί την απομάκρυνση του επικεφαλής της Σιν Μπετ, Ρόνεν Μπαρ.
Ο Μπαρ είχε συγκρουστεί το τελευταίο διάστημα με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, ο οποίος ξεκίνησε τη διαδικασία απόλυσής του. Από την πλευρά του, ο Μπαρ προσέφυγε στα δικαστήρια αμφισβητώντας το δικαίωμα του Νετανιάχου να τον αποπέμψει.
Στο μεταξύ όμως η σύγκρουσή τους βγάζει στο «φως» μυστικά και ευαίσθητες πληροφορίες μιας υπηρεσίας η οποία κάποτε ήταν τόσο μυστική που απαγορεύονταν αναφορές στην ύπαρξή της.
«Ως διευθυντής της Σιν Μπερ, είσαι σε μια πολύ, πολύ ευαίσθητη θέση, πολύ, πολύ κοντά – στενά κοντά – με τον πρωθυπουργό», είπε ο 81χρονος πρώην επικεφαλής της υπηρεσίας Γιάκοβ Πέρι. Στην πραγματικότητα, η Σιν Μπερ δρα υπό την άμεση διοίκηση του πρωθυπουργού, παράλληλα αλλά όχι εξαρτώμενη από τους δημοκρατικούς θεσμούς του Ισραήλ, εξηγεί.
Η απομάκρυνση Μπαρ
Αυτή η σχέση διακόπηκε τον Μάρτιο, όταν ο Νετανιάχου απέλυσε ξαφνικά τον Μπαρ, αναφέροντας ότι δεν τον εμπιστεύεται πλέον. Αυτό δημιούργησε την εντύπωση σε κάποιους ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός επιχειρούσε να αναλάβει τον έλεγχο της υπηρεσίας.
Η Σιν Μπετ Bet, χρησιμοποιώντας πληροφορίες από τη φορολογική αρχή του Ισραήλ, διερεύνησε μεγάλα χρηματικά ποσά από το Κατάρ που έφτασαν στους τραπεζικούς λογαριασμούς στενών συνεργατών του Νετανιάχου -ακόμα και κατά τον πόλεμο του Ισραήλ με τη Χαμάς στη Γάζα- αυξάνοντας την προοπτική ξένης διείσδυσης στους υψηλότερους διαδρόμους πολιτικής εξουσίας.
Το ανώτατο δικαστήριο του Ισραήλ πάγωσε την απόφαση για την απόλυση του Μπαρ, εν αναμονή της απόφασης. Στην πορεία ο Μπαρ παραιτήθηκε κατηγορώντας τον Νετανιάχου ότι προσπάθησε να χρησιμοποιήσει εργαλεία κατασκοπείας και πληροφοριών που είναι διαθέσιμα μόνο στην Σιν Μπετ εναντίον αντικυβερνητικών διαδηλωτών. Ο Μπαρ υποστήριξε επίσης ότι ο Νετανιάχου περίμενε ότι Σιν Μπετ θα υπακούσει τον ίδιο – και όχι τα δικαστήρια – σε περίπτωση που προκύψει κώλυμα και προσπάθησε να πιέσει τον Μπαρ να βοηθήσει να καθυστερήσει η δίκη που διεξάγεται σε βάρος του για διαφθορά.
Η διαμάχη μεταξύ Νετανιάχου και Μπαρ κλιμακώθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο όπου εξέδωσαν αντιφατικές ένορκες βεβαιώσεις, ζητώντας ουσιαστικά από το δικαστήριο να αποφασίσει ποιον πίστευε.
Γιατί είναι σημαντική η απόφαση του δικαστηρίου
Ο Πέρι πιστεύει ότι η παραίτηση του Μπαρ τον περασμένο μήνα, η οποία τίθεται σε ισχύ στις 15 Ιουνίου, μπορεί να απαλλάξει το δικαστήριο από την υποχρέωση να εκδικάσει την υπόθεση. Ωστόσο, ο Νετανιάχου, φέρεται να προσπάθησε να αποκλείσει τον Μπαρ από τις απαραίτητες συνεδριάσεις ασφαλείας διορίζοντας έναν αντικαταστάτη, ο οποίος όμως στη συνέχεια παραιτήθηκε.
Ενώ το Ανώτατο Δικαστήριο εξετάζει εάν θα αποφασίσει για την απόλυση του Μπαρ, οι νομικές διαδικασίες που αφορούν την υπόθεση θεωρούνται ενδεικτικές της ανεξαρτησίας των αρχηγών πληροφοριών που θα αναλάβουν στο μέλλον.
Πολιτική παρέμβαση
Ο Μπαρ έχει αναδειχθεί σε ένα από το πουθενά αγωνιστή για την Αριστερά στο Ισραήλ καθώς τον βλέπει να αντιστέκεται στις προσπάθειες του Νετανιάχου να μετατρέψει την υπηρεσία ασφαλείας σε προσωπική του υπηρεσία ασφαλείας και το Ισραήλ σε κράτος παρακολούθησης, σχολιάζουν οι Sunday Times.
Οι αντίπαλοι του Νετανιάχου υποστηρίζουν ότι προσπαθεί να μετατρέψει τους δημόσιους θεσμούς σε πολιτικά εργαλεία για να στηρίξει την εξουσία του.
Στην επιστολή παραίτησής του, ο Μπαρ ανέφερε ότι οι αρχηγοί υπηρεσιών πληροφοριών πρέπει να είναι σε θέση να εκτελούν τα καθήκοντά τους «απαλλαγμένοι από πίεση» προκειμένου να χαράξουν μια «σαφή γραμμή μεταξύ εμπιστοσύνης και προσωπικής πίστης».
Το παρελθόν της Σιν Μπετ
Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, με την αύξηση των τρομοκρατικών επιθέσεων εναντίον Ισραηλινών στρατιωτών και πολιτών, η Σιν Μπετ εστίασε στην τρομοκρατία. Οι μέθοδοι ανάκρισης και παρακολούθησης τέθηκαν υπό σκληρό έλεγχο και υπήρξαν κατηγορίες για μαζικά βασανιστήρια. Σύμφωνα με τον Πέρι, τα μέσα στρατολόγησης και συλλογής πληροφοριών της υπηρεσίας ήταν όλα νόμιμα.
Η δολοφονία του Αϊγιάς το 1996, ο οποίος ήταν γνωστός ως ο «Μηχανικός» επειδή ετοίμαζε τις βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας στο Ισραήλ θεωρήθηκε ως μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της υπηρεσίας επειδή στόχευε μόνο τον κατασκευαστή των βομβών και δεν σκότωσε αθώους, σχολίασε ο Πέρι.
Η σφαγή της Χαμάς
Τι λέει όμως για την σφαγή της Χαμάς; «Είχαμε την εντύπβση, υπό την ηγεσία της ισραηλινής κυβέρνησης, ότι η Χαμάς δεν θέλει πόλεμο. Ότι η Χαμάς θέλει να εγκατασταθεί. Αντί να φέρουμε τις σωστές πληροφορίες, πιστέψαμε σε αυτή την ιδέα που οδήγησε το Ισραήλ στην αποτυχία. Κάναμε τεράστιο λάθος που δεν μεταφράσαμε τις πληροφορίες που πήραμε στη σωστή κατεύθυνση», ανέφερε.
Το ερώτημα για το ποιος είναι υπεύθυνος για την 7η Οκτωβρίου βρίσκεται στον πυρήνα της διαμάχης μεταξύ Νετανιάχου και Μπαρ. Ο Νετανιάχου προσπάθησε να καθυστερήσει την έναρξη μιας εξεταστικής επιτροπής μέχρι να τελειώσει ο πόλεμος στη Γάζα, ενώ ο Μπαρ και η Σιν Μπετ παραδέχθηκαν ότι η περιορισμένη απάντησή τους επέτρεψε στη Χαμάς να πραγματοποιήσει την επίθεση μεγάλης κλίμακας.
Ο Πέρι πάντως εκτιμάει ότι η παραίτηση του Μπαρ θα διασώσει την αυτονομία της Σιν Μπετ. Με τον Νετανιάχου να εστιάζει στη ρήξη του με τη γενική εισαγγελέα, η οποία φαίνεται να είναι η επόμενη στη γραμμή των πυρών, ο Πέρι πιστεύει ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός θα επιδιώξει να αποφύγει άλλη μία κατακραυγή και θα διορίσει έναν διάδοχο που θα θέσει τις ανάγκες της χώρας πάνω από τις δικές του.
